yo'llaridan tashqarida joylashgan retseptorlarning taъsirlanishi oqibatida
kelib chiquvchi yo'tallar ajratiladi.
Nafas yo'llaridagi yo'talga ko'proq sezuvchan refleksogen zonalar mavjud
bo'lib, ularga hiqildoq usti tog'ayi orqa yuzasi, ovoz burmalari va burma osti
sohasi, shuningdek traxeya bifurkatsiyasi va bo'lak bronxlarning bo'linish
joylari kiradi. Bronxlar diametrining kamayishi bilan retseptorlar miqdori
parallel ravishda kamayib boradi va segmentar bronxlarning shoxchalari
taъsirotlarga kam sezuvchan bo'lib koladi. Plevraning refleksogen zonalari
ildiz atrofi sohalarida va qovurga-diafragmal sinuslarida joylashgan, lekin
yo'tal refleksi uning boshqa qismlarining taъsirlanishidan ham kelib chiqishi
mumkin. Tajribada o'pka to'qimasining o'zini taъsirlab yo'tal refleksi
chaqirilmagan. O'pka to'qimasida joylashgan chegaralangan patologik
jarayonlarda yo'tal yirik bronxlarga etarli mikdorda balg'am tushishi yoki
plevraning patologik jarayonga tortilishi oqibatida yuzaga keladi.
Sinusit yoki rinitda burun ajralmalari xalqumning orqa devori bo'ylab
oqqanda yoki oshqozon-qizilo'ngach reflyuksida yo'tal sababi uzoq muddat
aniqlanmasligi mumkin. Nafas yo'llarishilliq qavatining uzoq vaqt
taъsirlanishi natijasida yallig'lanish, sezuvchanlikning oshishi va yo'tal
kuchayishi kuzatiladi.
Yo'talning boshqa sabablari bo'lib- nafas yo'llari shilliq qavatining
yallig'lanishi va infilьtratsiyasi, ularning bosilib qolishi va bronxospazmi
hisoblanadi.
Yallig'lanish (odatda, infektsiya tufayli) o'tkir va surunkali bronxitda,
bronxoektazlarda
kuzatiladi.
O'tkir
bronxitdan
so'ng
bronxlarning
sezuvchanligi oshishi hisobiga yo'tal bir necha xafta davomida saklanib
Do'stlaringiz bilan baham: |