Xvi bob. 0 ‘smirlik davri reja

1 Ганеева Э .И . Ф ормирование индивидуального стиля общ ения у 
подростков в учебно-воспитательном процессе: Д ис. ... канд. психол. 
наук. - Т.: УзНУ, 2002. - 159 с.
2 Kadirova А.Т. 0 ‘smirlarda oilaviy nizolar to"g‘risida ijtimoiy tasawurlarning 
shakllanishi: Psixol. fan. nomz. ... dis. —Т.: 0 ‘zM U , 2007. — 146 b.
3 Abdusattorova O.A. 
Oila muhitida o'smirlarda shakllanadigan jinsiy 
identifikatsiyaning gender xususiyatlari: Psixol. fan. nomz. ... dis. — Т.: 0 ‘zM U , 
2007. - 155 b.
361

---

ning fikricha, o‘smirning jinsiy identifikatsiyasida gender stereoti- 
plarning ham o‘rni bor, lekin bunday stereotip ustanovkalar ko‘proq 
o‘g‘il bolalarga xos b olib, bu otaning sifatlari va gender munosa- 
batlariga bog‘liq; qizlardagi muskulinlikka moyillik va androgin- 
likning kuchli namoyon bo‘lishi esa ulardagi yangicha fikrlash va 
onalarining oilaviy munosabatlar tizimidagi faol o‘rni va jinslara- 
ro munosabatlarga nisbatan liderlik ustanovkasidan kelib chiqadi.
Xavotirlanishning tafakkur xususiyatlari bilan bogliqlik 
masalalari R.I.Sunnatova ishlarida yoritib berilgan1. U m aktab- 
gacha yoshdagi bolalar, o‘quvchilar va kattalarda masalalarni hal 
etishdagi fikrlash faoliyatining individual tipologik xususiyatlarini 
tadqiq etgan bo‘lib, uning fikricha o‘ziga nisbatan hissiy-qadri- 
yatli munosabat, ya’ni kongruentlik o ‘z-o ‘zini baholash darajasi, 
shaxsning intilishi, mustaqil rivojlanishga ko‘maklashadigan kon- 
struktiv o‘z-o ‘zini baholash, o‘zini yoqtirmaslik, ichki nokongru- 
entlik, o‘z-o ‘ziga konform lilik holatlari bilan ifodalanadi ham da 
o‘z-o ‘zini realizatsiyalashda ichki to ‘siq b o lib qoladi va m usta­
qil rivojlanish deformatsiyasiga olib keladi, ya’ni shaxs rivojlanishi 
umumiy yo‘nalishiga destruktiv ta ’sir etadi. M uallif himoyasiz- 
lik va keraksizlik hissi ko‘rinishida namoyon boiuvchi bolalarda- 
gi yuqori darajadagi xavotirlilik destruktiv o ‘z-o ‘ziga baho berish 
bilan bog‘liqdir, deb ta ’kidlaydi. R.I.Sunnatova fikrlash faoliyati­
ning individual-tipologik xususiyatlarini o‘rganib, bu xususiyatlar 
qatoriga mustaqil yoki mustaqil emaslik, o‘zini o‘zi baholashda 
konstruktivlik-destruktivlik, fikrlash faoliyatida qaror qabul qilish 
bo‘yicha shaxslararo ta ’sir o‘tkazish holatlarida konfliktlik-kon- 
formlik kabilar kirishini ta ’kidlagan.
E.G ‘.G ‘oziyev tom onidan shaxsda mustaqil ijodiy fikrlashni 
rivojlantirish m asalalari o‘rganilgan b o lib , m uallifning fikricha, 
ijodiy fikrlash quyidagi xususiyatlari bilan boshqa fikr yuritish 
jarayonlaridan muayyan darajada ajralib turadi: m azm undorligi,