U. ǴAfurov, Q. Sharipov

Jámiyetlik innovaciyalar  — miynet sharayatların jaqsılaw, densaw-
lıqtı saqlaw, bilimlendiriw, mádeniyat tarawlarındaǵı mashqalalar-
dı sheshiw menen baylanıslı procesler. Bunnan kórinedi, mektepte 
oqıwshılarǵa bilim beriw proceslerine jańa texnologiyalardı engiziw 
de innovaciya bolıp esaplanadı.
INNOVACIYA IDEYALARÍNÍŃ DEREKLERI
Siz óz xızmetińizde innovaciyanı ámelge asırıwıńız ushın 
dáslep innovaciya boyınsha ideyaǵa iye bolıwıńız kerek. Innovaciya 
ideyalarınıń ózi tosattan payda bolıwı da, olardı maqsetke muwapıq 
qáliplestiriw de múmkin. Sonlıqtan, innovaciya ideyaları dereklerin 
ajıratıp kórsetiw maqsetke muwapıq:
1) kútilmegen hádiyse. Siziń xızmetińizde qanday da bir nátiyje 
yamasa áwmetsizlik, qanday da bir waqıyanıń júz beriwi jańa 
ideyalarǵa, oylap tabıwlarǵa sebep bolıwı múmkin;

---

127
2) qanday da bir zat haqqındaǵı túsiniklerimiz hám haqıyqat 
arasındaǵı muwapıq emeslik. Ádette, túsinik haqıyqıy jaǵdayǵa 
qaraǵanda jaqsıraq, joqarıraq boladı hám ol jańa ózgerisler etiwge 
iytermeleydi;
3) process zárúrlikleri tiykarındaǵı jańalıqlar. Siz qanday da bir 
procesti baqlap turıp, bul jerde ne zat jetispey atırǵanlıǵın sezesiz. 
Onı toltırıw bolsa jańalıqtıń jaratılıwına alıp keledi;
4) xızmet baǵdarıńız yamasa ónim bazarında júz beriwshi 
ayrıqsha jaǵdaydaǵı ózgerisler;
5) bólimdegi ózgerisler. Siziń qanday da bir ónim yamasa process 
haqqında jańa maǵlıwmatqa iye bolıwıńız dárhal onı ámeliyatqa 
engiziwge iytermeleydi. Bul bolsa jańa bilim tiykarında jańa ónim 
yamasa xızmetlerge tiykar salınıwına alıp keledi.
BILIMIŃIZDI SÍNAP KÓRIŃ!
1. Mámleketimizde 2018-jıldıń «Jedel isbilermenlik, innovaciyalıq ideya-
lar hám texnologiyalardı qollap-quwatlaw jılı» dep atalıwına sebep ne?
2. Innovaciya sóziniń mánisi ne?
3. Kárxananıń innovaciyalıq xızmeti neni ańlatadı?
4. Kárxanada innovaciyalıq xızmetti ámelge asırıw nátiyjesin qalay 
bahalawǵa boladı?
5. Kárxanada innovaciyalıq xızmetti basqarıw qalay ataladı?
6. Innovaciyalardıń qanday túrleri ajıraladı?
7. Innovaciya ideyaları ne hám olar qalay payda boladı?