Voyaga yetmaganlar huquqbuzarliklarini oldini olishning ijtimoiy-psixologik masalalari

“Voyaga yetmaganlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarlikning
profilaktikasi to‘g‘risida”gi O‘RQ–262-sonli qonuni talablari va mazmun-mohiyatiga e`tibor beradigan bo`lsak, voyaga yetmaganlar o‘rtasida
nazoratsizlik va huquqbuzarliklarning profilaktikasiga doir faoliyatning asosiy
vazifalari voyaga yetmaganlar nazoratsizligi, qarovsizligi, ular tomonidan
huquqbuzarliklar yoki boshqa g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlar sodir etilishining
oldini olish, ularga imkon beradigan sabablar va shart-sharoitlarni aniqlash
hamda bartaraf etish; voyaga yetmaganlarning huquqlari, erkinliklari va
qonuniy manfaatlari himoya qilinishini ta'minlash, voyaga yetmaganlarda
qonunga itoatkorlik xulq-atvorini shakllantirish; ijtimoiy jihatdan xavfli
ahvolda bo‘lgan voyaga yetmaganlar va oilalarni ijtimoiy-pedagogik
reabilitatsiya qilish, voyaga yetmaganlarni huquqbuzarliklar yoki boshqa
g‘ayriijtimoiy xatti-harakatlarni sodir qilishga jalb etish hollarini aniqlash va ularga barham berishdan iborat. Yuqoridagilarga asoslangan holda ushbu mavzuning dolzarbligini quyidagi omillar bilan asoslash mumkin:
Birinchidan, ilmiy ishning dolzarbligi BMT tomonidan 1980-yilda
aynan voyaga yetmaganlar jinoyatchiligining oldini olish maqsadida qabul qilgan
“Birlashgan Millatlar Tashkilotining voyaga yetmaganlar o`rtasida
jinoyatchilikni oldini olish bo`yicha rahbariy tamoyillari” nomli normativ-huquqiy hujjati ham isbotlaydi. BMT tomonidan bu borada alohida normative-huquqiy hujjatning qabul qilinishi ushbu masalaning butun dunyoda tashvishli masalalardan biri ekanligini isbotlaydi.
Ikkinchidan, Mamlakatimizda yoshlarni vatanparvarlik, milliy
an`ana va qadriyatlarimizga hurmat ruhida tarbiyalash, ma`naviy yetuk va
jismonan sog`lom barkamol avlodni voyaga yetkazish, ularning huquq va
manfaatlarini himoya qilish borasida muayyan ishlar amalga oshirilishi
davomiy tarzda rivojlanmoqda. Mazkur sohadagi faoliyatni tubdan
takomillashtirish maqsadida 2016-yil 14-sentyabr kuni qabul qilingan
O`zbekiston Respublikasining “Yoshlarga oid davlat siyosati to`g`risida”gi
qonuni bugungi davr talablariga mos ravishda har tomonlama barkamol,
mustaqil fikrlaydigan, mamlakatimiz istiqboli uchun mas`uliyatni o`z
zimmasiga olishga qodir, tashabbuskor, xalq manfaati yo`lida bor salohiyatini
safarbar qiladigan, shijoatli yoshlarni tarbiyalash, ularning intellektual va
ijodiy salohiyatini ro`yobga chiqarish uchun mustahkam huquqiy poydevor
yaratdi.