Türkmen d I l I n I ň DÜŞÜndirişLI

ÝETDE-GÜTDE [ýetde-ğütdö], syp. Ýeter-
ýetmez (gün-güzeran hakynda). 
ÝETDE-GÜTDELIK 
[ýetde-ğütdölük], 
at. 
Ýetde-gütde ýagdaýda güzeran görmeklik. 
ÝETDIK: ýetdik hak (paý) paýlanyşykda, 
bölünişikde ýetýän, düşýän hak, paý. 

---

491 
ÝETDIRMEK, işl. 1. Ýaryşda, ylgawda yzyndan 
ýeter ýaly etmek, ýetmegine mümkinçilik bermek. 
Men nädip yzymdan ýetdirenimi bilmändirin. 2. 
göç.m. Garyp düşmek, lüt galmak, güzeran görmegiň 
kynlaşmak. 3.göç.m. Garrylyk zerarly kuwwatdan 
düşmek, lagşamak. 4. göç.m. Miýesser bolmak, 
duçar bolmak, başartmak. Men özüme ýazyjy bilen 
gürrüňdeş bolmagyň ýetdirenine begenip, depäm 
göge diredi (B. Gulow). 
ÝETELIKLI, syp.Ýeter ýaly, ýetmän durmaz 
ýaly (nahar hakynda). Ýetelikli bolar ýaly, palawy 
köpräk ataryň, myhman köp çagyrylandyr. 
ÝETEŇKIRLEMEK,işl. 
Ýetip 
barmak, 
ýetibermek. Olaryň yzyndan ýeteňkirläberenimizde, 
maşynymyzyň benzini gutaryp galdy (A. Nazarow). 
ÝETERLIK, syp. 1. Talaby, islegi 
kanagatlandyryp biljek, gerek bolan mukdardaky, 
kanagatlanarlyk. 2. göç.m. Bes, bolýar, ýetik. 
ÝETERLIKLI, syp. Ýeterlik mukdarda bolan, 
talaby kanagatlandyryp bilýän, kanagatlanarlykly. 
Ýeterlikli sowatly adamlar örän köpdür. 
ÝETERLIKSIZ, syp. Ýeterlik bolmadyk, 
ýeterlik däl. 
ÝETER-ÝETMEZ, syp. 1. Çala ýetýän, zordan 
ýetýän. Ýüpümiz ýeter-ýetmez boldy. 2. Çala ýeter 
ýaly, zordan ýeter ýaly. Gyz bir almany Temmeliň eli 
ýeter-ýetmez ýerde goýupdyr (

Türkmen halk 
ertekileri

). 3. Az mukdarly, azlyk edýän, ýetjegi-
ýetmejegi näbelli. Halylyk ýüpümiz ýeter-ýetmez 
boldy. 4. göç.m. Bolar-bolmaz, bolgusyz, ugursyz, 
bihepbe. Her ýeter-ýetmeze ynanyp bolmaz.