Vazirligi nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo
Download 1.06 Mb. Pdf ko'rish
|
boshlangich sinf oquvchilarining intellektual qobiliyatlarini rivojlantirish
|
I bob xulosasi
Birinchi bobda boshlang’ich sinf o’quvchilarining intellektual qobiliyatlarini rivojlantirishning nazariy asoslari ya’ni boshlang’ich sinf o’quvchilarining aqliy faoliyatinining pedagogik psixologik asoslari, didaktik, ilmiy-metodik adabiyotlarda intellektual qobiliyat muammosining yoritilishi nazariyalarini hamda mutafakkir olimlarning aqliy qobiliyatga bog’liq bo’lgan fikrlarini bayon etdik. Demak, intellekt mohiyatini tushuntirishda fan olamida ikki xil yondashuv vujudga kelgan. Birinchi guruh vakillarining qarashlaricha, intellektual xususiyatlar odamga tabiiy ravishda nasliy yo’l bilan ota onalari tomonidan beriladi (odam onasidan aqlli yoki aqli zaif bo’lib tug’iladi). Ikkinchi guruh namoyondalari esa intellektni bola idrokining tezligi va tashqi qo’zqatuvchilarga nisbatan munosabati bilan bog’lab tushuntirganlar. Intellekt tushunchasini rus psixologlari aqliy iste’dod yoki aqliy qobiliyat deb ham yuritishadi. Bu muammoni o’rganish davomida shunday psixologik konsepsiyalar vujudga keldiki, ularning har birida intellekt tushunchasi turlicha talqinga egadir: muammolarni ochish uslubi va strategiyasi, aqliy operatsiyalar tizimi, vaziyatlarga alohida (individual) yondashishning samaradorligi, bilish jarayonida bunday yondashishning faollik talab qilishi, kognitiv uslub va boshqalar. Inson aqlining tug’ma va fiziologik xususiyati bo’lib, uning yordamida odamlar dunyoni bilib oladilar, oldinga avlodlar tomonidan yaratilgan ilmlarni va mavjud bilimlarni o’zinikiga aylantirib o’zlashtirib oladilar. Demak, aql ilm va bilim bilan bog’liq. Ilm mavjud, bor, yaratilgan narsa, bilim esa kishi tomonidan bilib olinadigan, o’ziniki qilib olinadigan narsadir. Aql real borliqni nazariy jihatdan o’zlashtirishning oliy shakli bo’lib, insonni fikrlash qobiliyati orqali namoyon bo’ladi. Aqlning asosiy ko’rsatkichlari fikrning mustaqilligida, tanqidiyligi, o’zgaruvchanligida va izchilligida namoyon bo’lar ekan. Download 1.06 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|