zifasini bajarib, xavotirlanishning yuqori darajasida esa ijodiy
tafakkurning susayishiga sabab b o lish i aniqlandi.
Shuningdek,
o‘quvchilardagi ichki o ‘quv motivatsiyasining yuqori b o ii-
shi shaxs bilan bog‘liq xavotirlanishning pasayishiga olib kelsa,
tashqi o‘quv motivatsiyasining ustunligi shaxs bilan bogMiq xa
votirlanishning ortishiga sabab b o ‘ladi.
Ichki motivatsiya ustun
bo‘lganda taqdim ot natijalarining past bo‘lishini, tashqi m oti
vatsiya ustun b o ig a n d a esa aksincha, ijodiy tafakkur m ahsullari-
ni taqdim etish darajasining yuqori bo‘lishini ko‘rish m um kin.
Mavzuni mustahkamlash uchun nazorat savollari:
1. 0 ‘smirlik davrining asosiy psixik xususiyatlari.
2. 0 ‘smirlik davridagi yetakchi faoliyat turi.
3. 0 ‘quv faoliyatining qayta tuzilishi ham da o‘smirdagi bilish
jarayonlari ning rivojlanishi.
4. 0 ‘smirlik
davri krizisi, sabablari va namoyon bolishi.
5. «Tarbiyasi qiyin» o‘sm ir xulq-atvoridagi salbiy xususiyatlar
va ularga psixologik yondashuv.
6. 0 ‘smirlik yoshida individual yondashuv.
Mavzuni mustahkamlash uchun test savollari:
1. 0 ‘smirlik yoshiga o‘tishda yuzaga keladigan asosiy qayta
shakllanish nim alardan iborat?
a) bolaning tasavvurlari o‘z
bolaligi haqida emas, balki o‘zi-
ning katta bo‘lganligini his etishidan;
b) begativizm,
janjallik holatlari, o ‘zini bola deb hisoblashni
istamasligida;
*c) mustaqillikka intilish, tevarak-atrofdagilarga
nisbatan tan-
qidiy munosabatlarda boMishida;
d) bilish jarayonlari rivojlanishining sekinlashishida.
2. 0 ‘sm irlar bilan kattalar o‘rtasidagi nizolarning kelib chiqish
sabablari nim alarda aks etadi?
a)
ota-onalarning o‘sm irlarni «kattalashish» darajasini og‘ir
kechirishlarida;
366
