Umumiy fizika kursidan praktikum o’quv qo’llanma

Sferik linzalar: 
– Sferik linzani (å) lazer optik tayanch plitada nur boʻlgich bilan yarim shaffof 
ekran orasiga nurni kengaytirish uchun oʻrnating (linzani tutib turgichdagi uncha 
katta boʻlmagan teshik nur boʻlgich tarafga qaragan boʻlishi kerak)
– Sferik linzani balandligini va yon tomonlama oʻrnini shunday sozlangki, ikki nur 
qismlari u orqali oʻq yoʻnalishida oʻtsin. 
Nozik sozlash: 
Agar siz yarim shaffof ekranda chiziqlar tasvirini hali ham koʻrmasangiz: 
- Nur boʻlgichni yoki yassi lizalarni sal oʻzgartirib toʻgʻirlang; zarur boʻlsa sferik 
linzani qayta sozlang.
Nur qismlari nur boʻlgich bilan ekran orasida qanchalik koʻproq parallel 
harakatlansa, interferension chiziqlar shunchalik keng va bir-biridan yiroq boʻladi. 
– Nur boʻlgich yoki yassi koʻzgularni sal oʻzgartirib toʻgʻirlash orqali 
interferension tasvirni osongini sezish mumkin boʻlgincha sozlang.
Agar siz nozik sozlash orqali qoniqarli tasvirga erisha olmasangiz, interferometrni 
sozlash tartibini boshidan takrorlang.
Lazer 1 mVt chiqish quvvatiga ulanganda, interferension manzara ancha 
ravshanroq va uni kuzatish oson. Bunday ulash nur yoʻlini bir oz oʻzgartiradi, shu 
sababli siz nur yoʻliga yoki sferik linza oʻrniga tuzatish kiritishingiz lozim boʻlishi 
mumkin. 
Sinash uchun savollar: 
1. 
Maykelson interferometri haqida ma′lumot bering. 

---

207 
2. 
Chiziqli qutblanishi tushuntiring. 
3. 
Interferension chiziqlarning siljishi nima uchun hosil boʻladi. 
4. 
Lazer optik tayanch plitadagi Maykelson interferometri qurilmasini ishlash 
mehanizimini tushuntiring. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

208