ёзувлар ва диний ташкилотлар ҳужжатларини одамларга ту
шунарли тилда етказиб берувчи таълимотдир.
Динга илоҳиёт нуцтаи назаридан ёндашув динни унинг
ичидан ўрганишдир, чунки илоҳиёт вакиллари динни фацат
худога ишонган киши тушуниши мумкин деб ҳисоблайдилар.
Динни ўрганишда илоҳий йўналиш билан бирга фалса
фий ва илмий йўналишлар ҳам мавжуд. Фалсафий ва илмий
12
йўналишлар, илоҳиётдан фарк,пи равишда, динни «ичидан»
эмас балки «ташқаридан» ўрганади. Уларнинг динни урга
ниш усуллари илоҳиётникидан фарқ қилади. Фалсафий ва
илмий йўналишлар динни тафаккур, мантиқий-назарий,
эмпирик-илмий принципларга таяниб ўрганади.
Фалсафий ва илмий йўналишларнинг динга ёндашувида-
ги умумий жиҳатлари билан бирга ўзига хос хусусиятлари
ҳам мавжуд. Масалан, фалсафий ёндашув теварак атрофдаги
воқеа-ҳодисаларнинг умумий принциплари \амда қонуни-
ятларини топишга, нарса-ҳодисаларнинг моҳиятини аниқ-
лашга интилади, уларга танқидий нуқтаи назардан ёндаша-
ди. Бундай ёндашув мавжуд дунёқарашнинг қанчалик тўғри
эканлигини аниқлашга йўналтирилган бўлиб, унда ижтимо
ий ҳаётда исботланмаганлари инкор қилинади, исботини
топганлари янада ривожлантирилади..
Фалсафий йўналишда хилма-хил оқимлар мавжуд бўлиб,
улар динга нисбатан турлича муносабатда бўладилар. Маса
лан, дин фалсафаси оқими илоҳиётга ўхшаш вазифаларини
бажаради. Лекин илоҳиётдан фарк,ли ўлароқ, худо ва диний
қадриятларнинг объектив мавжудлигини илмий жиҳатдан
исботлашга интилади.
XIX асрнинг ўрталарида динни ўрганишда илмий ёнда-
шувнинг шаклланиш жараёни узил-кесил якунланди. Шу давр
Do'stlaringiz bilan baham: |
