Ўзбекистон республикаси ички ишлар вазирлиги а к а д е м и я

ланишида фаол иштирок этганлар.
Ижтимоий тараққиёт ва ижтимоий институтларнинг 
такомиллашуви жараёнида дин давлат сиёсий тизимининг 
таркибидан ажралиб чиққан ва мустақил фаолият кўрсата
- 20 -

---

бошлаган. Диний ташкилот ҳам давлатнинг сиёсий тизими- 
дан мустақил фаолият кўрсатувчи ташкилотга айланган.
Диний ташкилот
диний қарашларга эга маслақдошларнинг 
муайян бирлиги бўлиб, умумий эътиқод ва сиғинишлар зами­
нида юзага келади. У инсоният тарихий тараққиётининг турли 
босқичларида хилма-хил акс этади. Диний ташкилотлар киши­
лик жамиятида кескин синфий табақаланиш юзага келиши, 
акушй меҳнатнинг нисбий мустақиллиги мустаҳкамланиши 
билан алоҳида ижтимоий мавқега эга бўлиб боради.
Диний ташкилотлар масжид (черков), секта харизматик 
маросим ва деноминация кабиларга бўлинади.
Черков —
диний қарашлар ва ғояларни ишлаб чиқадиган, 
сак^айдиган ҳамда алмашадиган, диний фаолиятни ташкил 
этадиган, диндорларни назорат қиладиган, иерархия тизи­
ми асосида бошқариладиган диндорлар ташкилоти. Черков- 
га таалл укупили к мустақил танлов асосида эмас, балки анъа­
на билан белгиланади. Унга қабул қилиниш учун диндор мах­
сус маросимдан ўтиши керак. Черков, одатда, диндорлар- 
нинг маросимларни бажаришлари ёки хулқ-атворларини 
қатъий назорат қилмайди. Черковга аъзолик анъанага кўра 
белгиланса, секта аъзолари эътиқодига кўра бирлашадилар.
Секта —
диний қарашлари ва маросимларидаги тафовут- 
ларига кўра расмий черковдан ажратиб чиққан гуруҳ ёки 
ташкилот. Диний секгалар, одатда, давлат ҳокимияти ва рас­