Xi bob. Korxona (firma) xarajatlari va foydasi

ishlab chiqaruvchi foyd asi 
(Fich) 
— bu mahsulot tannarxi (T) va ulgurji narxi (N u) 
o'rtasidagi farqdan iborat:
F - N -T 
i t h  
J V il 
1 
'
Bundan ko'rinadiki, mahsulot birligidan olinadigan foyda 
ikki asosiy omilga bogMiq bo'ladi: 1) mahsulot tannarxi 
darajasi; 
2
) ulgurji narxlar darajasi.
T ann arx 
— bu mahsulot ishlab chiqarish uchun sarflangan 
xarajatlarning 
puldagi 
ifodasidir. 
Bu 
o ‘rinda 
mahsulot 
tannarxini uning qiymatidan farqlash lozim. 
MaMumki, 
mahsulot qiymati (Q) o‘z ichiga sarflangan ishlab chiqarish 
vositalari qiymati (Qiv) hamda yangidan yaratilgan qiymat- 
(OYa)ni to'liq oladi. 
0
‘z navbatida yangidan yaratilgan qiymat 
ish haqi (IH ) va yalpi foydaga (Fya) ajraladi. Bu holatni 
6
- 
chizma orqali ko‘rish mumkin.
353
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Sarflangan ishlab chiqarish 
j 
vositalari qiymati (Q iy) 
1______ Ish haqi (1H)
Yalpi foyda (F VJ
M ahsulot tan narxi (T )-
M ahsulot qiymati (Q) -
6-chizma. Mahsulot qiymati tarkibi.
Foyda miqdoriga ta'sir ko‘rsatuvchi ikkinchi omil — 
korxona o ‘z mahsulotlarini sotuvchi narx darajasi boMib, bu 
o ‘rinda mahsulot narxi, qiymati va tannarxi o'rtasidagi 
nisbatning beshta asosiy holatini ajratib ko‘rsatish mumkin (7- 
chizma). 
__________________
j
к
A
Foyda
i i
i к
*r
У
J
> 
r
Tanmirx
*
r
l
r 
'
r