Вазирлиги ўзбекистон давлат жисмоний тарбия институти

6-7. Тўпни уриб 2х14 м.га кеглилараро югуриш. Рақиб шчитга 
яқинлашиш ва саватни ишғол қилиш зарурияти аксарият ҳолларда рақиб ёки 
рақибларнинг зич қаршилигида тўпни уриб кескин ўзгарувчан йўналишларда 
югуриш маҳоратини талаб қилади. Ана қобилиятни баҳолаш “тўпни уриб 
2х14 м.га кеглилараро югуриш” тести орқали объектив баҳоланиши мумкин 
(3 расм): текширилувчи рухсат берилганидан сўнг 2м. Оралиқларда 
жойлаштирилган 4 та кеглилараро тўп уриб югуриши керак бўлади. Тўпни 
уриб югуриш ихтиёрий усулда бажарилади. 
 
 
 
3 расм. 
Аввал тезликка, сўнг техникага устунлик бериб 2х14 м.га етакчи ва 
“заиф” қўлда тўпни уриб югуриш тестлари техника ва тезликнинг 
боғлиқлиги, улар ўртасидаги симметрик ёки асимметрик фарқни аниқлаш 
мақсадида қўлланилди.
Маълумки, спорт кўникмаларига ўргатиш назарияси ва услубиятига 
мувофиқ югуриш машқларида, шу жумладан баскетболга хос бўлган тўпни 
уриб югуриш усулларини ижро этишда тезкорликка устунлик бериш 
техникага салбий таъсир кўрсатиш маълум, аксинча, техникага устунлик 
бериш тезликни сусайтириши қайд этилади. Ана шу асимметрик муаммолар 
моҳиятини ўрганиш биз томонимиздан қўлланилган тестлар ёрдамида амалга 
ошириши мумкин.

---

41 
8. Тўпни уриб югуриш техникасини эксперт усулда баҳолаш. Спорт 
амалиётида ҳаракат техникаси бир қатор услублар ёрдамида баҳоланади: 
киноциклографик таҳлил, видеотаҳлил, биомеханик таҳлил, эксперт таҳлил. 
Ушбу услублар ичида ҳаракат техникасини баҳолашда қўлланиладиган энг 
тезкор ва қулай услуб – бу 3 ёки 5 нафар етакчи мутахасислар иштирокида 
амалга ошириладиган эксперт услубидир. 
Тадқиқотимизда бу услубни қўллашда баскетбол бўйича юқори 
малакага эга 3 нафар мутахасис иштирок этди.
Тўпни уриб югуриш тестларини бажариш давомида ҳаракат техникаси 
ҳар бир мутахасис томонидан 10-баллик тизим бўйича эксперт йўли билан 
баҳоланади. Масалан: тесталрни бажаришда биринчи эксперт-мутахасис 
ҳаракат техникасига 4 балл қўйди, иккинчиси – 3,5 балл, учинчи эксперт эса 
4,5 балл эълон қилди. Бу болалар қўшилади ва экспертлар сонига бўлинади. 
Ҳосил бўлган натижа ҳаракат техникасининг баҳосини англатади: 
4+3,5+4,5=12:3=4 балл.