Umumiy doc
Download 6.99 Mb. Pdf ko'rish
|
Texnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish
- Bu sahifa navigatsiya:
- Тахогенераторлар
|
Elektr taxometrlar mexanizm va mashinalar vallarining aylanish chastotasini
masofadan turib o‘lchash imkonini beradi. Taxometrlarda datchik sifatida PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 288 o‘zgaruvchan va o‘zgarmas tok generatorlaridan foydalaniladi, ko‘rsatuvchi asboblar sifatida esa shkalasi tegishlicha graduslarga ajratilgan strelkali elektr o‘lchov asboblaridan foydalaniladi. Taxometrlar val mexanizmlari bilan bikr ulanadi yoki turli xil tuzilishdagi ulash muftalari orqali ulanadi. Yo‘l qo‘yiladigan xato o‘lchamining yuqori chegarasidan 1,5% bo‘ladi. Taxometr atrofidagi havoning harorati 10÷60°S bo‘lganda va nisbiy namlik 80% gacha bo‘lganda ishlashga mo‘ljallangan. Texnologik mashinalarning aylanish (burchak) tezliklarini o‘lchash uchun kichik quvvatli o‘zgarmas yoki o‘zgaruvchan tok mashinalari — taxogeneratorlardan foydalaniladi (7.6-rasm). Taxogeneratorning vali texnologik mashinalar valiga mexanik bog‘langan bo‘lib, undan chiqadigan signal — elektr yurituvchi (EYUK) texnologik mashina va mexanizmlarning aylanish tezligi p ga mutanosib bo‘ladi. O‘zgarmas tok taxogeneratorining sxemasi 7.6-rasm, a da ko‘rsatilgan. Undan olinadigan elektr yurituvchi kuch (EYUK): e=S e* p. (7.18) Kollektor bilan cho‘tka orasidagi qarshilikning o‘zgaruvchanligi taxogeneratordan chiquvchi signal e ning qiymatiga ta’sir qiladi. Ish vaqtida taxogeneratordan chiqadigan ovozning yuqoriligi, gabarit o‘lchamlari va massasining katta bo‘lishi taxogeneratorning asosiy kamchiliklari hisoblanadi. Bunday kamchiliklardan bir muncha holi bo‘lganligi uchun hozirgi paytda o‘zgaruvchan (asinxron, sinxron) tok taxogeneratorlari keng qo‘llanilmoqda. 7.6-rasm, v da asinxron taxogeneratorning tuzilish sxemasi ko‘rsatilgan. Asinxron taxogenerator statorida o‘zaro 90 0 ga burilgan ikki chulg‘am o‘rnatilgan. Birinchi chulg‘am I o‘zgaruvchan tok manbaiga ulanadi. Ikkinchi chulg‘amdan olinadigan EYUK esa tezlikni o‘lchash uchun xizmat qiladi. Taxogeneratorning rotori 1 jez yoki alyuminiydan stakansimon kilib yasalgan bo‘lib, uning vali 2 stakanning tub tomonida bo‘ladi (7.6-rasm, g). 7.6 – расм. Тахогенераторлар а,б – ўзгармас ток тахогенератори ва унинг характеристикаси; в,г - ўзгарув чан ток тахогенератори ва унинг стакансимон ротори; 1 ва 2 – статор чулғамлари PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com 289 Statorning manbaga ulangan chulg‘amida hosil bo‘ladigan pulsasiyalanuvchi oqim F 1 rotor devorlarida induksiyalanadigan o‘zaro 90° burchakka burilgan ikki xil tok va ular tufayli vujudga keladigan F d va Fq oqimlarni hosil qiladi. Taxogeneratorning ikkinchi chulg‘amida induksiyalanadigan EYUK qiymati rotorning aylanish tezligi p ga mutanosib (Fq = const) bo‘lgani uchun e q =C e *n (7.19) bo‘ladi. Bunday EYUK ni ko‘rsatuvchi millivoltmetr shkalasidan texnologik mashinaning aylanish chastotasi (tezligi) p aniqlanadi. Elektron taxometrlarning ishlash prinsipi berilgan barqaror vaqt oralig‘ida birlamchi o‘zgartkichdan chiqadigan impulslar sonini elektron qurilma yordamida sanashga asoslangan. Birlamchi o‘zgartkich o‘zgaruvchan tokni kuchaytiruvchisi bo‘lgan magnitoelektrik o‘zgartkichdan iborat. Nazorat qilinayotgan ob’ektning valida mahkamlangan ferromagnit materialdan yasalgan tishli disk aylanganda, birlamchi o‘zgartkichning chulg‘amida o‘zgaruvchan kuchlanishli impulslar paydo bo‘lib, ular kuchaya boradi va taxometrning elektron blokiga keladi. Impulslarning chastotasi tishli diskning aylanish chastotasiga mutanosib, demak, nazorat qilinayottan ob’ektning aylanish chatotasiga ham mutanosib bo‘ladi. Elektron blokiga kelayotgan impulslarning o‘zgarishi o‘lchangan aylanish chastasining zarur tarzda axborot berishini ta’minlashga imkon beradi, shuningdek, berilgan aylanishlar soniga etganda elektr signali agregati tomonidan boshqarish tizimiga signal berishga va chiqarishga imkon beradi. Aylanish tezliklarini o‘lchash oraliqlari 2—4000 ayl/min. Asosiy o‘lchashning yo‘l qo‘yiladigan xatolik chegarasi ko‘pi bilan 0,5%. Taxometr atrof havosining harorati 10÷50°S bo‘lganda va nisbiy namlik 80% gacha bo‘lganda ishlash uchun mo‘ljallangan. Download 6.99 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|