Œзбекиcтон Республикаси Олий ва ¢рта махсус

 

---

91 
III BOB. PEDAGOGIK TAJRIBA-SINOV ISHLARI 
 
3.1.TAJRIBA-SINOV ISHLARINING QO’YILISHI VA O’TKAZISH 
METODIKASI 
Fazoviy tasavvurlarni xosil qilish, o‘stirishda ko‘nikma va malaka ega 
bo‘lish, fazoviy tasavvurlarni rivojlantish borasida bo‘yicha yaratilgan o‘quv 
uslubiy materiallarni o‘rganish, texnologik jarayonlarni loyihalashning 
samaradorlik darajasini aniqlash, loyihalashtirilgan mashg‘ulotlarda talabalar 
tomonidan bilimlarni yuqori darajada o‘zlashtirilishiga erishish maqsadida 15
14
, 
13
14
, 12
14
, 20
14
guruhlarida tajriba-sinov ishlari olib borildi. Tajriba jarayonida 
pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida loyihalashtirilgan 
o‘quv mashg‘ulotlarining afzalligi aniqlandi. 
Tajriba ishlarini tashkil etishdan ko‘zlangan maqsad – mutaxassislik fanlarini 
o‘qitish jarayonini pedagogik va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari asosida 
tashkil etishning samaradorligini aniqlashdan iborat qilib belgilandi. 
Tajriba-sinov ishlari o`quv yili davomida amalga oshirildi. 
Birinchi bosqich 2016 yil dekabr oyini qamrab oladi. Bu davrda: ma‘lum 
mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan o‘quv materiallarini o‘zlashtirishning 
mavjud darajasi aniqlandi. 
Ikkinchi bosqich 2017 yil yanvar-fevral oylarini qamrab oldi. Bu 
davrda:o‘quv mashg‘ulotlari tahlil etilib, qiyin o‘zlashtiriladigan mavzular 
aniqlandi, ularni o‘rganish jarayonida yuzaga keladigan qiyinchiliklar va ularning 
sabablari o‘rganildi. O‘quv materiallari asosida test savollari tuzilib, ularning 
mazmuni tajribali fan o‘qituvchilari o‘rtasida muhokama qilindi. Test sinovlari 
o‘tkazilib, talabalar tomonidan berilgan javoblar statistik jihatdan tahlil etildi va 
o‘zlashtirish natijalari muhokama qilindi. Dars ishlanmalari loyihalandi va 
tajribadan o‘tkazildi. O‘qituvchilar ishtirokida texnologiya samaradorligi tahlil 
etib borildi, zarur o‘rinlarda uning mazmuniga o‘zgartirishlar kiritildi. 

---

92 
Uchinchi bosqich (2017 yil mart oylari) da tajriba-sinov ishlarining natijalari 
umumlashtirildi. Matematik-statistika metodi yordamida tajribadan olingan 
ma‘lumotlar qayta ishlandi. 
Tajriba-sinovni 
o‘tkazishda: 
tajriba-sinov 
maydonlarini 
tanlash; 
talabalarning bilim darajasini baholash mezonlarini ishlab chiqish; o‘zlashtirilishi 
qiyin bo‘lgan tushunchalarni hisobga olish; o‘quv materiallarining mazmuni va 
tarkibiy tuzilmasiga e‘tibor berish; o‘quv jarayonini loyihalashda turli 
texnologiyalardan foydalanish va ularning pedagogik samaradorligini aniqlash 
kabilarga e‘tibor qaratildi. 
Pedagogik tajribaga 100 nafar o’quvchi jalb etildi. Tajriba ishlari og‘zaki va 
yozma savol-javoblar, individual suhbatlar, o‘quv jarayonini kuzatish kabi 
metodlar yordamida o‘tkazildi. 
Tajriba-sinov ishlari «Aniq va tabiiy fanlar» kafedrasi katta o‘qituvchisi 
M.To’xtaboyev, shu kafedra o‘qituvchilari X.Faxriddinov, Q.Ahmedovalar 
tomonidan muallif bilan hamkorlikda olib borildi. 
Tajriba uchun taqdim etiltgan uslubiy ishlanmalar dastlab «Aniq va tabiiy 
fanlar» kafedrasida muhokamadan o‘tkazildi hamda muhokama jarayonida 
bildirilgan tavsiyalar asosida takomillashtirilib, tajriba-sinovdan o‘tkazish uchun 
taqdim etildi. 
Talabalarga o‘quv materiallarini o‘zlashtirishlarida mustaqil faoliyatni 
tashkil etish maqsadida individual va guruhlarda o‘quv faoliyatini 
modellashtirish, ular orasidagi kommunikativ munosabatlarni loyihalashda 
grafikli organayzerlar orqali interfaol metodlarga alohida e‘tibor berildi. 
Nazorat va tajriba guruhlarida turli o‘quv materiallaridan foydalanib, 
o‘quvchilarning bilimlari darajasi umumiy mezonga ko‘ra aniqlandi.