Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi Andijon davlat universiteti Tabiy fanlar fakulteti

Zahiriddin Muhammad Bobur nomidagi
Andijon davlat universiteti Tabiy fanlar fakulteti
Geografiya yonalishi 102-guruh talabasi
Kamolidinov Muhammad Alining
Umumiy tabiy Geografiyasi fanidan tayorlagan


Mustaqil ishi



TOG‘ HOSIL BO‘LISH BOSQICHLARI

Reja:

1. Tog‘ hosil bo‘lish bosqichlari
2. Yer yuzining relyefi
3. Gipsografik egri chiziq
4. Quruqlik yuzasidagi asosiy relyef shakllari

Tayanch iboralar: burmalanisli, bosqich, rift zona, baykal,

kaledon, gersin, mezozoy, alp, relyef, geotektura, tog4, tekislik,
gipsometrik bosqich.

Tog‘ hosil bo‘lish bosqichlari

Yer po‘sti tuzilishining yana bir xususiyatlaridan biri kontinental riftlardir. Ular geosinklinallarga o‘xshab harakatchan bo‘ladi, seysmiklik va vulkanizm yuqori darajada rivojlangan bo‘ladi, uzoq masofalarga cho‘zilgan va tor boiadi. Ikkalasini ham vujudga kelishi Yer po‘stinmg gorizontal kengayishi natijasida vujudga keladi. Ammo, Yer po‘stining tuzilishi nuqtayi nazaridan qaraydigan bo‘lsak, geosinklinallar va rift zonalari tamoman bir-biriga qarama-qarshi tuzilmalardir. Geosinklinallarda cho‘kishdan so’ng qalin yotqiziqlarning hosil bo‘lishi, keyin burmalanish natijasida tog‘laming vujudga kelishi va ularni yemirilishi natijasida platformalaming vujudga kelishi sodir bo‘ladi. Ammo rift zonalarida bunday jarayonlar kuzatilmaydi. Rift zonalarida mantiyaning yuqori qismida moddalaming ko‘tarilma harakatlari ta’sirida Yer po‘stini ko‘taradi, parchalaydi va qisman qayta ishlaydi. Rift zonasining markaziy o‘qi bo‘lib tor tektonik botiq - graben hisoblanadi. Rift zonasi rivojlanib ketgan taqdirda mazkur zona kengayadi (ochiladi), kontinental rift, kontinentlararo (Qizil dengiz, Adan va Kaliforniya qo‘ Itiqlari) va keyinchalik, continental riftga aylanadi. Materiklardagi rift zonalari - bu materik yer po‘stini yemirilishi va uni okean yer po‘stiga aylanishidir.