Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги наманган муҳандислик-педагогика институти

Орқа йўналишда қисман юкли қатналадиган маятникли маршрут
Мазкур маятникли маршрутда юк ташувчи транспорт воситаларини ҳисоблашда қуйидаги бирламчи кўрсаткичлардан фойдаланамиз.
АБ бирламчи (тўгри) йўналишда ташилувчи юклар ҳажми 200 000 т, биринчи синфли юк ( ), маршрутнинг тескари йўналишдаги БВ бўлагида ташилувчи юклар ҳажми 180 000 т бўлиб, юк кўтарувчанликдан фойдаланиш коэффициенти _БВ*0,9. Ташилувчи юклар уюлиб ташилувчи ва сочилувчан бўлганлиги учун уларни юк кўтарувчанлиги 4,5 т ли самосвал автомобилларда ташиш мўлжалланган. Юкни ортиш учун зарур вақт t₀*0,15 соат, тушириш вақти t_т*0,1 соат. Ташиш муддати 120 кун. Автомобилнинг ҳаракат тезлиги V_т*24 кмсоат.
Ҳисоблаш тартиби:
1. Автомобилнинг маршрутда ишлаш вақтини топамиз
соат
автомобилнинг маршрутдаги бир айланиш вақтини аниқлаймиз:





соат

2. Автомобилнинг маршрутдаги бир кунлик айланишлари сони

Айланишлар сонини яхлит 8 га келтириб, вақтларни қайта ҳисоблаймиз:
маршрутдагиси
соат
ишдагиси
соат

3. Автомобилнинг бир кунлик иш унумини ҳисоблаймиз:

тоннада
т
тонна-километрда
ткм.
ёки
ткм.
Юкларни ташиш учун зарур бўлган автомобиллар сони:

4. Автомобилнинг бир кунлик умумий босиб ўтиш масофаси:

км
Кун давомида автомобилнинг йўлдан фойдаланиш коэффициенти


км


Ҳалқасимон маршрут
Ҳалқасимон маршрутда ташувчи автомобилнинг ишини ҳисоблашда (20-расм) қуйидаги бирламчи кўрсаткичлардан фойдаланамиз. +атнов масофалари оралиги км, км, км, км, км, нолинчи қатнов масофаси l₀ * 6 км.
Автомобилнинг иш вақти Т_иш*16 соат. +атновнинг АБ бўлагида ташилувчи 1-синфга мансуб юкнинг (_АБ*1,0) ҳажми 200 000 т, ВГ бўлагида 2-синфга мансуб юкнинг (_ВГ*0,8) ҳажми 160 000 т ва ГД бўлагида 3-синфга мансуб юкнинг (_ГД*0,6) ҳажми 120 000 т. Ташиш муддати К_э*360 кун. Юк ташишда вақти t₀*0,5 соат, тушириш вақти t_Т*0,3 соат. +атнов шароитлари айрим йўл бўлакларида бир хил эмаслиги учун, ҳаракат тезликлари қуйидагича: йўлнинг АБ ва ВД бўлакларида V_т*20 кмсоат, БВ ва ВГ бўлакларида V_т*22 кмсоат ва ДА бўлагида ва нолинчи қатновда V_т*20 кмсоат.
Ҳисоблаш тартиби:

1. 
   Автомобилнинг маршрутда ишлаш вақтини топамиз:
   

соат
Автомобилнинг маршрутда тўлиқ бир айланишида ҳаракатланиш ва орти-туширишда туриш вақтларининг жами:


, соат.
У ҳолда:
, соат.
2. Автомобилнинг маршрутдаги бир кунлик айланишлари сони.



Айланишлар сонини яхлит 3 га келтириб, вақт сарфларини қайта ҳисоблаймиз:
Маршрутдаги вақт
соат
ишда бўлиш вақти
соат
3. Автомобилнинг бир кунлик иш унумини ҳисоблаймиз:
тоннада



т
тонна-километрда



ткм.
Юкларни ташиш учун зарур бўлган автомобиллар сони:

4. Автомобилнинг бир кунлик умумий қатнов масофаси:

км

Йўлдан фойдаланиш коэффициенти:

км