Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5-sinfi uchun darslik

Tехnikа xаvfsizligi qоidаlаri vа sаnitаriya-gigiyеnа 
tаlаblаri 
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi o‘quv xonasi sani-
tariya-gigiyena talablari, mehnat va xavfsizlik texnikasi qoi-
dalari talablariga javob berish kerak. Xonaning harorati 19–
21°C bo‘lishi lozim. Xona o‘z vaqtida shamollatib turiladi. 
Xonaning havosi deraza, eshik orqali hamda mexanik usulda 
ventilatordan foydalanib, almashtiriladi. Bundan tashqari, qish 
faslida xonani maxsus isitish tarmoqlari yordamida isitish 
lozim. 
Gazlamaga ishlov berish texnologiyasi o‘quv xonasi yaxshi 
yoritilishining muhim ahamiyati bor. Yoritish yaxshi bo‘lmasa, 
mehnat qobiliyati pasayadi, ko‘z toliqadi va shikastlanishi 
mumkin. O‘quvchilarning mehnat qobiliyatlari yanada yaxshi 
bo‘lishi uchun xonalarni quyosh tushishiga qarab och ranglar-
ga bo‘yash kerak. 
Ish joylari yoniga o‘ziga mos bo‘lgan mehnat xavfsizligi 
qoidalari osib qo‘yiladi. Xonada birinchi yordam ko‘rsatishda 
zarur bo‘ladigan dori quti, albatta, bo‘lishi kerak
. Dori quti-
si yonida eng yaqin davolash maskanining manzili va unga 
borish chizmasi osib qo‘yilgan bo‘lishi kerak.

---

129
9– Mehnat ta’limi, 5-sinf
Dars davomida navbatchi o‘quvchilarning vazifalari:
1. Xona jihozlari, foydalaniladigan asboblar, moslamalar-
ning saranjomligini tekshirish.
2. Amaliy ishni bajarish tartibi ko‘rsatilgan yo‘l-yo‘riq 
xaritalarini tarqatish va ish oxirida ularni yig‘ishtirib olish.
3. Amaliy ish tugagach, xonani tozalash va shamollatish.
Igna, to‘g‘nag‘ich, qaychi bilan ishlash texnika xavfsiz-
ligi
qoidalari:
1. Igna va to‘g‘nag‘ichlar maxsus idish va yostiqchalarda 
saqlanadi.
2. Buyumni angishvona yordamida tikish kerak.
3. Igna siniqlarini atrofga tashlamaslik kerak.
4. Qaychi, ignalarning o‘lchamlari tikilayotgan tikuvchilik 
buyumiga mos bo‘ 
lishi lozim.
5. Qaychini maxsus idishda saqlang.
6. Qaychini o‘quvchilar bir-biriga uzatishda otmaslik, uchi-
ni uzatilayotgan o‘quvchiga qaratmaslik kerak.