Türkmenbaşy adyndaky türkmenistan milli golýazmalar instituty

DAMASKYŇ ZABT EDILMEGI 
Emir Atsyz Iýerusalim, Tabaryýa, Trablus, Şam, 
Sur, Akka ýaly Palestinada we Siriýada ýerleşýän uly 
şäherleri basyp alyp Siriýa we Palestina Seljuk döwle-
tiniň araçäklerini giňeltdi. Emma Siriýanyň ähmiýetli 
şäheri Damaskda (Şam) gowşak hem bolsa fatymy 
häkimiýeti höküm sürýärdi. Ilkibaşdan şäheri 
döwletine goşmagy maksat eden emir Atsyz 1070-
1071-nji ýyldan bäri Damasky yzygiderli gabap 
töwereklerini täsirinde saklaýardy. Şol sebäpli fatymy 
kömegini almaýan şäheriň goranyş güýji gowşady, 
ykdysady düzgüni bozulyp, ýaşaýyş şertleri örän 
agyrlaşdy. Emir Atsyz bu ýagdaýlardan peýdalanyp 
1075-nji ýylda şäheri çynlakaý gaban hem bolsa, ýene-
de üstünlik gazanyp bilmedi. Ýöne aradan köp wagt 
geçmänkä, halkyň we esgerleriň bir bölegi herekete 
geçip, waly Mugallany wezipesinden agdardylar we 
onuň ýerine Razyýeddöwle Intisar waly edilip bellenil-
di; şäherde Atsyza garşy giň möçberde aýgytly goranyş 
çäreleri geçirildi. Şeýle-de bolsa täze waly, şähere 
garşy Atsyzyň geçiren çärelerini aýryp bilmedi. 
Damaskyň ýagdaýy ýene öňküligine galdy. Şäherde 
açlyk ýüze çykdy. Şäheriň ýagdaýy bilen habarly Atsyz 
wagt ýitirmän, herekete geçip şäheri gabady (1075-

---

58 
1076-njy ýylyň Nowruz-Gurbansoltan aýlary). Atsyz 
şäherde nähak ýere gan dökülmegini islemedi we waly 
Intisara habar iberip «Şäheri uruşsyz, parahatçylykly 
ýol bilen tabşyrmaklaryny» maslahat berdi. Garşylyk 
görkezmegiň netijesizdigine göz ýetiren waly şäheri we 
galany Atsyza bermäge mejbur boldy (1076-njy ýylyň 
Oguz-Gorkut aýlary). Şäheriň baş metjidinde anna güni 
Apbasyly halypasy Muktady Biýemrilla we Soltan 
Mälik şanyň atlaryna hutba okaldy. Şeýlelikde, 
Siriýanyň bu ähmiýetli şäheri hem Siriýa we Palestina 
Seljuk 
döwletine goşuldy. Döwletiň paýtagty 
Iýerusalimden Damaska geçirildi. Emir Atsyz, ençeme 
ýyl bäri gabawda saklan şäherini açlyk-horlukdan alyp 
çykmak üçin birnäçe çäreler geçirdi. Ol wagt ýitirmän 
goňşy etraplardan şähere köp mukdarda azyk 
önümlerini getirtdi we daýhanlara tohum paýlap 
« Derrew ekişe başlaň» diýip buýurdy. Bulardan başga-
da şäheri we onuň töweregini, aýratynam düşelge 
ýerlerini abatlatdy. Şeýlelikde, geçirilen çäreler 
netijesinde, şäheriň bazarlarynda harytlaryň bahalary 
arzanlady, halk rahat dem alyp, öň şäherden göçüp 
gidenler gaýdyp gelmäge başladylar.