‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Asosiy tushuncha va iboralar
A.Smit, «Xalqlar boyUgi», mehnat taqsimoti, «iqtisodiy odam», 
egoizm, «ko‘rinmas qo‘l», «muomalaning buyuk g'ildiragi», qiymat­
ning mehnat nazariyasi, sinflar, ishlab chiqarish omillari va daromad­
lar to‘g‘risidagi nazariya, unumli va unumsiz mehnat, milliy boylik 
va Smit dogmasi, iqtisodiyotning rivojlanish bosqichlari, mutlaq afzallik 
nazariyalari.
Nazorat va mulohaza uchun savollar
1. Klassik iqtisodiy maktabning Angliyada vujudga kelishi qanday 
ijtimoiy va iqtisodiy sharoitlarda ro‘y berdi?
2. Sanoat to'ntarilishi bilan bog‘liq bo‘lgan siyosiy-ijtimoiy va 
iqtisodiy o'zgarishlar nimalardan iborat?
3. A. Smitning bosh iqtisodiy asari qachon yozib tugallandi va undagi 
asosiy iqtisodiy g‘oyalar nima? Olimning tadqiqot metodologiyasi 
nimaga asoslanadi?
4. Nima uchun A.Smit manufaktura ishlab chiqarishning 
mafkurachisi bo‘lib qoldi?
5. Mehnat taqsimotining ustunlik tomonlari nima va kamchiligi 
nimada?
6. A.Smitning pul, qiymat, daromadlar, ish haqi, kapital va takror 
ishlab chiqarish to‘g‘risidagi ta’limotlariga qisqacha izoh bering.
7. «Smit dogmasi» nima? Uning kamchiligi nimada?
8. «lassez faire» va «ko‘rinmas ko‘l» tamoyillari nimani anglatadi?
9. Xalq boyligi qanday omillaiga bog'liq?
10. Nochor ahvolga tushgan iqtisodiyotni rivojlantirish uchun nima 
qilmoq kerak? Mutlaq afzallik prinsi pi nimadan iborat?

---

IX b о b. D.RIKARDO, J.B. SEY, T.MALTUS VA 
BOSHQALARNING IQTISODIY TA’LIMOTLARI 
(3-bosqich)
9.1. D.Rikardoning iqtisodiy ta’limoti
Ingliz klassik iqtisodiyotining mashhur namoyandasi David Rikardo 
(1772-1823) Petti va Smitning iqtisodiy g'oyalarini yanada rivojlantirdi. 
U 14 yoshidan otasiga yordamchi bo‘ldi. Ikki yil Amsterdamda 
(Gollandiya) savdo maktabida ta’lim oldi.Tabiiy, keyinchalik siyosiy 
iqtisod bilan shuullandi. U matematika, fizika, ximiya va biologiyani 
mustaqil o'rgandi. D.Rikardo dastlab biija dalloli, keyinroq matematika 
o‘qituvchisi bo‘ldi, ikki marta sherif (pohsiya boshlig‘i) etib saylandi, 
1819-1823-yillarda AngUya parlamentining a’zosi edi.
Smitdan keyinroq yashagan D.Rikardoning dastlabki «Oltin ajda-