УҳН ўқув қўлланма Вазирликка

Garnizon harbiy komendanti 
Garnizon harbiy komendanti harbiy xizmatchilarning ko‘cha va boshqa 
joylarda harbiy intizomga rioya qilishiga, garnizon qorovullari, HAN patrullari va 
nazorat postlari xizmatchilarining xizmatini to‘g‘ri va xushyor o‘tashlariga, 
shuningdek, garnizon gauptvaxtalarida bandilarning to‘g‘ri vaqonuniy saqlanishiga 
javob beradi. 
Garnizon boshlig‘ining qarorini amalga oshirish chog‘ida garnizon harbiy 
komendanti garnizon boshlig‘i nomidan buyruq berish, muxim topshiriqlar haqida 
axborot berish huquqiga egadir. 
Garnizon harbiy komendanti quyidagilarga majburdir: 
- garnizon qorovullik va patrullik jadvali asosida umumgarnizon qorovullik va 
patrullik xizmatlarini tashkil etishga; 
- harbiy xizmatchilarning harbiy intizom, harbiy kiyim-kechak rusumi va 
harbiycha salomlashish qoidalariga amal qilishini nazorat qilishga; garnizonda 
harbiy intizom, qorovullik va patrullik xizmatlari axvolini doimiy ravishda 
o‘rganishga hamda buzilishiga sabab bo‘lgan omillar va ularni tuzatish yo‘lidagi 
istak va takliflari bilan har oyda garnizon boshlig‘iga xabar qilib turishga; 
- garnizon boshlig‘ining ko‘rsatmasiga binoan garnizon qorovullari jadvalini, 
shuningdek, garnizon naryadi axborotnomalarini, postlar tabelini, postlarning 
joylashuv chizmasini (sxemasini), qorovul boshliqdari va qorovul boshliqlarining 
texnik jixozlar bo‘yicha yordamchilari (operatorlari) uchun yuriknoma, garnizon 
bo‘yicha navbatchi va uning yordamchisiga patrullik sxemasi, patrullar 
yuriknomasi to‘zishga; 
- garnizon boshlig‘iga ob’ektlarni texnik ximoya vositalari bilan jixozlash, 
garnizon naryadi sonini kiskartirish va ularning xizmat sifatini yaxshilash bo‘yicha 
takliflar kiritishga; 
- qorovullik xizmatini tekshiradigan garnizon mansabdor shaxslari ruixatini 
tuzishga va uning bajarilishini nazorat qilishga; 
- har oyda kamida birikki marta garnizon naryadiga tayinlangan bo‘linmalar 
va shaxslarni shaxsan tekshirishga; garnizon naryadini tarkatishga va ularning 

---

125
xizmat qilishi; garnizon bo‘linmasi navbatchisining tayyorgarligi, shuningdek, 
postlar, qorovulxonalarning axvoli; 
- har oyda bir marta xisob-kitob daftariga kayd kilgan xrdda qo‘riqlanayotgan 
o‘q-dorilar soni va axvolini tekshirishga; 
- garnizon shaxsiy tarkibi tomonidan sodir etilgan xrdisalar va harbiy intizom 
buzilishlarini o‘z vaqtida aniqdab, ularni xisobga olish, ular haqida va ko‘rilgan 
chora-tadbirlar to‘g‘risida garnizon boshligi‘ga axborot berish, jinoyat va 
mojarolar haqida esa, bundan tashqari garnizon prokuroriga xabar berishga; jinoyat 
qilgan harbiy xizmatchilarni qidirish va ushlashda yordam berishga; 
- garnizon boshlig‘ining ko‘rsatmasiga binoan ommaviy safarbarlik, 
favqulodda holat e’lon qilingan paytlarda, qo‘shinlar jangovar holatga keltirilganda 
ko‘riladigan tadbirlar rejasini ishlab chiqishga; garnizonning yong‘inga qarshi 
muhofaza, shuningdek, garnizonda trevoga e’lon qilinganda, yong‘in chiqqanda 
yoki tabiiy ofat ro‘y berganda qilinadigan ishlar yuriqnomasi rejasini ishlab 
chiqishda ishtirok etishga; 
- garnizonda fuqaro mudofaasi bilan hamkorlik qilish rejasini ishlab chiqishda 
ishtirok etishga; 
- garnizon aloqa boshlig‘i bilan hamkorlikda garnizon qorovullari, HAN 
patrul va nazorat postlari bilan aloqa o‘rnatadigan aloqa vositasini aniqlashga; 
- harbiy qismlar orkestrlari vedomostlarini ko‘rishga va ularni garnizon 
boshlig‘i tasdig‘iga tavsiya etishga; 
- garnizon bo‘yicha navbatchilarga, ularning yordamchilari va patrullar 
tarkibiga naryadga kirishdan oldin yuriq berishga, garnizon bo‘yicha navbatchiga 
parol yozilgan qog‘ozni topshirishga, patrullar boshlig‘iga esa zarur xujjatlar va 
aloqa vositasi berishga; 
- garnizon harbiy xizmatchilari urtasida harbiy intizom va tartibni saqdab 
turish bo‘yicha Ichki ishlar organlari bilan aloqa o‘rnatib turishga; 
- har kuni garnizon qorovullarining post vedomostlarini ko‘rib turishga va 
aniqlangan kamchiliklarni zudlik bilan tuzatishga; 

---

126
- xaftada kamida bir marta garnizon gauptvaxtasida bandilarning qonuniy va 
to‘g‘ri ushlab turilganligini tekshirishga; gauptvaxta boshlig‘iga xisobga 
olinganlarni ishga, hammomga, tergovchilarning talabiga binoan esa tergov yoki 
sud qilish uchun, dastlabki tergov yoki sudga yuborish uchun yozma buyruq 
berishga, shuningdek, kasal bo‘lgan jinoyatchilarni davolash muassasalariga 
jo‘natishga; 
- harbiycha salomlashish qoidasini bajarmagan va harbiycha kiyim-kechak 
rusumini buzgan harbiy xizmatchilar bilan safda yurish tayyorgarlik mashqi va 
nizomlarni o‘rganish bo‘yicha mashg‘ulotlar uyushtirishga; 
- garnizon boshlig‘ining buyrug‘iga binoan qo‘shinlarni suv bilan ta’minlash 
va cho‘milishi uchun ochiq suv havzalarini harbiy qismlar o‘rtasida taqsimlashga; 
cho‘miladigan joylarni jihozlashni nazorat qilishga, shuningdek, navbatchi 
suzuvchilar guruhi va navbatchi feldsherlar (sanitar yo‘rikchilar) xizmatini tashkil 
etishga; 
- garnizonga xizmat safariga yoki ta’tilga kelgan harbiy qismlar, bo‘linmalar 
(jamoalar), shuningdek, harbiy xizmatchilarni xisobga olish va o‘z vaqtida xizmat 
joyiga jo‘nab ketishini nazorat qilishga; 
- qo‘lga tushgan harbiy xizmatchidan tortib olingan qurol
va o‘q-dorilarni 
xisobga olishga va saqlanishini tashkil qilishga; 
- to‘xtab o‘tgan bo‘linmalar (jamoalar)ni, aloxida harbiy xizmatchilarni, 
shuningdek, qorovullarni, ular kuzatib kelayotgan harbiy yuk ortilgan 
transportlarni ularni qanoatlantirgan holda shaxodatnomaga binoan joylashtirishga; 
- garnizon xududida ta’tilda bo‘lgan bemor harbiy xizmatchilarga tibbiy 
yordam ko‘rsatish tadbirlarini belgilashga; 
- poligonlarga ketgan yoki garnizon tarkibidan chiqqan harbiy qismlar harbiy 
shaharchalarining qo‘riqlanishini tekshirishga; 
- garnizon qo‘shinlarini paradlarga tayyorlashga, qo‘shinlar ishtirokida 
paradlarga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish, boshqa garnizon tadbirlari vaqtida 
maxalliy hokimiyat organlari bilan kelishilgan xolda tartibintizomni ta’minlashni 
nazorat qilishga; 

---

127
- garnizon boshlig‘ining ko‘rsatmasiga binoan harbiy qismlardan faxriy 
qorovullar tayinlash va tayyorlashga, halok bo‘lgan harbiy xizmatchilarni dafn 
etishni tashkil qilishga; 
- garnizon xududida joylashgan harbiylar mozori, birodarlik qabristonlari va 
harbiy yodgorliklarni xisobga olishga va ularning saqlanishiga ko‘z-quloq 
bo‘lishga.