U. ǴAfurov, Q. Sharipov

INVESTICIYA JOYBARÍ
Ámelge asırılǵan investiciyalar bárhama biz oylaǵan nátiyjege alıp 
kelmeydi. Ayırım jaǵdaylarda olar júdá tómen nátiyje keltiriwi, geyde 
bolsa ulıwma ózin aqlamawı múmkin. Bunday jaǵdaylar investiciya 
riski (táwekelshiligi) dep ataladı.
Investiciya riski — kózde tutılmaǵan sebeplerge baylanıslı 
investiciya qarjılarınıń nátiyje keltirmewi aqıbetinde finanslıq 
joǵaltıw itimalı.
Investiciya riskin tómenletiw maqsetinde investiciya qarjısın sarp-
law aldınnan puqta esap-kitap etiliwi kerek. Bul investiciya joybarın 
islep shıǵıw arqalı ámelge asırıladı.

---

123
Investiciya joybarı — ekonomikalıq, sociallıq hám basqa 
baǵdardaǵı payda alıw ushın investiciyalardı ámelge asırıwǵa 
qaratılǵan óz ara baylanıslı ilajlar jıynaǵı bolıp tabıladı.
Ózbekstan Respublikasınıń 2014-jıl 9-dekabrdegi ÓRQ-380-
sanlı jańa redakciyasındaǵı «Investiciya xızmeti haqqında»ǵı 
nızamı, 6-statya
Investiciya joybarınıń óndiris, ilimiy-texnikalıq, kommerciyalıq, 
finanslıq, ekonomikalıq, social-ekonomikalıq joybar sıyaqlı túrleri 
boladı.
INVESTICIYA JOYBARÍ ANALIZI
Investiciya joybarınıń durıs islep shıǵılǵanı, onda belgilengen 
shara-ilajlardıń tiykarlı ekenin bahalaw ushın onı analizlew kerek 
boladı.
Investiciya joybarınıń analizi — investiciyalardı ámelge asırıwdıń 
maqsetke muwapıqlıǵın bahalaw imkanın beriwshi belgili usıl 
hám háreketler jıynaǵı. 
Hárqanday investiciya joybarı analizi tómendegi proceslerdi óz 
ishine aladı:
1) zárúr maǵlıwmattı tańlaw hám tayarlaw;
2) dáslepki maǵlıwmattı qayta islew hám analizlew maǵlıwmatın 
qáliplestiriw;
3) analizlew maǵlıwmatın talqılaw;
4) juwmaq hám usınıslardı tayarlaw.
BILIMIŃIZDI SÍNAP KÓRIŃ!
1. Investiciya xızmeti neni ańlatadı?
2. Óndiristi diversifikaciyalaw neni ańlatadı?
3. Investiciyalardıń qanday tiykarǵı túrleri bar?
4. Real hám finanslıq (portfel) investiciyalardıń parqı nede?
5. Investiciya xızmetin ámelge asırıwdıń qanday derekleri bar?
6. Investiciya joybarı degen ne hám onıń qanday túrleri bar?

---

124