Z. X. A L im o V a transport vositalarida
Yonilg‘ilarning yonish jarayoniga ta’sir etuvchi
Download 3.59 Mb. Pdf ko'rish
|
Transport vositasida ishlat.ekspl.materiallar Z.X.Alimova 2011
|
2.3. Yonilg‘ilarning yonish jarayoniga ta’sir etuvchi
xossalari Yonish protsessi juda murakkab bo‘lib, keng tarqalganligiga qaramasdan, kam o‘rganilgan. Har qanday yonilg‘i yonishi natija sida karbonat angidrid C 0 2 С + 0 2 = C 0 2; suv bug‘lari H20 2H 2 + 0 2 = 2H20 ; va oltingugurt oksidi S 0 2 (agar yonilg‘ida oltingugurt bo‘lsa): S+ 0 2 = S 0 2 hosil bo'ladi. Lekin bular hosil bo‘lguniga qadar yonilg‘ida ancha o‘zgarishlar bo‘ladi, chunonchi uning molekulalaridagi bog‘lanishlar uziladi, atomlaming holati o‘zgaradi, har xil bo‘g‘ va gazlar ajralib chiqadi. Bu bug‘ va gazlar kislorod bilan biiikkanda alanga hosil qiladi. Yonilg‘i qoldig‘i alangasiz yonib tugaydi. Yonish protsessida gazlarning harorati 1500-2400 °C gayetadi. Ma’lumki zamonaviy benzinli dvigatellarda yonilg‘i silindrlar- ning yonish kamerasiga karbyurator vositasida yoki purkash tizimi yordamida uzatiladi. Karbyurator yordamida yonilg‘i uzatish usuli quyidagi kamchi- liklarga ega: > Kiritish kollektorida turli silindrlargacha bo‘lgan masofa har xil. Buning natijasida dvigatelning silindrlariga uzatilgan yonilg‘i miqdori bir xil bo‘lmaydi. Bu esa dvigatelning tejamkorligini pasayishi, chiqindi gazlardagi zaharli moddalarni ortishiga olib ke ladi. > Karbyuratorda yonilg‘i so‘rilayotgan havo oqimi ichida maydalanadi. Bunda havo yaxshi parchalanmaydi va benzinning nisbatan yirik (100-120 mkm) tomchilari hosil bo‘ladi. Bu havo va benzinni yaxshi aralashmasligiga, bir qism yonilg‘ini silindr devor- larida qolib ketishiga olib keladi. Bu esa dvigatelning tejamkorligiga salbiy ta'sir ko‘rsatadi. Yonilg‘i purkash tizimi ishlatilganda esa, ya’ni injektomi ka- librlangan teshigidan yonilg'i majburiy bosim ostida purkalganda yonilg‘i tomchilari ancha kichik bo'ladi. Markaziy forsunkadanl,l bar bosim bilan purkalganda yonilg‘i tomchisming diametri 50...60 mkm dan oshmaydi. Ayniqsa benzinni kattaroq bosim ostida tor dasta shaklida purkalishi yaxshi natija beradi ( 2.4-rasm). Purkalgan yonilg'i tomchilari diametri 10-15 mkm doirasida boisa, u xolda benzinni havo bilan aralashishi molekulyar darajada sodir bo‘ladi. Bunday aralashmani dvigatelning barcha ish rejimlarida silindrlarga uzatilayotgan (ya’ni purkalanayotgan) miqdorini juda katta aniqlik bilan ulushlash mumkin. Bu esa o‘z navbatida ichki yonuv dvigatellarining tejamkorligini oshirish, quw atini oshirish, chiqindi gazlardagi zaharli moddalar miqdorini kamaytirish imkonini beradi. |
