Urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya yo’nalishi 171-guruh talabasi ahmedova yulduzning o’zbekiston geografiyasi fanidan kurs ishi

Sirdaryo o’ng sohilidagi tekislik ekoturistik rayon.

Sirdaryoning o’ng sohili deb nom olgan bu ekoturistik rayonga ma’muriy birliklar sifatida Pop, Chust, To’raqo’rg’on, Namangan, Chortoq, Uychi tumanlarining o’rtacha 400–550 m.a.b. va ular orasidagi bir qator soylar hosil qilgan vodiylar va allyuvial tekisliklarni o’z ichiga qamrab oladi.

Geologik va geomorfologik tuzilishiga ko’ra Sirdaryo, Mirzacho’l komplekslariga oid allyuvial, prolyuvial, eol yotqiziqlardan iborat, mezakaynazoy tog’ burmalanish va to’rtlamchi davr polistatsen orogeneziga ta’luqli. Hududning relfi o’rtacha ko’rsatkichlarga ega bo’lgan Pop, Rezak, To’raqo’rg’on, Namangan, Chortoq va Uychi adirlari hamda o’rtacha 400 m. a.b. ega bo’lgan rayondan oqib o’tuvchi G’ovasoy, Kosonsoy, Chortoqsoy, Namangansoy, Podshootasoylarining quyi qismi konussimon yoyilmalarida hamda Sirdaryoni o’ng sohili trassasidagi tekisliklardan iborat.

Mazkur ekoturistik rayon hududidan oqib o’tuvchi Shimoliy Farg’ona (1940) va Katta Namangan kanallari (1987) hamda Sirdaryoga quyuvchi Chodaksoy, Rezaksoy va G’ovasoy, Kosonsoy, Chortoqsoy, Namangansoy, Podshootasoy hamda Jiyda, To’raqo’rg’on, Irvadon, Olmos suv omborlari, selxonalar, bu soylar va kanallardan suv oluvchi 50 dan ortiq nasos suv inshoatlari rayonni 50 000 ga ortiq yerlarni suv bilan ta’minlaydi. Hududdagi sug’oriladigan va sug’orilmaydigan avtomorf och tusli bo’z tuproqlar, soylar, suv omborlari, kanallar atroflarida sug’oriladigan gidromorf rejimni tuproqlari tarqalgan. Hudud paxta maydonlari donli ekinlar mevali bog’lar, manzarali daraxtlar, poliz va sabzovot

ekinlariga ixtisoslashgan bo’lib,bu agroturizm ob’ektlariga kiradi. Aholi vakillari qadimdan o’troq hayot kechirib, ular asosan dexqonchilik, chorvachilik, hunarmandchilik, ovchilik bilan shug’ullanishgan. Farg’ona vodiysining qadimiy poytaxti bo’lgan Axsikent qal’asi va uning atrofidagi shaxarlarda axoli vakillari istiqomat qilgan. Hozirgi kungacha tarixiy arxeologik yodgorliklar Axsikent xarobalarida saqlanib qolgan bo’lib, mazkur rayon tarkibiga kirishi bilan xarakterlanadi. Rayonda turizmning rekratsion va nozoturistik turlarini rivojlantirish uchun Shaxant sihatgoxidagi suv o’ziga xos axamiyatga ega. Minerallarga boy bo’lgan tarkibida oltingugurt, vodorod, yod ,brom kabi kimyoviy elementlarga ega bo’lgan suv viloyatdagi Chortoq, Gulshan, Uchqo’rg’on dam olish maskanlaridagi suvlardan shifobaxshligi bilan ajralib turadi. Namangan viloyatidagi boy arxeologik-tarixiy obidalardan – Axsikent, Munchoqtepa, Mug’, Elatan, Buonamozor va boshqa diqqatga sazovor joylar, sayr-sayohat, dam olish va davolanish maskanlari, Chortoq tumanidagi “Chortoq”, To’raqo’rg’on tumanidagi “Shahand” va boshqa ko’plab salomatlikni tiklash xo’jaliklari turizmni rivojlantirish imkoniyatlarini yanada ommlashtirishga imkon yaratadi.

4.