Tuban (Tallobionta) va yuksak o’simliklar ( Cormobionta). Ko’k yashil suvo’tlari(Cyanophyta) tuzilishi, ko’payishi va klassifikatsiyasi

---

Mavzu: Tuban (Tallobionta) va yuksak o’simliklar ( Cormobionta). 
Ko’k 
yashil 
suvo’tlari(Cyanophyta) 
tuzilishi, 
ko’payishi 
va
klassifikatsiyasi. 
 
Dars o’quv maqsadi:Sistematika fanining mazmuni, uning taraqiyoti, sun’iy-tabiiy va 
evolyusion sistema to’g’risida ma’lumot berish. Tuban o’simliklarning xarakterli xususiyatlari 
va ahamiyati to’g’risida tushuncha berish.
Asosiy savollar 
1. Fanning o’rganish, predmeti, vazifalari, o’rganish usullari. 
2. Eramizdan oldingi erada botanikaga hissa qo’shgan olimlar. 
3. Binar nomenklaturasi. 
4. Xujayra nazariyasi. 
5. Suvo’tlarini o’rganilish tarixi. 
6. Evolyusiya.
Asosiy o’quv materiali qisqacha bayoni: 
Inson hayotida o’simliklar juda katta ahamiyatga ega ekanligi hammaga ma’lum. 
O’simliklar sistematikasi boshqa fanlar qatori kishilarning hayotiy talablarini qondirish yo’lida 
qilinayotgan mehnati natijasida vujudga keldi. O’simliklarni klassifikasiya qilish sohasidagi 
o’rinishlar kishilik jamiyatining ilk davridan boshlanadi. Dastlab, kishilar o’simlik turlarini 
foydali belgilariga qarab har – xil guruhlarga, chunonchi oziq-ovqat bo’ladigan dorivor va 
buyoq uchun ishlatiladigan hamda zaharlilariga bo’ladilar. O’simliklar sistematikasiga doir 
yozma holdagi ma’lumotlar qadimgi Gresiyada, Rimda yashagan tabiatshunos olimlarning 
asarlarida uchraydi. 
Filogenetik sistemaning asosiy vazifasi o’simliklarning rivojlanish, taraqqiyotini, kelib 
chiqishini, ko’p sonli o’simlik vakillarining o’zaro o’xshashlik, qarindoshlik munosabatlarini 
ifodalaydigan evolyusion "shajara"si sistemasini yaratishdir. Bu vazifani bajarishda 
poleontologiya, morfologiya, embrologiya, genetika va geografiya, anatomiya, fiziologiya,
bioximiya, ekologiya, sitologiya fanlari to’plagan ma’lumotlarga suyandilar. 
Vegetativ tuzilishiga, ko’payish xillariga, oziqlanish usullariga ko’ra o’simliklar dunyosini 
ikkiga bo’lib o’rganiladi. 
Tuban o’simliklar (150 ming tur) va yuksak o’simliklar (300-350 ming tur). 
Tuban o’simliklar vegetativ organlarga bo’linmagan, tana yoki "tallomga" ega bo’lgan 
o’simliklardir, o’tkazuvchi naylar bo’lmaydi, jinsiy organlari deyarli hammasida bir hujayrali. 
Tuban o’simliklar Tallobionta deb atalib kelib chiqish jihatdan primitiv hisoblanadi va bir 
nechta organizmlarni o’z ichiga oladi. Uvoqlilar, suvo’tlari, zamburug’lar, lishayniklar va 
viruslar. 
Odatda bu guruh o’simliklarning vakillari bir hujayrali, ko’p hujayrali va kolonial holda 
tuzilishga ega, ko’pchiligi suvda hayot kechiradi.