Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Sutda qaynatilgan qahvani tayyorlash tartibi. Kerakli 
masalliq 
lar: 6 g yanchilgan qahva, 25 g shakar, 75 g sut.
1. Kichikroq kastrulkada quyuqroq qora qahva tayyorlanadi.
2. Sutni qaynatiladi, so‘ngra shakar va qora qahvani qo‘shib, 
yana qaynagu n icha isitiladi. 
3. Tayyor bo‘lgan qahva stakan yoki 
finjonlarda das turxonga 
tortiladi.
Kakao tayyorlash tartibi. Kerakli masalliqlar: 6 g kakao 
kukuni, 25 g shakar, 130 ml sut. 
1. Kakao kukuni bilan shakarni qo‘shib aralashtiriladi.
2. Bu massaga ozgina qaynoq sut quyib, yaxshilab aralashti-
riladi.
3. So‘ngra qolgan sut quyilib qaynagunicha isitiladi. 
4. Tayyor kakaoni stakan yoki 
finjon (chashka)larga quyib, 
dasturxonga tortiladi.
1. Issiq ichimliklarning qanday turlari mavjud?
2. Choyning organizm uchun ahamiyati qanday?
3. Choyni damlash tartibini aytib bering.
4. Oq choyni damlash tartibini aytib bering.

---

121
5. Shirchoyni tayyorlash uchun nimalar kerak bo‘ladi?
6. Qahvani damlash usullari qanday?
7. Sutli qahva qanday damlanadi?
8. Kakaoni tayyorlashda nimalarga e’tibor berish kerak?
Amaliy mashg‘ulot. 
S
abzavotlardan yaxna taomlar
tayyorlash
 
Yaxna taom va tamaddilar ham ovqatning yengil turidir. 
Ular, asosan, yangi sabzavotlardan tayyorlanishi sababli vita-
minlarga, mineral tuzlarga, organik kislotalarga boy bo‘ladi. 
Yaxna taomlar ishtahani ochishda, ovqat hazm qilishda, ichak 
faoliyatini yaxshilashda ahamiyati katta. Yaxna taomlar tashqi 
ko‘rinishi, bezatilishi, ta’mi, turli rangda va shaklda bo‘lishi 
bilan boshqa taomlardan ajralib turadi. Tamaddilar yaxna va 
issiq bo‘lishi mumkin. Umuman tarkibi faqat asosiy masal-
liqdan iborat bo‘lib, garnir bilan yoki garnirsiz tortiladigan 
taomlar yaxna tamaddilar, deb ataladi. 
Yaxna taom va tamaddilarni dasturxonga tortishda yuzasi 
ko‘katlar, salat bargi yoki boshqa sabzavotlar bilan chiroyli 
shakllar yasab bezatiladi. Yaxna taom va tamaddilar likop-
chalarda, chinni va boshqa maxsus salat idishlarida dastur-
xonga tortiladi.
Yaxna taomlar tayyorlashda sanitariya-gigiyena qoidalariga 
qat’iy amal qilish zarur, chunki ularni dasturxonga tortishdan 
oldin issiqlik ishlovi berilmaydi. Yaxna taomlarni dasturxon-
ga tortishda harorati 10
–12° bo‘lishi kerak.