X bob: materiallarni kesib ishlanuvchanligi

Ishlash sharoiti. Yuqori tezlikda ishlashni qo’ygan masalalaridan biri – 
yuqori sifatli ishlangan yuzani olish. U holda, shunday kesish rejimlarini belgilash 

---

249 
kerakki, unda titrashlar (vibratsiyalar) bo’lmasin (rasm 10.14). Bu talab stanok-
moslama-keskich-detal tizimini hammasiga tegishli. 
Rasm 10.14. Yuqori tezlikda ishlashda (YTI) kesish chuqurligi va tezligini titrash 
zonasiga ta’siri
Bu sohada ishlab chiqilgan tavsiyalar yo’q. Shuning uchun tavsiyalar 
to’g’ridan-to’g’ri stanoklarda tajribalar orqali ishlab chiqiladi. 
Asbobsozlik materialini tanlash. Po’latlarni ishlashda sirkoniyli keramika 
tavsiya etiladi. Kulrang cho’yanni tezlik 
min
/
1250
750
m



oralig’ida qattiq 
qotishma va kermetlar bilan kesish tavsiya qilinadi; agar 
min
/
4500 m


bo’lsa – 
keramika (
4
3
N
,
Si
asosidagi). 
Yuqori legirlangan qotishmalarni, 
Ni
yoki 
Ti
asosidagi qotishmalarni 
kesishda keramika ishlatiladi (
SiC
bilan mustahkamlangan). 

---

250 
Yupqa ishlash uchun eng optimal variant maxsus mayda zarrachali 
TiN
bilan qoplangan qattiq qotishmali plastinkalar hamda oksid-karbidli keramika 


TiC
O
Al

3
2
qo’llaniladi. 
Yuqori tezlikda ishlash frezalash operatsiyalarida ancha samaradorlik beradi. 
Yuqori tezlikda ishlashda stanoklarni tanlashga alohida e’tibor beriladi. 
Alyuminyli detallarni ishlashda hajmiy mehnat unumi 
min
/
3300
3
sm
Q
V

bo’lganda 
stanokning quvvati 
kVt
N
dv
55

bo’lib, shpindel aylanish soni (chastotasi) 
ayl/min
20000

n
gacha 
bo’lishi lozim. Titan qotishmalarini ishlashda 
min;
/
165
3
sm
Q
V

;
95 kVt
N
dv

ayl/min
833

n
bo’ladi. Dvigatelsozlikda kulrang 
cho’yanlarni va siluminlarni kesishda 
min
/
16000
3
sm
Q
V

ga erishish uchun stanok 
quvvati 
kVt
N
dv
350
150


bo’lishi lozim.