Va zi rl I gi

   

 

C) doimiy shisha tayoqcha bilan aralashtirish ta`sirida 

D) barcha javoblar to`g`ri 

17.Uglerod (II) oksidi qanday xususiyatlarga ega? 

1. gaz 2. qattiq modda 3. rangsiz 4. sariq rangli 5. zaharli 6. suvda oz eriydi 

A) 1,2,4,6  

 

B) 2, 3, 5,6   

C) 2, 4, 5, 6   

D) 1,3,5,6 

18.ohaktosh CaCO

3

 tarkibidagi kislorodning massa ulushini aniqlang.  

A) 42%   

 

B) 48%  

 

C) 12%  

 

D) 40% 

19. Maktab laboratoriyasida kislorod quyidagi qaysi moddalardan olinadi? 

1. Havo 2. KMnO

4

 3. FeO 4. KClO

4

 5. N

2

O 6. CO

2

 

A) 1 va 3    

B) 2 va 4    

C)4 va 6    

D) l,2 va 4  

20. Oltingugurt nechta allotropik shaklga ega? 

A) 4 ta 

 

B) 2 ta 

  C) 3 ta 

 

D) 5 ta 

Uyga vazifa: 

Quyidagi masalalarni yeching. 

1.  Kalsiy  nitratning  8,2%  li  200  g  eritmasi  orqali  yetarli  miqdordagi  potash 

(K

2

CO

3

) eritmasi o`zaro ta`sirlashuvidan qancha cho`kma hosil bo`ladi? 

2. Quyidagi birikmalarning qaysi birida azotning foiz miqdori ko`p: NaNO

3

, 

(NH

4

)

2

SO

4

, NH

4

NO

3

, NH

3

, N

2

O

5

. 

IV. Taqvim-mavzu rejadagi 28-dars - «Ishqoriy metallar. Natriy va kaliyning 

davriy jadvalda tutgan o`rni, atom tuzilishi, tabiatda tarqalishi mavzusi yuzasidan 

masalalar  yechish»  darslikda  berilgan  mavzuni  mustahkamlash  uchun  berilib  

bular  mazkur  mavzuga  singdirib  o`rganiladi.  Topshiriq  amaldagi  darslikning 

«Aromatik  uglevodorodlarning  kimyoviy  xossalari  -  nitrolash,  sulfolash, 

galogenlash  reaksiya  tenglamalari»  tushunchasi  uchun  ajratilgan  soat  hisobidan 

tashkil  etiladi.  Darslikning  128-129-betlaridagi  -  «Aromatik  uglevodorodlarning 

nitrolash  sulfolash  galogenlash reaksiya tenglamalari» tushunchalari o`rta maxsus 

kasb-hunar ta`limi o`quv dasturiga o`tkazilganligi sababli o`rganilmaydi. Taqvim-

mavzu rejadagi 28-darsda quyidagi materiallardan foydalanish tavsiya etiladi: 

 

   

 

28-dars. Ishqoriy metallar. Natriy va kaliyning Davriy jadvalda tutgan o`rni, 

atom tuzilishi, tabiatda tarqalishi mavzusi yuzasidan masalalar yechish 

1-masala. 0,4 g NaOH dan 0,01 N.li qancha eritma tayyorlash mumkin? 1,2 g 

NaOH dachi? 

2-masala.  100  ml  xlorid  kislota  eritmasini  neytrallash  uchun  25  ml  0,5  N 

KOH eritmasi sarflandi. HCl eritmasining normal konsentratsiyasini aniqlang. 

3-masala. KOH ni 2 l 10% li (

ρ=l,0942 g/ml) eritmasiga 1 l 20% li (ρ=l,194 

g/ml) KOH eritmasi qo`shildi. Qanday konsentratsiyali eritma hosil bo`ladi? 

4-masala.  10

℃  da 147 36 g suvda 52,64 g osh tuzi eriydi. osh tuzini 10℃ 

dagi eruvchanligini aniqlang. 

5-masala.  Natriy  nitratning  20%  li  200  g  eritmasiga  200  g  suv  qo`shildi. 

Hosil bo`lgan eritmaning foiz konsentratsiyasini aniqlang. 

Uyga vazifa: 

Masalalarni yeching: 

1-masala.  6,4  g  tuz  qizdirilganda  3,6  g  suv  va  2,24  1  (n.sh.da)  azot  hosil 

bo`ldi. Tuzning formulasini aniqlang. 

2-masala. Glauber tuzi Na

2

CO

4

∙10H

2

O dagi suvning massa ulushini aniqlang. 

V. Taqvim-mavzu rejadagi 29-dars - «Natriy va kaliyning kimyoviy xossalari 

va  eng  muhim  birikmalari»  mavzusini  mustahkamlashga  doir  laboratoriya  ishi 

(tajribaviy  masalalar  yechish)  bo`yicha  qo`shimcha  top-  shiriqlar  darslikning 

«Glyukozani  mis   II)-gidroksid  bilan  o`zaro  ta`siri»  17-  laboratoriya  ishi  uchun 

ajratilgan  soat  hisobidan  tashkil  etiladi.  Darslikning  202-betidagi  «Glyukozaning 

kimyoviy  xossalari»ga  tegishli  17-laboratoriya  ishi  o`rta  maxsus  kasb-hunar 

ta`limi  o`quv  dasturiga  o`tkazilganligi  sababli  o`rganilmaydi.  Taqvim-mavzu 

rejadagi 29-darsda quyidagi material- lardan foydalanish tavsiya etiladi: 

29-dars.  Natriy  va  kaliyning  kimyoviy  xossalari  va  eng  muhim  birikmalari 

mavzusini  mustahkamlashga  doir  laboratoriya  ishi  bo`yicha  tajribaviy  masalalar 

yechish yuzasidan qo`shimcha topshiriqlar. 

 -topshiriq.  Berilgan  probirkadagi  rangsiz  eritmalarni:  natriy  xlorid,  natriy 

bromid, natriy iodid ekanligini tajribalar yo`li bilan isbotlang. 

 

   

 

2-topshiriq.  Raqamlangan  ikkita  probirkalarning  qaysi  birida  osh  tuzi 

eritmasi, qaysi birida natriy sulfat eritmasi borligini aniqlang. 

3-topshiriq.  Berilgan  tuzlar  natriy  nitrat,  natriy  xlorid,  ammoniy  xlorid 

ekanligini qanday tajribalar bilan isbotlash mumkin? 

4-topshiriq.  Berilgan  uchta  probirkalarning  birida  distillangan  suv, 

ikkinchisida suyultirilgan o`yuvchi natriy, uchinchisida suyultirilgan sulfat kislota 

borligini aniqlang. 

Uyga vazifa: 

Quyidagi o`zgarishlarni amalga oshirish uchun zarur reaksiya tenglamalarini 

yozing: 

1. CaCO

3

 

→Ca(HCO

3

)

2

 

→ CaCO

3

 

2. K

2

CO

3

 

→CaCO

3

 

→ CO

2

 

→ K

2

CO

3

 

VI. Taqvim-mavzu rejadagi 32-dars - «Ishqoriy-yer metallarining - kalsiy va 

magniyning  fizik  kimyoviy  xossalari  va  eng  muhim  birikmalari»  bo`yicha 

masalalar  yechish  mashg`uloti  darslikning  «Yuqori  molekular  birikmalarning 

olinish  reaksiya  tenglamalari»  mavzusi  uchun  ajratilgan  soat  hisobidan  tashkil 

etiladi.  Darslikning  175-betidagi  -  «Yuqori  molekular  birikmalarning  olinish 

reaksiya tenglamalari» mavzusi o`rta maxsus kasb- hunar ta`limi o`quv dasturiga 

o`tkazilganligi  sababli  o`rganilmaydi.  Darslikning  75-betidagi  32-dars  o`tiladi. 

Taqvim-mavzu  rejadagi  32-darsda  «Kalsiy  va  magniy»  mavzusiga  singdirilib 

o`tish uchun quyidagi materiallardan foydalanish tavsiya etiladi: 

32-dars.  «Ishqoriy  yer  metallari  -  kalsiy  va  magniyning  fizik  kimyoviy 

xossalari va eng muhim birikmalari» mavzusiga doir masalalar yechish 

1-masala. Tarkibida 85% kalsiy oksid bo`lgan 1 t so`ndirilmagan ohak olish 

uchun tarkibida 94% kalsiy karbonat bo`lgan qancha ohaktosh zarur? 

2-masala. Natriy karbonatning tarkibi quyidagicha: Na = 43,4%, S = 11,0%, 

O = 45,6%. Uning formulasini aniqlang 

3-masala.  Quyidagi  elementlarning  kislorodli  birikmalari  formulalarini 

yozing: Ag (I), Be (II), B (III), Mn (IV), P (V), S (VI), Mn (VII), Os (VIII). 

 

   

 

4-masala.  G`o`za  bargini  to`kish  uchun  ishlatiladigan  kalsiy  sianamid 

tarkibida  50%  kalsiy,  15%  uglerod  va  35%  azot  borligi  ma`lum.  Ushbu 

birikmaning formulasini toping. 

5-masala.  Kaliy  xlorat  KClO

3

  bilan  kaliy  xlorid  KCl  ning  50  gramm 

aralashmasi  qizdirilganda  n.sh.da  o`lchangan  6,72  l  gaz  ajralib  chiqdi.  Dastlabki 

aralashmadagi har bir tuzning massa ulushini aniqlang. 

Uyga vazifa: 

Quyidagi  kimyoviy  reaksiyalarning  tenglamalarini  tugallang  va  tegishli 

koeffitsientlar tanlang. 

1) Magniy + xlorid kislota 

→ 

2) O`yuvchi kaliy + nitrat kislota 

→ 

3) Kalsiy karbonat 

→ 

4) Mis (II)-oksid + is gazi

→ 

Taqvim-mavzu  rejadagi  36-dars  -  «Alyuminiyning  xossalari  va  ishlatilishi  

oksid  va  gidroksidlari   amfoterlik  xossalari»  mavzusini  mustahkamlash  bo`yicha 

ikkinchi  mashg`ulot  amaldagi  darslikning  «Azotli  organik  birikmalarning 

izomeriyasi   kimyoviy  xossalari  reaksiya  tenglamalari»  mavzusi  uchun  ajratilgan 

soat  hisobidan  tashkil  etiladi.  Darslikning  164-   168-,  169-betlaridagi  «Azotli 

organik  birikmalarning  izomeriyasi   kimyoviy  xossalari  reaksiya  tenglamalari» 

mavzusi  o`rta  maxsus  kasb-hunar  ta`limi  o`quv  dasturiga  o`tkazilganligi  sababli 

o`rganilmaydi.  Taqvim-mavzu  rejadagi  36-darsda  quyidagi  materiallardan 

foydalanish tavsiya etiladi: 

36-dars.  «Alyuminiyning  xossalari  va  ishlatilishi   oksid  va  gidroksidlari  

amfoterlik  xossalari»  mavzusini  mustahkamlash  bo`yicha  masala  va  mashqlar 

yechish 

1-masala.  Alyuminiy  xlorid,  kaliy  karbonat,  natriy  xlorid  tuzlarining 

gidrolizlanish  reaksiyasini  molekular,  ionli  ko`rinishda  yozing.  Eritma  muhiti 

qanday bo`ladi? 

2-masala.  Alyuminiy  sulfat  tuzining  oxirigacha  gidrolizlanishi  uchun  nima 

xalaqit qiladi? Sababini reaksiya tenglamalarida yozib tushuntiring. 

 

   

 

3-masala.  Alyuminiy  sulfat  tuzi  eritmasiga  quyidagi  tuzlarning  eritmalari 

qo`shiladi. Qaysi holda alyuminiy gidroksid cho`kmasi tushadi. 

1-Na

2

C; 2-CuC1

2

; 3-KNO

3

 sodir bo`lgan jarayonning reaksiya tenglamalarini 

yozing. 

4-masala.  Tuzlarning  gidrolizlanishi  natijasida  eritmaning  muhiti  qanday 

bo`lishi nimalarga bog`liq? 

5-masala.  Alyuminiy  bilan  misning  2  g  aralashmasiga  ortiqcha  miqdorda 

xlorid  kislota  eritmasi  qo`shilganda  1,12  l  vodorod  (n.sh.da)  ajralib  chiqdi. 

Aralashmadagi metallarning massa ulushlarini hisoblang? 

6-topshiriq.  Quyidagijadvalasosida  tegishli  raqamlar  o`rnida  qanday 

moddalar hosil bo`ladi? 

 

Na  Cu 

C 

CaO  CO

 

 -

  Al(OH)

 

  HNO

 

  KOH 

H

 

O 

  

 

 

 

  

 

 

 

HCl 

  

  

 

  

 

  

 

  

KOH 

 

 

 

 

  

  

   

 

O

 

 

           

 

 

 

 

 

H

 

 

   

 

   

   

 

 

 

 

 

Uyga vazifa: Masalalarni yeching. 

1)  Alyuminiyning  tabiiy  birikmasi  kaolinning  formulasidan  foydalanib            

Al

2

O

3

 

∙ 2SiO

2

 

∙ 2H

2

O kaolin tarkibida necha foiz alyuminiy borligini toping. 

2) 5,4 gramm alyuminiy nechta atom oltingugurt bilan reaksiyaga kirishadi? 

3)  25,2  gramm  alyuminiy  karbid  suv  bilan  reaksiyaga  kirishib,  n.sh.da 

o`lchangan qancha hajm, qanday gaz hosil qiladi? 

VIII. Taqvim-mavzu rejadagi 37-dars - «Yonaki guruh metallari - mis, oltin, 

kumushning  Davriy  jadvalda  joylashgan  o`rni,  atom  tuzilishi,  tabiatda  tarqalishi, 

ahamiyati  va  ayrim  xossalari»  mavzusi  amaldagi  darslikning  «To`yinmagan 

uglevodorodlarning  kimyoviy  xossalari  (polimerlani-  shi)»  tushunchasi  uchun 

ajratilgan  soat  hisobidan  tashkil  etiladi.  Darslikning  121-betidagi  «To`yinmagan 

uglevodorodlarning  kimyoviy  xossalari   polimerlanishi)»  tushunchasi  o`rta 

 

   

 

maxsus  kasb-hunar  ta`limi  o`quv  dasturiga  o`tkazilganligi  sababli  o`rganilmaydi. 

Taqvim-mavzu  rejadagi  37-darsda  quyidagi  materiallardan  foydalanish  tavsiya 

etiladi: 

37-dars.  Yonaki  guruh  metallari  -  mis,  oltin,  kumushning  Davriy  jadvalda 

joylashgan o`rni, atom tuzilishi, tabiatda tarqalishi, ahamiyati va ayrim xossalari 

Kimyoviy  elementlar  Davriy  jadvalsidagi  yonaki  guruh  metallari  (IV  guruh 

metallari)  4-6  davrning  d-elementlari  mis,  kumush  va  oltin  metallarning 

elektrokimyoviy  kuchlanish  qatorida  vodoroddan  keyin  joylashgan  elementlardir. 

Ularning ba`zi xossalari quyidagi jadvalda keltirilgan. 

Xossalari 

Elementlar  

Cu 

Ag 

Au 

Oksidlanish darajasi 

          

      

      

Suyuqlanish 

harorati, 

℃ 

     

      

     

Qaynash harorati, 

℃ 

     

     

     

Zichligi, g/sm

 

 

     

      

      

Bu elementlarning radiusi ishqoriy elementlarnikidan kichik bo`lgani sababli 

ularning  zichligi va  suyuqlanish  haroratsi, ionlanish potensiali yuqori bo`ladi. Bu 

farqlar  metallarning  passiv  bo`lishini  asoslaydi.  Ular  qiyin  oksidlanadi,  ionlari 

yaxshi oksidlovchi bo`ladi, suv bilan reaksiyaga kirishmaydi, gidroksidlari kuchsiz 

asosli  xossaga  ega.  Uchala  element  elektron  konfiguratsiyalarda  ns-

pog`onachaning  bitta  elektroni  (n-l)  d-orbitaga  ko`chishi  hisobiga  (n-l)  d

10

 

konfiguratsiya  batamom  barqaror  bo`lib  ulgurmagan.  Shu  sababli  ularning  bir 

necha valent holatlari ma`lum: mis uchun 1, 2 va 3; kumush uchun 1, 2, (3); oltin 

uchun esa 1 3  

Tabiatda mis xalkozit (mis yaltirog`i) Cu

2

C, xalkopirit (mis kolchedani). 

CuFeC

2

 va malaxit Cu(OH)

2

∙CuCO

3

, kumush esa argentit (kumush yaltirog`i) 

Ag

2

C tabiiy birikmalar holida uchraydi. Oltinning tabiiy birikmalari ma`lum emas. 

 

   

 

Toza holdagi mis cho`ziluvchan, oson yassilanuvchan, qizg`ish pushti rangli 

metall. Issiqlik va elektr tokini yaxshi o`tkazadi. 

Mis  kimyoviy  jihatdan  aktivligi  kam  bo`lgan  metallar  qatoriga  kiradi,  lekin 

galogenlar  bilan  xona  haroratsida  oson  reaksiyaga  kirishadi,  ayniqsa,  xlor  bilan 

namlikda  birikib  CuCl

2

  ni hosil  qiladi. Suyultirilgan  sulfat  va  xlorid  kislota  bilan 

reaksiyaga kirishmaydi, lekin kislorod ishtirokida mis oksidlanadi: 

Cu + 4HC1 + O

2

 = 2CuCl

2

 + 2H

2

O 

Mis birikmalaridan Cu(OH)

2

 ravshan ko`k rangli iviq cho`kma qizdirilganda                  

Cu(OH)

2

  =  CuO+  H

2

O  reaksiya  bo`yicha  parchalanadi,  kislota  eritmasida  oson 

eriydi  (Cu

2 

  tuzlarini  hosil  qiladi),  mol  miqdordagi  ishqorlar  eritmasida  ko`k-

binafsha rangli eritmaga o`tadi: 

Cu(OH)

2

 + 2NaOH =Na

2

[Cu(OH)

4

] (natriy kuprit)  

Xalq xo`jaligida misning ahamiyati juda katta. Uning taxminan 50% miqdori 

elektrotexnika  sanoatida  elektr  simlar  va  kabellar  tayyorlashda,  suv  qozonlarini 

tayyorlashda,  jez,  mis  nikeli  va  bronza  kabi  qotishmalar,  isitgich  qurilmalar 

tayyorlashda  ishlatiladi.  o`simliklar  hayoti  uchun  kerakli  bo`lgan  mis  boka 

elementlar  temir,  molibden,  bor,  rux  va  kobalt  kabi  mikroelementlar  qatoriga 

kiradi. 

Kumush  metali  misga  nisbatan  kam  tarqalgan.  Toza  kumush  yaltiroq, 

cho`ziluvchan,  issiqlik  va  elektr  tokini  boshqa  metallarnikidan  yaxshi.  Kimyoviy 

jihatdan kumush aktivligi kam, havoda oddiy va yuqori haroratda oksidlanmaydi, 

undan yasalgan qoshiq va boshqa asboblar qorayishi uning yuza qatlamida argentit 

(kumush  yaltirog`i)  Ag

2

C  bilan  qoplanishidir.  Kumush  kislotalardan  faqat  nitrat 

kislotada eriydi: Ag + 2HNO

3

 = AgNO

3

 + NO

2

 + H

2

O. 

Kumushning  tuzlaridan  fotografiyada,  galvonotexnikada,  tibbiyotda  va 

ko`zgu tayyorlashda ishlatiladi. 

Oltin tabiatda faqat tug`ma holda mayda zarrachalar holida qumga aralashgan 

holda  uchraydi. oltin  kimyoviy  jihatdan  juda  passiv  metali. Havoda qizdirilganda 

ham  oksidlanmaydi.  Konsentrlangan  nitrat  va  xlorid  kislotalarning  mo`l 

miqdordagi aralashmasida eriydi: 

 

   

 

Au + 3HCl + HNO

3

 = AuCl

3

 + NO

2

 + 2H

2

O 

Oltin  simobda  eriydi  va  amalgama  deb  atalgan  qotishmadagi  miqdori 

taxminan 15% ga yetadi. U birikmalarda +1, +3 oksidlanish darajasida bo`ladi. 

Uyga vazifa: 

Quyidagi masalalarni yeching. 

Mis  (II)  oksidni  is  gazi  bilan  qaytarish  uchun  5,6  m

3

  qaytaruvchi  sarflandi. 

Buning natijasida qancha mis ajralgan? 

20%  li  H

2

  Co

4

  eritmasi  olish  uchun  uning  350  g  12%  li  eritmasiga  qancha 

45% li eritmasidan qo`shish kerak? 

IX.  Taqvim-mavzu  rejadagi  38-dars  -  «Yonaki  guruh  metallaridan  berilliy  

bariy, ruxning Davriy jadvalda joylashgan o`rni, atom tuzilishi, tabiatda tarqalishi, 

olinishi va ayrim birikmalari» bo`yicha ikkinchi mashg`ulot amaldagi darslikning 

«Uglevodlarning  kimyoviy  xossalari   glyukon  kislota  va  glyukozit)  olinish 

reaksiya  tenglamalari»  mavzusidagi  tushunchalar  uchun  ajratilgan  soat hisobidan 

tashkil  etiladi.  Darslikning  155-betidagi  «Uglevodlarning  kimyoviy  xossalari 

 glyukon  kislota  va  glyukozit)  olinish  reaksiya  tenglamalari»  mavzusidagi 

tushunchalar  o`rta  maxsus  kasb-hunar  ta`limi  o`quv  dasturiga  o`tkazilganligi 

sababli o`rganilmaydi. Taqvim-mavzu rejadagi 38-darsda quyidagi materiallardan 

foydalanish tavsiya etiladi: 

38-dars.  Yonakl  guruh  metallari.  Berilliy,  bariy,  ruxning  Davriy  jadvalda 

joylashgan o`rni, atom tuzilishi, tabiatda tarqalishi, olinishi va ayrim birikmalari 

II  guruh  metallari  ham  ikki  guruhchadan  -  I  A  guruhcha  berilliy  va  ishqoriy 

yer  metallaridan,  II  B  guruhcha  -  rux  guruhcha  elementlaridan  iborat.  Faqat 

berilliyning  valent  pog`onasi  va  undan  oldingi  pog`ona  strukturasi  dublet 

elektronni, qolganlarida esa 8, 2 ko`rinishga ega. 

Berilliy juda qattiq, mo`rt, yengil, oq tusli, korroziyaga chidamli, uning oksid 

pardasi zich bo`lib, ichki qavatlarini korroziyadan saqlaydi. Kislota va ishqorlarda 

eriydi: 

Be + H

2

SO

4

) = BeSO

4

 + H

2

 

Be + 2NaOH + 2H

2

O = Na

2

[Be(OH)

4

] + H

2

. 

 

   

 

Natriy tetrogidroksiberilat  

Berilliy  turli  qotishmalar  tayyorlashda  ishlatiladi.  Ayniqsa,  bunday 

mahsulotlar  (prujinalarga  o`xshash  mustahkam  va  elastik),  masalan,  berilliy 

bronzalari  ahamiyatli  hisoblanadi.  Bunday  qotishmalarda  berilliy  miqdori  ko`p 

bo`lmaydi. Masalan, nikelga 2-4% Be qo`shilganda olingan mahsulot korroziyaga 

chidamliligi,  mustahkamligi  jihatidan  yuqori  navli  zanglamas  po`latdan 

qolishmaydi,  undan  jarrohlik  asboblari  yasaladi.  Magniy  -  berilliy  qotishmasi 

aviasozlikda foydalaniladi. Berilliy rentgen nurlarini o`tkazadi. Berilliyning valent 

pog`onasida to`rtta orbital bo`lib, unda faqat 2 ta elektron joylashgan (qo`zg`algan 

holatda). Bu holda valentlik 2 ga teng bo`ladi. 

Berilliy tuzlari - floridi, xloridi, sulfati, karbonati, nitrati suvda yaxshi eriydi, 

kristallanganda  kristallgidratlar  hosil  qiladi,  floridi  va  nitrati  havo  namini  yutadi 

(gigroskop xossaga ega). 

Magniy tabiatda magnezit MgCo

3

, dolomit MgCO

3

∙CaCO

3

, xloridlar va kaliy 

tuzlariga  aralashgan  holda  sulfatlari  -  astraxanit  Na

2

SO

4

∙MgSO

4

∙4H

2

O 

minerallarda uchraydi. 

Bu  metall  kumushsimon  oq  (yangi  yuzasi)  rangli,  yuza  qatlami  pishiq  oksid 

pardasi  bilan  ichki  qismlami  korroziyadan  saqlaydi.  Magniy  yaxshi  yassilanadi. 

Mustahkam metall. 

Kimyoviy xossalari jihatidan magniy aktivligi ishqoriy  metallarnikidan kam. 

Sovuq suv bilan reaksiyaga kirishmaydi, isitilgan suv bilan ta`sirlashib, vodorodni 

qaytaradi.  Galogenlar,  kislorod  va  oltingugurt  bilan  qizdirilganda  shiddatli 

reaksiyaga  kirishadi  va  tegishli  birikmalar  hosil  qiladi.  Metall  holdagi  magniy 

organik  galoid  hosilalar  bilan  magniyorganik  birikmalar  hosil  qiladi.  Magniy 

qotishmalari alyuminiy qotishmasi kabi yengil bo`lgani uchun samalyotsozlikda va 

elektron nomli qotishmasi texnikada ishlatiladi. U mexanik ishlovga qulay. 

Magniy oksid karbonatini yoki gidroksidini termik parchalash natijasida yoki 

metallni  kislorodda  yondirish  natijasida  olinadi.  Bu  modda  o`tga  bardosh,  suvda 

erimaydi.  Magniy  gidroksidi  bilan  vodorod  peroksidi  ora-  sidagi  reaksiyada