X. N. Atabayeva, J. B. Xudayqulov

Cicer arietinum L.
keng tarqalgan. Madaniy 
no„xat bir yillik o„t o„simlikdir. Madaniy no„xatning tur xillari: 1) 
Janubiy Yevropa guruhi - 
proles bohemico G. Pop,
2) 0„rta Yevropa guruhi - 
proles transcaucasicum G. Pop.
3) Ana- 
tomiya guruhi - 
proles turcicum G Pop.
No„xatning tur xillari 
aniqlanganda donning shakli, rangi, shoxlanishi e‟tiborga olinadi.
EiologiyasL
No„xat o„zidan changlanadigan o„simlik. No„xat 
issiqsevar o„simlik, ammo urug„i 3-5 °€ da unib chiqadi, maysalari
— 8-10 °C sovuqqa bardosh beradi. Gullash va dukkaklanish davrlarida 
issiqlikka talabchan boiadi. 0„zbekistonda qishlab chiqa- digan shakllari 
mavjud. Yorug„sevar uzun kun o„simligi. Dukkakli- don ekinlari 
orasida qurg„oqchilikka chidamli o„simlikdir. Namgar- chilik mo„l 
boiganda askoxitozdan ko„p zararlanadi. Tuproqni uncha tanlamaydi, 
sho„rlangan, unumdorligi past, qumloq yerlarda kam hosil beradi. 0„sish 
sharoiti va navlariga qarab o„suv davri 65- 140 kun bo„iishi mumkin.
Navlar.
Davlat Reestriga kiritilgan navlar: Jahongir, Iroda-96, 
Zumrad, Lazzat, Pol von, Uzbekistanskiy-32, Yulduz, Malxotra, 
Xalima.
193

---

Yetishtirish texnologiyasi
 
OHmishdosh.
No„xat tuproqni azot bilan boyitadi, no„xatdan keyin 
dala toza holatda qoladi. No'xat ekish uchun ham dala begona o'tlardan 
toza bo'lishi kerak. No'xat uchun yaxshi o'tmishdosh- kuzgi donli 
ekinlar, poliz ekinlar, makkajo'xori, kungaboqar, bir va ko'p yillik o'tlar. 
No'xatdan keyin kartoshka, g'o'za, makkajo'xori, boshoqli donli ekinlar 
ekish tavsiya etiladi. No'xatni no'xatdan keyin ekish tavsiya etilmaydi, 
chunki kasallik va zarakunandalar ko'payadi.
Oxirgi yillari no'xat sug'oriladigan sharoitda yetishtirilmoqda. 
Bunda no'xat donli ekinlar va g'o'zadan keyin ekiladi.
No'xat donli ekinlar uchun yaxshi o'tmishdosh deb hisoblanadi. Bir 
gektarda no'xat 40 kg/ga sof azot qoldiradi.