Узбеки стон республикаси олий ва урта махсус


Т  124  XV БОБ. МЕНЕЖМЕНТ МАДАНИЯТИ ВА УСЛУБИ


Download 1.98 Mb.
Pdf ko'rish
bet73/117
Sana27.06.2023
Hajmi1.98 Mb.
#1656953
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   117
Bog'liq
Zaynutdinov Sh Menejment asoslari

Т 
124 


XV БОБ. МЕНЕЖМЕНТ МАДАНИЯТИ ВА УСЛУБИ 
Таянч иборалар: менежер маданияти, маданият турлари, 
ракбарлик услуби, со%а белгиси, гурух;, ишлаб 
чикариш гуру^лари, норасмий ташкилот, 
уркимлик шакллари, вакалот кучлари 
15.1. Маданият ва менежмент 
«Маданият» тушунчаси ривожланиш д а р а ж а с и н и 
умумлаштирувчи курсаткич булиб, бир канча маънони билдиради. 
Масалан, жамият маданияти, айрим шахе маданияти ва никоят, 
инсон фаолиятининг айрим тури маданияти
\ а к и д а
С
уз юритиш 
мумкин. Инсон фаолияти моддий ва маънавий бойликлар яратувчи 
турларга булинади. Шу сабабли, моддий ва маънавий маданият 
фарк килинади. 
Моддий маданият инсон томонидан табиатни буйсундириш 
даражаси к^рсаткичидир. Унга ишлаб чикариш воситалари ва 
мекнат предметлари киради. Маънавий маданиятга фан, аколи 
маъл у мот даражаси, тиббий хизмат даражаси, санъат даражаси, 
одамлар ахлокий меъёрлари, маънавий эхгиёжлар ва манфаатлар 
ривожланиши даражасини киритиш мумкин. Шундай килиб, 
маданият инсоннинг кам маданий ишлаб чикариш, кам 
маънавий каёт сокасида ривожланиши жараёнидаги ютукларни 
Камраб олади. У инсоният билимлари, унинг мекнати 
мохиятидан иборат булиб, кишиларнинг аввалги авлодлари 
томонидан яратилади. 
Инсоният маданияти Усувчан, узгарувчан, чунки хозирги авлод 
аждоддар маданий кадриятларидан ижодий фойдаланиш 
асосвдагина янада ривожланиши мумкин. 
Узбекистоннинг ноёб маданияти йиллар, асрлар давомида 
Щаклланиб, уни саклаш, ривожлантириш к^п миллатли 
Республиканинг юкори маълумотли инсонлари - фан, адабиёт, 
с
анъат арбоблари вазифасидир. 
125 


Инсон \аёти фаолиятининг мухим таркибий кисми бутун 
инсоният томонидан жамланган маданий бойликка эга булиши, 
шу жумладан бошкарув маданиятини эгаллашдир. 
Менежмент маданияти жуда мукимдир. Инсоният Уз 
ривожланиш жараёнида жуда катта менежмент тажрибасини 
жамлаган. Бозор шароитида бу тажриба бошкарув самарадорлигини 
оширишга хизмат килиши керак. Менежментнинг вужудга келиши 
ва ривожланиши, аввало бошкарув маданияти даражаси юксалиши 
билан богликдир. чунки, менежмент йуллари, усуллари, восита 
ва услубларига танкидий бако бериш йули билан, уларнинг энг 
яхшилари жахон тажрибасида куланиши учун ажратиб олинди. 
Менежмент маданияти инсон маданиятининг таркибий кисми 
булиш билан бирга бир катор узига хос хусусиятларга кам эга. 
Маданиятга эга булиш менежер учун факат зарур эмас, балки 
шартдир, чунки кар бирташкилотнинг кар бир булинмаси самарали 
ишлаши учун унинг ходимлари юксак маданиятга эга булишлари 
керак. 
Менежмент маданияти даражаси ходимлар, айникса, 
менежерлар маданиятини, менежмент жараёни маданияти, 
бошкарув техникаси, мекнат шароитини акс эттирувчи 
кУрсаткичлар буйича баколанади. Менежмент маданияти 
элементларининг турли-туманлиги бошкарув жараёнида турли-
туман меъёрларга, жумладан, ахлокий, хУКУКИй, иктисодий, 
ташкилий, техникавий, эстетик меъёрларга риоя килиш 
заруратини келтириб чикаради. 
Ахлокий меъёрлар инсоннинг ахлок ва одоб сохасидаги хулкини 
тартибга солади. Улар жумласига ижтимоий бурчни тугри тушуниш, 
киши уртасида инсоний муносабат ва Узаро хурмат, виждонлилик, 
хакикатгуйлик, камтарлик ва х.к.лар киради. Бошкарув жараёнида 
ахлокий меъёрларга риоя килиш унинг маданияти юкори 
даражасидан далолат беради. 
Менежментда хукукий меъёрлар давлат-хукукий ва ташкилий-
ХУКУКИЙ меъёрий кужжатларда акс этади. Давлат корхонаси 
тугрисида конун, тадбиркорлик какидаги, мулк тугрисидагй 
Конунлар шулар жумласига киради. Лекин конунлар кар бир 
корхонанинг узига хос хусусиятларини хисобга ололмайди. ШУ 
сабабли, хар бир корхона, конунга асосланган колда, корхонада 
ишлаб чикаришнинг узига хос хусусиятларини кисобга олувчи 
меъёрий коидалар урнатилади. 
126 


Иктисодий меъёрлар корхона фаолияти жараёнида эришилиши 
лозим булган иктисодий курсаткичларни белгилайди. Улар 
жумласига молия-кредит меъёрлари, ссудалар олиш тартиби, 
амортизация меёрлари, максулотнинг кисобланган бахоси, фойда 
меъёри, рентабеллик меъёри, фондлар учун туловлар, бюджетга 
туловлар, ицтисодий рагбатлантириш меъёрлари киради. 
Ташкилий меъёрлар ташкилот таркибини, алокида булинма 
ва шахслар фаолияти таркиби ва тартибини ички тартиб фаолият 
турларини, ходимлар вазифаларини, ахборотни кайта ишлаш ва 
фойдаланиш жараёнини белгилайди. 
Техникавий м е ъ ё р л а р к о р х о н а н и н г ва у н и н г 
булинмаларининг бошкарув учун зарур ускуна, техника ва 
транспорт воситалари, асбоблар билан
к у р о л л а н г а н л и к
даражасини 
билдиради. 
Эстетик талаблар ва меъёрлар кам бошкарув жараёнида 

Download 1.98 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   69   70   71   72   73   74   75   76   ...   117




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling