Türkmenbaşy adyndaky türkmenistan milli golýazmalar instituty

FATYMYLARYŇ GARŞYLYKLAÝYN 
HEREKETE GEÇMEGI WE ATSYZYŇ SOŇY 
 
Wezir Bedr Jemalyň hyzmaty bilen kyn 
günlerini yzda galdyran fatymy döwleti, öňki ülkeleri 
Palestinany we Siriýany gaýtaryp almak üçin 

---

63 
synanyşdy. Fatymy goşun serkerdesi Nasyreddöwle 
1077-1078-nji ýyllarda ýöriş edip, Damasky gabamaga 
synanyşan hem bolsa üstünlik gazanyp bilmedi. 
Aradan iki ýyl geçenden soň (1079-njy ýylyň 
Garaşsyzlyk 
aýy) 
ýene-de 
Nasyreddöwläniň 
serkerdebaşylygynda arap, türkmen we berberi 
taýpalaryndan düzülen uly bir fatymy goşuny, 
Palestinany basyp alansoňlar paýtagt Damasky gazaply 
gabadylar. Emir Atsyz san taýdan agdyk fatymy 
goşunyndan şäheri goramakda kynçylyk çekýärdi. Şol 
sebäpli ol Halaby gabap ýören Tutuşa habar iberip 
gyssagly kömek sorady we oňa «Şäheri bermäge söz 
berdi». Bu habary alan Tutuş goşuny bilen bile 
gyssagly 
Damaska 
ugrady. 
Tutuşyň 
kömege 
gelýändigini eşiden fatymy goşuny gabawy terk edip, 
Müsüre çekilmäge mejbur boldular. Tutuş hä diýmän 
ýetip geldi we şäheriň alkymyndaky otlukda özüni 
garşylan Atsyz bilen bile Damaska geldi. Ýöne Tutuşy 
kömege çagyranyna puşman eden Atsyz, şäheri oňa 
bermejek bolup dildüwşik gurady. Muny aňan Tutuş 
Atsyzy we onuň doganyny tussag etdirdi, aradan köp 
wagt geçmänkä-de ony ýaýynyň kirşi bilen bogup 
öldürtdi.
Siriýanyň we Palestinanyň köp bölegini zabt 
eden we bu ýeňişleri üçin Şöhratly patyşa lakamyny 
alan Atsyz Seljuk şadöwletiniň beýik, meşhur we 
tejribeli emirlerinden biridi. Ol Seljuk maşgalasyndan 
gelip çykan oguzlaryň kynyk taýpasyndandy we şol 

---

64 
sebäpli 
nesilşalygyň 
agzalary 
jezalandyrylyp 
öldürilende ulanylýan, öz ýaýynyň kirşi bilen bogup öl-
dürmek 
arkaly 
jezalandyrylýar. 
Mälik 
Atsyz 
golastyndaky ýurtlaryň halkyny elmydama adyllyk 
bilen dolandyrypdyr, agyr salgytlary azaldypdyr ýa-da 
bütinleý diýen ýaly ýatyrypdyr, halkyň parahat we bol-
elinlikde ýaşamagy üçin örän köp güýç-gaýrat sarp 
edipdir. Ölenden soň hazynasyndan gymmatbahaly 
daşlar, lagl-jöwherler, 10 müň altyn we ýüzüne 200 
altyn çaýylan eýer çykypdyr.