Узбекистон республикаси халк таълими вазирлиги у. Файзиева, Д. Назарова, Ф. Цодирова


Download 7.62 Mb.
Pdf ko'rish
bet116/143
Sana30.10.2023
Hajmi7.62 Mb.
#1734276
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   143
Бщс-мунозаралар
(укув бахс-мунозаралари) таркибига 6 
нафардан 15 нафаргача укувчини олган гурухларда гурухли 
укув бахс-мунозараларнинг ташкил этилишини англатади.
Шахе маънавий-ахлокий, рухий ва касбий жихатдан хаё- 
тий фаолияти жараёнида атрофдагилар билан бахс-мунозарага 
киришмай, улар билан узаро фикр алмашмай туриб камолотга 
эриша олмайди.
Бахе жамоавий мунозара сифатида урганилаётган укув 
материалининг хусусияти, унинг муаммо даражасидан келиб 
чиккан холда турли ахамият касб этиб, педагогик амалиётда у 
универсал (турли шароит ва вазиятларда хам куллаш мумкин 
булган) ходиса сифатида бир холатдан иккинчи холатга утиш 
имконини беради.
Укув бахс-мунозараларини ташкил этувчи укитувчига 
одатда унинг натижалари аввалдан маълум булса-да, уни таш ­
кил этишдан кузланган максад укувчилар учун янги билим- 
ларни излаш ва уларнинг самарали узлаштирилишини таъмин- 
лашдан иборат.
Укув бахс-мунозаралари икки томонлама хусусият касб 
этади, яъни биринчидан, бахс-мунозараларни ташкил этиш 
учун укитувчи укувчилар уртасида узаро хамкорликни юзага 
келтиради ва уни куллаб-кувватлайди, яъни мазкур хамкорлик- 
нинг самимийлик ва очик булиши учун шароит яратади, иккин- 
чидан, укитувчи хакикатни топишга йуналтирилган изланиш 
жараёнини боищаради. Агар укитувчи бахс юритилаётган маса- 
ла юзасидан тугри хулосаларга келишнинг уддасидан чика 
олсагина укув мунозаралари самарали кечади.
248


Юкорида билдирилган фикрларга таянган холда укув 
бахс-мунозараларининг самарали ташкил этилишини характер- 
ловчи куйидаги умумий хусусиятларни кайд этиб утиш мумкин:
1) укитувчи-ташкилотчининг курилаётган муаммонинг 
юцори даражада тушуна олиши, шунингдек, укувчиларнинг 
мазкур муаммони ечиш учун етарлича амалий тажрибага эга 
булишлари;
2) укитувчи-ташкилотчининг жиддий методик тайёргар- 
ликка эгалиги боис курилаётган муаммони хал килиш даража- 
сини башоратлай олиши бу уринда укитувчи мунозара жараё- 
нида суст аралашиб, аксинча, укувчилар фаол иштирок этиш- 
лари; укитувчи бахс-мунозара жараёнини махорат билан бошка- 
риб бориши максадга мувофикдир;
3) укув бахс-мунозараларида максадга эришганлик ва 
мухим натижа - бу укувчиларнинг муайян билимларни юкори 
даражада узлаштиришлари, диалектик тафаккурларининг ри- 
вожланиши билан белгиланади;
4) билимларнинг узлаштирилиш манбалари бир неча 
булиб, укувчилар ёки укитувчи рахбарлигида ёки бевосита 
унинг ёрдамида мавжуд билимларни узлаштириш имкониятига 
эга буладилар;
Мазкур метод укувчиларнинг хаётий тажрибаларига 
таянган холда улар томонидан муайян укув материали буйича 
билимларнинг самарали узлаштирилишига ёрдам беради. 
Методни куллашнинг узига хос жихати шундаки, бахс- 
мунозаралар жараёнида укитувчи муаммонинг ечимини топиш 
йулларини курсатмайди, аксинча, укувчиларнинг узлари уни 
топиш йулларини излайдилар, тамойиллар ва ёндашувларни 
асослайдилар. Ана шу жихатига кура укув бахс-мунозаралари 
укувчиларда кичик тадкикотларни олиб бориш, муаммони 
Куйиш, илмий фаразни илгари суриш, ечимларни излаш, карор 
кабул килиш ва умумий хулосаларга келиш куникмаларини 
шакллантириш имкониятига эга. Ушбу метод етарли даражада 
мураккаб материалларни узлаштиришда кул келади.

Download 7.62 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   112   113   114   115   116   117   118   119   ...   143




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling