Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент Молия института


Х Янги тармокларга кириш стратегиялари


Download 4.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/79
Sana03.11.2023
Hajmi4.84 Mb.
#1743620
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   79
Bog'liq
ek 1546 moliya (28)

7.2Х Янги тармокларга кириш стратегиялари
Янги тармокка кириш куйидаги уч шаклдан бирида давом 
этиши мумкин:
-«ютиб юбориш»;
-янги компания тузиш;
-кушма корхона тузиш.
Мавжуд фирмани «ютиб юбориш» энг оммавий усул булиб, 
янги бозорга тезрок кириш устунлигига эга. Шунингдек, у техноло­
гик колокликни тугатиш, таъминотчилар билан алокалар боглаш, 
янги тармокда ракобатбардошликка эришиш каби тусикларни ен- 
гиш учун ёрдам беради. Куп тармокларда зарур ахборот базасини 
ривожлантириш, узини ресурслар билан таъминлаш ва жиддий ра- 
кобатчи обрусини эгаллаш учун фирмаларга бир неча йил керак бу­
лади. Бу куйидаги холларда жозибали хисобланади:
-етарли вакт булган такдирда;
-янги фирманинг бозорни эгаллаш га булган харакатлари- 
га ракобатчи фирмалар реакция билдирмайдилар.
Бундай йул билан бозорга чикиш бош ка компанияни со- 
тиб олишдан арзонга тушади.
Фирма самарали фаолият курсатиши учун етарли тажрибага 
эга булади.
Янги ишлаб чикариш кувватларини ташкил этиш тармокдаги 
талаб ва таклиф мувозанатига салбий таъсир курсатмайди. Максад- 
ли тармовда нисбатан катта булмаган фирмалар булганлиги учун 
ёш компанияларга йирик ракобатчилар билан ракобат килишига 
тугри келмайди.
Кушма корхоналар тузиш куйидаги холларда фойдали самара 
бериши мумкин. КУшма корхона - якка тартибда бирор-бир ишни 
бажаришни хавфли ёки тежамсиз эканлигида яхши усулдир. Куш­
ма корхоналар ресурсларни бирлаштириш янада кучлирок ракобат 
устунликларига эга булган таркибни яратадиган такдирда кулайдир.


Хорижий хдмкорлар билан кушма корхоналар баъзида им­
порт квоталарини, тарифларни миллий-сиёсий манфаатлар ва ма- 
даний тусшутарни енгиб утишнинг ягона имконияти хлсобланади.
7.2.2. Турдош тармокларга диверсиялаш стратегияси
Диверсиялаш вариантларини излаш жараёнида компания тур­
дош тармокларни танлаши мумкин, Бундай пайтда тармокка дивер­
сиялаш стратегик мувофикликдан келиб чикиб, амалга оширилади. 
Турли фирмалар ухшаш ишлаб чикаришга эга булган такдирда 
стратегик мувофиклик мавжуд булади. Бу эса куйидагиларни амал­
га ошириш учун имконият яратади:
- махорат ва тажрибани бир корхонадан бошка корхонага утказиш.
Стратегик мувофикликка асосланган алокалар ишлаб чика­
риш сохасида, персонал махоратига булган талабларда, минерал 
ресурслар ва таъминотчилар манбаларининг ягоналигида, кисмлар 
ва таркибий кисмларни биргаликда ишлаб чикариш учун салохият- 
да, ухшаш ишлаб чикариш усуллари ва бошкарув ноу-хауларида, 
маркетинг ва махсулот сотишда бир хил ёндашувларни куллашда
бир хил улгуржи харидорлар ва чакана дилерларда, сотувдан ке- 
йинги хизмат курсатиш салохиятида, шунингдек, умумий савдо мар- 
касидан фойдаланишда олинган синергетик самарада намоён булади.
Турдош тармокларга диверсиялаш хакикатда жозибали кури- 
нади. У мавжуд ишбоп фаоллик даражасини саклаб колиш, махо­
рат ва тажрибани ургатиш хисобига ракобат устунлигидан фойда­
ланиш, шунингдек, инвестициялаш хавфини турдош тармокларда­
ги фирмалар билан булишиш имкониятини беради.
Иккита корхонага рахбарлик килиш, уларнинг алохида фаолият 
курсатишига нисбатан арзонга тушса, шундагина турдош диверси- 
ялашда фаолият микёсларидаги тежамкорлик мавжуд булади. Тур­
дош тармоклар уртасидаги стратегик мувофиклик куйидагилар хд- 
собига ракобат устун лиги учун салохиятни вужудга келтиради:
- анча паст ишлаб чикариш харажатлари;
-бир тармокдан иккинчисига асосий малака ва тажриба, тех­
нологик хусусиятлар, бошкарув ноу-хауларни самарали узатиш;
-умумий товар маркасидан фойдаланиш имкониятлари.
Бизнеснинг бир-бирига якин сохаларидаги стратегик муво­
фиклик хисобига эришилган ракобат устунлиги индивидуал ишлаб 
чикаришга Караганда куш и мча салохият беради.


Ракобат устунлигининг кушимча манбаи акциялар даромадли- 
лиги буйича 2+2=5 самарасини олиш имконини беради. Турдош 
тармокларга диверсиялашнинг энг таркалган йуллари куйидагилар:
1. Сотиш имкониятлари ва реклама фаолиятидан биргаликда 
фойдаланиши мумкин булган тармокларга кириш.
2. Турдош технологиялардан фойдаланиш.
3. Ноу-хау ва тажрибаларни бир фаолият туридан бошка фао­
лият турларига здказиш.
4. Янги махсулотга фирманинг номи ва истеъмолчилар ишон- 
чини сингдириш.
5. Фаолиятнинг асосий турини кувватлаш учун янги тармок­
ларда харид килиш.
Диверсиялаш хакидаги карор даромадли компанияларни излаш 
ва сотиб олиш натижаси хисобланади. Нотурдош диверсиялашнинг 
асосий коидаси шуки, унда манфаатли молиявий шартларда сотиб 
олиниши мумкин булган ва фойда олиш учун яхши истикболга эга 
хар кандай компания диверсиялаш учун манфаатли йуналиш санала- 
ди. Баъзида нотурдош диверсияни амалга ошираётган компаниялар 
узининг алохида мавкеи хисобига тез молиявий фойда олиш учун 
имкониятларни таклиф киладиган компанияларни излаб топишга уз 
кучларини йуналтирадилар Бундай корхоналарнинг учта тури мавжуд:
1) Нархи пасайтирилган компания. Бундай холда мазкур кор- 
хоналарни бозор нархларидан пастрок нархларда сотиб олиш имко- 
нияти мавжуд. Бу эса кейинчалик компанияни нисбатан юкори 
нархда сотиш имконини беради.
2) Молиявий кийинчиликларни бошидан кечираётган компа­
ниялар. Бундай фирмалар шартномавий нархларда сотиб олиниш- 
лари мумкин.
3) Усиш имкониятлари катта, лекин инвестиция имкониятлари 
булмаган компаниялар.
Нотурдош тармокларга диверсиялаш куйидаги нуктаи назар- 
дан жуда манфаатлидир:
Тижорат таваккалчилиги саноатнинг купгина хар турли тар- 
моклари буйича «сочилган» булиб, бу компаниянинг бирор-бир со- 
хасида пайдо булиши мумкин булган муаммолар измида булиш да- 
ражасини камайтиради.
Компаниянинг молиявий ресурслари рентабеллик нукай наза- 
ридан жозибали истикболлари булган тармокларга инвестиция ки- 
линиши мумкин.


Компаниянинг ички фойда меъёри сезиларли даражада барка- 
рорлашади, чунки бир тармокдаги кийинчилик даврлари бошкаси 
хисобига кисман компенсация килиниши мумкин.
Корпоратив рахбарият етарли бахолан маган компанияларнинг 
хакикий кийматини аниклаш тажрибасини орттириб борган сари, 
корпорациянинг молиявий ахроли яхшиланиб, акцияларнинг даро- 
мадлилиги ошиб боради.

Download 4.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling