Universiteti d. J. Urakov, R. N. Tursunov a. A. Biykuziyev

San’at. Mazkur davr san’ati eilinistik davming yangi va 
eskiliklari uyg‘unligini o ‘zida aks ettiradi. Klassik san’atkorlar 
chegaralangan jan r va turlami mukammallashtirilgan. Masalan, ideal 
hissiz yosh erkak figurasini olaylik. Bunday turdagi figuralar ellinizm 
qirollarini qahramon sifatida namoyon etadi. Kichik geldan figuralar 
yasash mil. a w . IV asrdan boshlanganva eilinistik davrda gullab 
yashnagan. Bunday qolip qilingan figurachalar yunon dunyosi bo‘ylab 
mashhur b o ig a n va unchalik qimmat boim agan.
Eilinistik 
din. 
Yunon 
dini 
ellin 
dunyosida 
ko‘pqirrali 
o‘zgarishlarni boshdan kechirgan. Misrda masalan, Ptolomeyl 
Aleksandriyaning yangi homiy xudosi sifatida yangi xudoni 
yaratishga buyurgan. Yangi xudo Sarapis, Osiris, Zevz, Dionis,
209

---

Xadesning umumlashma holatini birlashtirgan Misr xudosi edi. 
Aleksandreyadan tashqari yunonlar odatiy M isr xudolari, jumladan, 
Osirisga sig‘inishgan. Yunoncha madaniyat ta ’sirida M isr xudolari 
o‘zgargan, masalan, Isida (Isis) - Osirisning xotini va Xorusning onasi 
edi. Uni Afrotida, Demetra, Afinalar bilan o ‘xshatishgan. U koinot 
qirolichasi, 
barcha odamlarga m u ru w at qiluvchi, 
sivilizatsiya 
asoschisi b o ig an .
Mavzuni mustahkamlash uchun savol va topshiriqlar
1. Nim a uchun Aleksandr Makedonskiy o ‘zining Sharq yurishida 
Panjob (Hindiston)dan ortga qaytishga majbur b o id i?
2. Aleksandr Makedonskiy harbiy islohotining mohiyati nimadan 
iborat?
3. Ellinizm madaniyatining eng asosiy xususiyatlari nimalarda aks 
etgan?
4. Ellinizm madaniyati sharq madaniyatiga qanday ta ’sir 
ko‘rsatgan?
Glossariy
Falanga - makedoncha qo‘shinnng kombinatsiyalashtirlgan 
shakli. Filip II ning harbiy islohotiga binoan qo’shin markazida o g ir
qurollangan piyoda askarlar otryadi, ulam ing orqa va yon tomonlarida 
o g ir va yengil otliqlar oldida yengil qurollangan piyodalar va otliqlar 
joylashuvi falanga deb ataladi.