В а у р т а м а Х с у с т а ъ л и м в а з и р л и г и т е р м и з д а в л а т у н и в е р с и т е т и
Download 3.65 Mb. Pdf ko'rish
|
Amir Temur va uning dunyo tarixidagi o\'rni (1996)
|
«Зафарнома», 288-бет.
www.ziyouz.com kutubxonasi бошқа ҳамма ерда вайронагарчнлик билан шуғуллан- ган, деган фикр муболағали. У Қобул водийси ва Муған чўли каби Самарқанддан узоқ бўлган жойларда улкан суғориш ишлари олиб борди»3, деган тарихий жиҳатдан ғоят қимматли фикрини келтиради. Л . Лянглэ ўз асарида шундай фикрларни илгари суради. «Темур олимларга серилтифот эдн. Билимдон- лигп билан бир қаторда, софдиллигини кўрган киши- ларга ишонч билдирарди. У тарихчилар, файласуфлар, шунингдек нлм-фан, идора ва бошқа ишларда билимдон бўлган барча кпшилар билан суҳбатлашиш учун кўпчн- ча тахтдан тушиб, уларнинг ёнига келарди. Негаки Темур бу соҳаларга ғамхўрлик қилишга асосий эъти- борини берар эди. Темур одамларни ўзига бўйсундириш қобилиятига эга эди. У ўзииинг бу қобилиятини одамларни бахтли қила билиш истеъдоди билан уйғунлаштирди. Темур, унннг тарпхчиларндан бири (Шарафуддин)нинг айти- шича, бир вақтнинг ўзида душманларига офат, ўз ас- карларига қаттиққўл раҳбар, ўз халқига ота бўла олар эдп. У ўз фуқаросининг аҳволи ҳақида яхши бошлиқлари берган маълумотларни ўзи шахсан кўздан кечирарди; негаки у одам таний ва танлай биладиган шоҳ эди4. Султонлар бўш вақтларида машғул бўладиган ҳузур- ҳаловатлардан Темур фақат ов қилнш ва ўзи такомил- лаштирган шахмат ўйнаш билан машғул бўларди. «Яхши подшоҳ — дерди у,'— подшолнк қнлиш учун ҳеч қачон етарли вақтга эга бўлмайди, шунинг учун биз қудратли Аллоҳ бизга муқаддас қарз сифатида топши- риб қўйган фукаро фойдаснга ишлашга мажбурмиз... Бу ҳамиша менинг асосий машғулотим бўлиб қолади: негаки қиёмат куни фақирлар этагимдан тортиб, мендан қасос олишни талаб этишларини мен исгамайман». «Унинг учун дўстликнинг ҳам гашти-латофати бор эдн. Меҳрибонлиги, ширннсуханлиги туфайлп дўстлар орттпрди, уларни дўст деб аташдан тортинмайди ва бу дўстликнн сақлаб келди. Чунки Темур дўстлик фақат дўстлик билан қайтарилишини, барча бойликларни ҳар- бийлар ёки хушомадгўйлар ёллаш учун хпзмат қила- жагини яхши билар эди. Унинг тақводор Ммом Бара- кага катта ихлос қўйганини, бу художўй одамнннг ва- фотини эшитиб кўз ёши тўкиши — қудратли султон та- Download 3.65 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|