Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги тошкент ирригация ва мелиорация институти

Давлат буюртмалари (заказниклари). Доимий бўлмаган (5 йилдан 
кам еки кўп), баъзан мавсумий муҳофаза қилиш режимига эга бўлган 
ҳудудлар. Буюртималар алоҳида муҳофаза қилинадиган табиат ҳудудлари 
тизимидаги кам аҳамиятли бўғинидир. Буюртмаларнинг вазифаларига 
ўсимлик ва ҳайвонларнинг бир ѐки бир нечта экологик компонентларни ѐки 
муайян экотизимни тўлиғича муҳофазалашни таъминлаш киради. Бундан 
ташқари, буюртма бир ѐки бир неча овланадиган ҳайвонлар сонини сақлаш 
ва тиклаш, сунгра қаътий рухсат бўйича ов қилинадиган жой вазифасини ҳам 
бажариши мумкин. Буюртмалар муҳофаза қилинадиган ҳудудлар тизими 
умумий майдонининг ярмидан кўпини ташкил қилади. Бу ҳудудлар майдони 
25 км
2
дан 100000 км
2 
гачани ташкил қилади. 
Ўзбекистонда қўйидаги буюртмалар мавжуд: 
1. 
Абдусамад давлат буюртмаси 1978 йил, 2188 га, 1459 гаси тўқай 
ўрмон. 
2. 
Оқ бўлоқ давлат буюртмаси 1973йил, 12572 га 
3. 
Тудақул давлат буюртмаси 1960 йил, 3000 га Бухоро вилояти 
4. 
Денгизқул давлат буюртмаси 1973 йил, 8620 га Бухоро вилояти 
5. 
Амударѐ дельтасидаги давлат буюртмаси 1974 йил, 60000 га ККР 
6. 
Нурумтепа давлат буюртмаси 1971 йил, 29000 га ККР 
7. 
Хоразм давлат буюртмаси 1974 йил, 11000 га Хоразм вилояти 
8. 
Куҳитанг давлат буюртмаси 1975 йил, 43000 га Сурхондарѐ 
вилояти 
Давлат табиат ѐдгорликлари – майдони жуда кичик ва алоҳида 
муҳофаза қилинадиган табиат ҳудудлари умумий майдонининг 0,1%ни 
ташкил қилади. Табиат ѐдгорликлари алоҳида илмий ѐки маданий аҳамиятга 
эга табиий ѐки инсон кадимда ўзгартирган табиат ҳудудидир. Жуда қари 

---

дарахт, кўп йиллик ўсимликларнинг экзотик гуруҳи, геологик топилма, 
шаршаралар, горлар, эски боглар ва бошка табиий объектлар табиат 
ѐдгорлиги бўлиши мумкин.
Собиқ СССРда 4000 га яқин, жумладан Ўзбекистонда 1000 га яқин 
табиат ѐдгорликлари мавжуд. Табиат ѐдгорликлари ҳусусиятига қараб 
геологик, палентологик, ландшафт, археологик ва ботаник кабиларга 
бўлинади: