X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot


Download 0.65 Mb.
Pdf ko'rish
bet36/53
Sana21.11.2023
Hajmi0.65 Mb.
#1793307
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   53
Bog'liq
portal.guldu.uz-Makroiqtisodiyot-masala va topshiriqlar

 
 
 
 


70
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
 
 
 
 
 
 
 
 
 
MAKROIQTISODIYOT 
FANIDA KENG 
QO’LLANILADIGAN 
FORMULALAR 


71
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
 
 
1. 
Y=C+I+G+X
n
bu erda 
Y - yalpi ichki mahsulot 
C - iste’mol 
I - investitsiya 
G - davlat xarajatlari 
X
n
- sof eksport 
X
n
= E – I (E – eksport, I - import) 
2. 
S + I = S + C 
bu erda 
C - iste’mol 
I - investitsiya 
S - jamg’arma 
3. 
S = S
P
+ S
g
+ S
r
S
P
=(Y+TR+N-T)-C 
S
g
=(T-TR-N)-G 
BD= - S

S

= -X

bu yerda 
S

- xususiy jamg’arma 
S
g
- davlat jamg’armasi 
S

- tashqi dunyo jamg’armasi 


72
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
BD - byudjet kamomadi 
U- daromad 
TR - transfertlar 
N - davlat qarzlari bo‘yicha foizlar 
T - soliqlar 
S
g
= -(

M+

B) yoki BD= 

M+


bu yerda

M - pul massasining o‘zgarishi 

B - chiqarilgan davlat obligatsiyalari 
miqdorini o‘zgarishi.
nominal YaIM 
4. 
YaIM deflyatori =
real YaIM 
U-U* 
5. 
YaIM uzilishi = 
U* 
bu yerda
U - ishlab chiqarishning haqiqiy hajmi 
U*- ishlab chiqarishning potentsial hajmi 
6. 
U-U* 
= - 

(U-U*) 
Ouken qonuni
U* 


73
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
bu yerda
U - ishsizlikning haqiqiy darajasi 
U*- ishsizlikning tabiiy darajasi 

- YaIM ni davriy ishsizlikka bog’liqlik koeffitsenti
R-R
-1
SRI-CPI
-1 
7. 


yoki


R
-1
CPI
-1
bu yerda
R
- joriy yildagi o‘rtacha narx darajasi 
R
-1
- o‘tgan yildagi o‘rtacha narx darajasi 
CPI
- joriy yildagi iste’mol narxlari indeksi 
CPI
-1
- o‘tgan yildagi iste’mol narxlari indeksi 

- inflyatsiya darajasi 
U-U* 
8. 

=

e
+ f 


U* 
bu erda 

- inflyatsiyaning haqiqiy darajasi 

e
- inflyatsiyaning kutilayotgan darajasi 
U-U* 

- talab inflyatsiyasi 
U* 

- tashqi narx o‘zgarishi (xarajatlar inflyatsiyasi) 
9. 

=

e
-(U-U*) + 

qisqa muddatli davr uchun Filips egri chizig’i tenglamasi. 


74
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
10. 
Fisher samarasi 
i = r + 

e
bu erda 
i - nominal foiz stavkasi 
r - real foiz stavkasi 

e
-kutilayotgan inflyatsiya darajasi
i - 

e
(Fisher tenglamasi inflyatsiya sur’ati
r=
10 % dan ortiq bo‘lganda) 
1 +

e
11. 
MV = PY Pul nazariyasining miqdoriy tenglamasi. 
bu erda 
M - iqtisodiyotdagi pul miqdori 
V - pulning aylanish tezligi 
P - narx indeksi 
Y - talab bildirilgan real ishlab chiqarish hajmi
MV
MV
R =
yoki
Y = 


12. 
S = a + v (U – T)
iste’mol funktsiyasi 
bu erda 
S-iste’mol 
a-miqdori joriy yildagi daromad miqdoriga
bog’liq bo‘lmagan iste’mol 


75
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
v-iste’molga cheklangan moyillik 
U-daromad, T-soliqlar, (U-T) ixtiyordagi daromad (U
d




13. 
APC =
MPC = 
U
d

U
d
bu erda 
APC - iste’molga bo‘lgan o‘rtacha moyillik 
MPC - iste’molga bo‘lgan cheklangan moyillik 

C - iste’mol xarajatlari o‘zgarishi 

U

- ixtiyordagi daromad o‘zgarishi 
C - iste’mol xarajatlari miqdori 
U

- ixtiyordagi daromad miqdori 
14. 
S=-a + (1 - v) (U - T) 
jamg’arma funktsiyasi 
bu yerda
S - xususiy bo‘g’indagi jamg’arma miqdori
a - avtonom iste’mol 
(1 - v) - jamg’armaga cheklangan moyillik 
U - daromad, T - soliq ajratmalari 
S


APS = 
MPS = 
U


U
d


76
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
bu erda 
APS - jamg’armaga bo‘lgan o‘rtacha moyillik 
MPS - jamg’armaga bo‘lgan cheklangan moyillik 

S - jamg’arma o‘zgarishi 

U

- ixtiyordagi daromad o‘zgarishi 
S - jamg’arma miqdori 
U

- ixtiyordagi daromad miqdori 


15. M =
avtonom xarajatlar multiplikatori 


bu erda 

U - muvozanatli YaIM o‘zgarishi 

A - U o‘zgarishiga bog’liq bo‘lgan avtonom xarajatlar 
o‘zgarishi 



16. 
=
davlat xarajatlari multiplikatori 


1-v 
bu yerda

G - davlat xarajatlari o‘zgarishi 


17. 
t = 
cheklangan soliq stavkasi 


bu yerda

T - to‘langan soliq miqdorining o‘zgarishi 


77
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT

U - daromad o‘zgarishi 



18. 
=

soliq multipliktori 


1-v 

19. 
ochiq iqtisodiyotdagi davlat xarajatlari
1-v(1-t)+m’
multiplikatori 
bu erda 
m’ - import qilishga cheklangan moyillik 

20. 
M = kRU 
bu yerda k = 
pul aylanish tezligiga
V teskari miqdor 
k - nominal pul qoldiqlarining (M) daromaddagi (U) ulushi 
M
D
21. 
kU =
pulga bo‘lgan haqiqiy talab 


bu yerda
- pul mablag’larining haqiqiy zahirasi yoki

haqiqiy pul qoldiqlari 
22. 
i = r +

- Fisher tenglamasi 
bu erda 
i - inflyatsiya sur’ati 
r - real foiz stavkasi 


78
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT

- potentsial foiz stavkasi 
yuqori inflyatsiya sura’tida esa 
i -

r = 
1 +

23. 
M
S
= C + D pul taklifi 
bu erda 
M
S
- pul taklifi 
C - naqd pul
D - depozitlar (omonatlar) 
24. 
1
M

=

rr 
bu yerda 
rr - bank rezervlari me’yori 
D - dastlabki omonat 
1
- bank multiplikatori 
rr 
25. 
MV = C + R - pul bazasi 
bu erda 
S - naqd pul 
R – rezervlar 


79
X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov – MAKROIQTISODIYOT
26. Real valyuta kursi = nominal valyuta kursi x 
milliy valyutada ifodalangan ichki narxlar darajasi 

xorijiy valyutada ifodalangan horijdagi narx darajasi 
28. 
To‘lov balans qoldig’i= Joriy operatsiyalar hisobi qoldig’i +kapital hisobi 
qoldig’i +rasmiy rezervlar o‘zgarishi 
29. 
Joriy hisob qoldig’i = (tovarlar eksporti + xizmatlar eksporti + horijdagi 
omillarga olingan daromad) – (tovarlar importi + xizmatlar importi + horijiy 
investitsiyalarga foizlar to‘lash + bir yoqlama transfertlar) 
30. Kapital hisobi qoldig’i = kapital tushumi - kapital chiqimi 

Download 0.65 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   53




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling