Xvi bob. 0 ‘smirlik davri reja

1 Хрульнова Г. В. Психологические особенности постстрессовых состояний 
у подростков: 
Д ис. ... канд. психол. наук. — Т.: НУУз, 2006. —160 с.
2 Богданова Г.А. Эмоциональная устойчивость и её ф ормирование у 
учащихся раннего подросткового возраста: Д ис. ... канд. психол. наук. 
- Т .: НУУз, 2000. - 175 с.
358

---

a) xulq-atvorda barcha emotsiyalarning e’tiborsiz namoyon 
etilishi;
b) emotsiyalarning osonlik bilan, silliqqina bir holatdan ik- 
kinchi holatga ko‘chirilishi;
d) kishining o‘z xulq-atvoriga mustaqil baho berishi.
0 ‘smirlik davri xususiyatlari va emotsional o‘zgarishlarni tad- 
qiq etish B.M.Umarov ishlarida ham ko‘rinadi'. U bolalar ham ­
da o‘sm irlar suitsidining yosh va ijtimoiy-psixologik xususiyatla­
rini yoritib bergan bo‘lib, olim ning fikricha, o ‘qituvchi, o ‘quvchi 
ham da oila a ’zolari o ‘rtasidagi shaxslararo nizolar, «sevgi-mu- 
habbatga bog‘liq bo‘lgan nizolar», «qo‘rquv», «his-hayajon», 
«g‘am -g‘ussa» va yosh davri «inqirozlari» bolalar, o‘smirlar suit­
sidining asosiy sabablari bo‘lib hisoblanadi. M uallif qo‘rquv hola- 
tiga suitsidni yuzaga keltiruvchi omil sifatida qaraydi.
0 ‘sm irlar guruhida o‘zini-o‘zi psixologik muhofaza qilish 
jarayoniga e ’tiborini qaratar ekan, Sh.R.Baratovning shogir- 
di E.M .M uxtorov o‘smirlardagi o‘zin i-o ‘zi psixologik muhofaza 
qilish haqidagi tasavvurlarning shakllanishi eng avvalo ularda- 
gi m aktab hayotiga, o‘zini o ‘zi baholashga, shaxslararo umumiy 
muloqotga bog‘liq bezovtalik m e’yorlariga, shuningdek, 
0‘smir- 
lar faolligini ta ’minlovchi xotirjamlik, g‘ayrat-shijoatlilik, hissiy 
ko‘tarinkilik, o‘z-o‘ziga ishonchlilik sifatlariga mutanosiblilik 
yoki nomutanosiblik ko‘rsatkichlarining namoyon etilishi bilan 
bogiiqligini ko‘rsatadi2. M uallif o‘smirlardagi o ‘zini o‘zi adekvat 
hissiy baholash va ijtimoiy vaziyatga bog‘liq m e’yoriy bezovtalik 
motivatsiyasi ko‘rsatkichlariga psixologik muhofaza mezonlari si­
fatida qaraydi.
0 ‘sm ir shaxsi xususiyati, bu davrdagi o‘ziga xos jihatlar va 
xulqiy buzilishlar bilan bog‘liq m uam m olar G.K.Tulyaganova,