Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

SARYGYÝAK [sa:ryğyýak], at. Sarysy agdyklyk 
edýän 

gyýak

nagşy. 
SARYJA [sa:rja] I, syp. 1. Reňki sary we göze 
ýakymlyja. 2. Oglana dakylýan at. 
SARYJA [sa:rja] II, at. Türkmen goýnunyň ýüňi 
ak, tegelek guýrukly bir tohumy.
SARYKDYRMAK, işl. Öl zadyň, ýeriň birneme 
suwuny çekdirip guratmak, çalykdyrmak. 
SARYKMA, iş ady. Sarykmak ýagdaýy. 
SARYKMAK, işl. Öl zadyň, ýeriň we ş.m. suwy 
bugaryp, birneme guraşmak, çalykmak. Kimler kak 
serýär, kimler biraz saryganlaryny çata galdyrýarlar 
(B. Kerbabaýew). Ýerimiz sarygyp, taba gelipdir. 
SARYKMAKLYK, iş ady. Sarykmak ýagdaýy. 
SARYKMAZLYK, iş ady. Sarygyp ýetişmezlik, 
guraşmazlyk, çalykmazlyk.
SARYLAMA [sa:rylama], iş ady. Sarylamak 
ýagdaýy. 
SARYLAMAK [sa:rylamak], işl. El işlerine 
salynýan nagşyň sary sapak bilen goşmaça bejergisini 
etmek. 
SARYLAMAKLYK [sa:rylamaklyk], iş ady. 
Sarylamak ýagdaýy. 
SARYLANMAK [sa:rylanmak], işl. Nagşyň 
bejergisi sary sapak bilen edilmek. 
SARYLAŞMAK 
[sa:rylaşmak], 
işl. 
1. 
Sarylamaga kömekleşmek. 2. Birnäçe bolup 
sarylamak. 
SARYLATMAK [sa:rylatmak], işl. Nagşa sary 
reňkli sapak bilen bejergi etdirmek. Nagşy 
sarylatmak gerek. 
SARYLYK 
[sa:rylyk], 
at. 
Sary 
reňkde 
bolmaklyk, sary görnüşde bolmaklyk. 
SARYMAŇYZ [sa:rymaňyz], syp. Akyl-huş 
taýdan doly ýetişmedik, bişişmedik, ýaş. 
SARYMEŇIZ 
[sa:rymeňiz], 
syp., 
ser. 
Saryýagyz. Sarymeňiz gyz. 
SARYMSAK, at. Ýiti ysly, ýiti tagamly, sogan 
görnüşli, düýbi diş-diş gök ekin. Mellek owunjak 
pellere bölünip, sarymsak, sogan ýaly ekinler 
ekilipdir. 

---

247 
SARYMTYL [sa:rymtyl], syp. Çala sary, sary 
öwüsýän, saryrak reňkli, sargylt. Gök gowaçanyň 
üstünden 
sarymtyl 
güller 
ülpüldeşýär 
(B. 
Kerbabaýew).
SARYPAÇAK [sa:rypaçak], at. 

Tekegöl

nagşy 
görnüşindäki sekizburçlugyň içine salnan dört sany 
peýkam şekilli nagyş. 
SARYPOSALAK [sa:ryposolok], syp. Sarydan 
gelen pökgi, etli-ganly. Saryposalak, daýaw gyz şol 
wagtda onuň bütin ünsüni özüne çekýärdi (B. 
Kerbabaýew).  
SARYRAK [sa:ryra:k], syp. Birneme öçügräk 
sary. Bu mata öňkä görä saryrak.  
SARYSOLMAZ [sa:rysolmoz], at. Sary gülli ot. 
SARYSYZA [sa:rysyza], at. Boýy 20-80 
santimetr birýyllyk, otjumak ýabany ösümlik. 
SARYTIKEN [sa:rytiken], at. Dagda bitýän 
miwesiz, tikenli gyrymsy agaç. 
SARYÝAG [sa:ryýa:ğ], at. Mesge eredilip alnan 
ýag. Ony ellärsiň welin, saryýagyň ysy hapylap 
burnuňa urar (B. Hudaýnazarow).
SARYÝAGYZ [sa:ryýağyz], syp. Adamyň 
ýüzüniň hem saçynyň reňki sary, sary öwüsýän, 
sarymeňiz. Onuň güne ýanan ýüzüniň asyl reňki 
saryýagyzmy ýa-da bugdaý reňk, aýyl-saýyl eder ýaly 
däl (A. Gowşudow). 
SARYÝAGYZRAK [sa:ryýağyzyra:k], syp. 
Birneme saryýagyz, az-kem saryýagyz. 
SATAN, at. Aýagyň çatalba çenli uzynlygy. 
◊ Satanynyň arasyndan geçmek ýarymsaklyk, 
ýaranjaňlyk etmek. 
SATANLAK, syp. Satanlary uzyn, uzyn satanly. 
Satanlak gyr atynyň üç atlyk güýji bardy (

Edebiýat 
we sungat

). 
SATARLY, syp. Satmagy ýüregine düwen, 
satmagy hyýallanýan. Ol täzeje maşynyny satarly 
göründi. Ol düýesini satarly däl. 
SATARLYK, at. Satmaga ýarar ýalysy, satmaga 
ýaramlysy. Üýşürip goýan garpyzlaryň güne ýatan 
ýa-da şikesli, köpüsiniň satarlygy ýok. 
SATARMAN, syp. Harydyny, malyny derrew 
satmakçy bolýan, satasy gelýän. Gidip kimdendir bir 
satarmandan bir semiz öweji alyp gelip, gapysynda 
baglady (A. Gowşudow).
SATAŞDYRMAK, işl. 1. Birini bir ýagdaýa we 
ş.m. duçar etmek, sezewar etmek, uçratmak. Gahba 
pelek saldy hatarly jaýa, Meni sataşdyrdy sansyz 
belaýa (Şeýdaýy). 2. Birini ikinji biri bilen duşurmak, 
tapyşdyrmak. Ýagdaý bizi bir edarada sataşdyrdy 
(

Edebiýat we sungat

).
SATAŞMA, iş ady. Sataşmak ýagdaýy. 
SATAŞMAK, işl. 1. Bir zada duçar bolmak, 
uçramak, sezewar bolmak. Säher wagty seýran edip 
gezerkäm, Ajap menzil, ajap jaýa sataşdym 
(Magtymguly). 2. Biri bilen duşmak, gabat gelmek. 
Şu gün köne dostuma sataşdym. 3. göç.m. Biri bilen 
durmuş gurmak. Şol ýeke çagam öz deňine-duşuna 
sataşsa bolýar (H. Derýaýew). 
SATAŞMAKLYK, iş ady. Sataşmak ýagdaýy. 
SATAŞMAZLYK, iş ady. Birine duşmazlyk, 
gabat gelmezlik. 
SATDYRMAK, işl. 1. Harydy degişli bahasyna 
berdirmek. 2. göç.m. Şugullamaga mejbur etmek.