Traktorlar va avtomobillar nazariyasi
Traktorning nazariy tortish tavsifini
Download 0.86 Mb.
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 4.1. Tortish tavsifining yordamchi qismini qurish
|
4 Traktorning nazariy tortish tavsifini
hisoblash va qurish Traktorlarning tortish tavsifi gorizontal uchastkada o`rnatilgan ish jarayonida Pilg ilgak (kryuk)dagi tortish kuchi funksiyasiga nisbatan quriladi. Hisob-kitob ma'lumotlari asosida qurilgan tortish tavsifi - nazariy deb ataladi. Unda Pilg ga qarab, yetaklovchi g'ildiraklarni (zanjirli traktorlarda treklarni) - shataksirashining o`zgarishi, haqiqiy harakat tezligi -V, traktor ilgagidagi quvvat - , nisbiy yoqilg'i sarfi - va ηтor - tortish FIK grafiklari quriladi: (4.1) Kurs ishini bajarishda traktorning tortish tavsifi traktorning asosiy ish uzatmalariga nisbatan vazifada ko`rsatilgan tuproq fonida quriladi. Traktorning nazariy tortish tavsifini qurish uchun dvigatelning burovchi momentidan kelib chiqqan holda qurilgan dizel dvigatelning rostlash tavsifi (3-bandga qarang) va traktorning tortish hisoblari natijalari asos bo`lib xizmat qiladi. Ikki kvadrantdan foydalangan holda traktorning nazariy tortish tavsifini grafoanalitik usul bilan qurish metodologiyasi keng tarqalgan (rasm. 3.1): pastki (yordamchi) kvadrantda turli uzatmalar uchun burovchi momentning turli mashtablarini hisobga olgan holda dvigatelning rostlash tavsifi quriladi; yuqori (asosiy) kvadrantda traktorning asosiy uzatmalari uchun tortish tavsifi quriladi. Hisoblash uchun zarur bo`lgan tuproq bilan o`zaro ta'sirining ko`rsatkichlari (dumalashga qarshilik koeffitsiyentlari f va ilashish koeffitsiyentlari iil)ni talaba tomonidan berilgan tuproq foniga va ushbu fon uchun jadval ma'lumotlariga asoslanib mustaqil ravishda tanlanadi (7-ilova). 4.1. Tortish tavsifining yordamchi qismini qurish Dvigatelning me'yoriy tavsifi(rostlash xarakteristikasi)da (2.4-rasm) n, Ne, GT parametrlarning xarakterli qiymatlari M = 0, M = Mn va M = Mmax larda muhimdir. Keyingi hisob-kitoblar uchun Ptgk traktorining tangensial tortish kuchining funktsiyasi sifatida pastki kvadrantdagi asosiy uzatmalar uchun dvigatelning rostlash tavsifini qurish kerak.Traktorning Ptgk (N) tortish kuchining teginish kuchi qiymati dvigatelning momentining qiymati bilan bog'liq M ifoda bilan: (4.2) bu yerda A = iтpηтр/rк – dvigatel momentlari M (N∙m) mashtabini Ptgk kuchlari (N) mashtabiga o`zgartirish koeffitsiyenti. U har bir uzatma uchun uzatish soni iтp ning kattaligiga va ushbu uzatishdagi FIK ηтр ga qarab o`z qiymatiga ega. iтp, ηтр va rк parametrlarini aniqlash metodologiyasi 2.1.4-bandda keltirilgan. Biz rк qiymati doimiy va ekspluatatsion rejimlar va omillarga bog'liq emasligini qabul qilamiz. Har bir uzatma uchun iтp z ni aniqlash metodikasi 2.1.4 va 2.1.5-bandlarda keltirilgan. Biinchi yaqinlashishda, biz har bir uzatmadagi ηтр z transmissiyasining FIK doimiy ekanligini va traktorning yuklanish darajasiga va tortishining tangensial kuchi Ptgk ga bog'liq emasligini qabul qilamiz. ηтp1, ηтp2,… ηтpz qiymatlari 2.1.5-bandda aniqlangan. Yuqoridagi qabul qilingan cheklovlar va ruxsat etishlarga asoslanib, biz asosiy uzatmalar uchun A1, A2,... Az o`zgartirish koeffitsiyentlarining qiymatlarini topamiz. Ushbu qiymatlar barcha uzatmalar uchun har xil bo`lganligi sababli, dvigatelining momenti M ning bir xil qiymatlari traktorining tangensial tortish kuchi Pk ning turli qiymatlariga mos keladi. (4.2) formulaga muvofiq Pk tortishning tangensial kuchlari M = Mн va M = Mmax uchun hisoblanadi. Natijalarni 4.1-jadvalga kiritamiz. Jadval 4.1 Tangensial tortish kuchini hisoblash natijalari
M va Pk o`rtasidagi munosabatni o`rnatib, biz pastki kvadrantda dvigatelning rostlash tavsifini yaratamiz. Biz birinchi uzatishda (eng yuqori qiymatlar) Рk qiymatlariga e'tibor qaratib, abssissa o`qi bo`ylab Pk tortish kuchlarining tangensial shkalasini hosil qilamiz. Uni kN o`lchov birligida ko`rsatish tavsiya etiladi. Koordinatalarning boshi O` nuqtada, 2.7-rasmda birinchi uzatma uchun dvigatel momenti va tangensial tortish kuchi Pk (Pk (Mn) va Pk (Mmax) nuqtalarida) o`rtasidagi bog'liqlik ko`rsatilgan. Y o`qida biz dvigatel tirsakli valini aylanishlar soni – n ni, soatlik yoqilg'i sarfi - GT, dvigatelning samarali quvvati - Ne uchun shkalalar quramiz. Ushbu parametrlarning o`zgarishi chegaralari ilgari hisoblangan rostlash tavsifiga mos keladi. Grafiklarning ko`lami va joylashuvi ko`rinishni, parametrlarni grafik jihatdan aniqlash imkoniyatini ta'minlashi kerak (rasm. 4.1). Ordinata o`qi bo`yicha parametrlarning qiymati uzatishga bog'liq emas, abssissa o`qi bo`yicha esa Mn va Mmax dvigatelining turli uzatmalardagi momentlarining bir xil qiymatlari Pk ning turli qiymatlariga mos keladi. Shuning uchun har bir parametr egri chiziqlar to`plami bilan ifodalanadi, ularning soni asosiy uzatmalar soniga teng. Ne - egri chiziqlari to`plamining markazi O` - koordinatalarining boshida joylashgan bo`lib, egri chiziqlarning uchlari gorizontalda joylashgan bo`lib, uning ordinatalari qabul qilingan miqyosda - Nen dvigatelining nominal quvvatini ifodalaydi. Dvigatel tirsakli valining aylanishlar chastotasi - n egri chiziqlari nurlarining markazi n ordinata o`qida dvigatelining salt holatda ns max aylanishlar soniga mos keladigan nuqtada joylashadi va egri chiziqlarning alohida bo`limlarini bog'laydigan o`tish nuqtalari dvigatelning nominal tezligi -nn ni aks ettiruvchi ordinata o`qi nuqtasidan o`tuvchi gorizontalda yotadi. Soatlik yoqilg'i sarfi -GT egri chiziqlari ordinata o`qida dvigatelining salt holatda ishlaganda soatlik yoqilg'i sarfi GTx ga to`g'ri keladigan nuqtadan boshlanadi va ularning cho`qqilari orqali o`tadigan gorizontal to`g'ri chiziqning ordinatasi to`g'ridan-to`g'ri masshtabda maksimal soatlik yoqilg'i sarfi - GTf ni ifodalaydi. Dvigatelning tavsifini rostlovchi (ushbu uzatmadagi Mn ga mos keladigan Pk= 0 dan Pk gacha) qismiga mos keladigan egri chiziqlar - to`gri chiziqli xarakterga ega bo`ladi. Barcha egri chiziqlar ushbu uzatmada Mmax ga mos keladigan Pk bilan tugashi kerak. 4.1- rasm. G'ildirakli 1,4 sinf traktorining nazariy tortish tavsifi Download 0.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|