Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб

и
й
 
м
аш
ғ
ул
от
 
А
м
ал
и
й
 
м
аш
ғ
ул
от
 
Л
абор
ат
ор
и
я
 
и
ш
л
ар
и
 
С
ем
и
н
ар
л
ар
 
М
ус
т
а
қ
и
л
 и
ш
л
ар
 
I 
Кириш. 
Фаннинг 
мақсади 
ва 
вазифалари
 
2 
2 
 
 
 
 
II 
Экологик муҳитлар ва уларга таъсир 
этувчи омиллар
6 
2 
4 
 
 
3 
2.1 
Экологик муҳитлар ва уларга таъсир 
этувчи омиллар 
2 
2 
1 
2.2 
Атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш 
2 
2 
1 
2.3 
Гидросфера - сув муҳити ва уни 
муҳофазалаш 
2 
2 
1 
III 
Литосфера ва биосферанинг экологик 
аҳамияти
8 
4 
4 
 
 
4 

---

59 
3.1 
Литосфера ва биосферанинг экологик 
аҳамияти 
2 
2 
1 
3.2 
Ер ости қазилмалари муҳофаза қилиш 
2 
2 
1 
3.3 
Ўсимликлар ва ҳайвонларни муҳофаза 
қилиш 
2 
2 
1 
3.4 
Ландшафтларни муҳофаза қилиш 
2 
2 
1 
IV 
Атроф
-муҳит 
муҳофазасининг 
ташкилий ва ҳуқуқий асослари
6 
6 
 
3 
4.1 
Атроф-муҳит муҳофазасининг ташкилий 
ва ҳуқуқий асослари 
2 
2 
1 
4.2 
Атроф муҳит муҳофазаси ва халқаро 
ҳамкорлик 
2 
2 
1 
4.3 
Атроф-муҳитни 
ҳимоя 
қилишнинг 
иқтисодий ва тарбиявий аҳамияти 
2 
2 
1 
V 
Транспорт воситалари ва атроф
-
муҳит
6 
 
6 
3 
5.1 
Транспорт воситалари ва атроф-муҳит 
2 
2 
1 
5.2 
Ёқилғи энергетик ресурслар ва улардан 
оқилона фойдаланиш 
2 
2 
1 
5.3 
Машинасозлик 
корхоналари 
чиқиндилари 
билан 
атроф-муҳитни 
ифлосланиши 
2 
2 
1 
VI 
Экология ва озиқ
-овқат муаммоси 
2 
2 
 
 
6.1 
Экология ва озиқ-овқат муаммоси. 
Экологик муаммолар ва Ўзбекистонда 
экологик вазиятни яхшилаш йўллари 
2 
2 
 
Жами
 
40 
34 
6 
 
 
17 
 
2. Дастур мазмуни
 
 
1-бўлим. Кириш. Фаннинг мақсади ва вазифалари. 
Экология ва табиатни муҳофаза қилишнинг умумий масалалари. Жамият 
ривожланишининг атроф-муҳитга таъсири.Экологик муаммоларни келиб чиқиш 
сабаблари.Экология ва табиатни муҳофаза қилиш тушунчалари.Экологик таълимотнинг 
шаклланиш босқичлари.Ўрта осиёлик алломаларнинг табиат ва экология ҳақидаги 
фикрлари.Экология тўғрисида хориж олимларининг таълимотлари.Ўзбекистонда экология 
фанининг ривожланиш босқичлари.Экология, унинг бўлимлари ва вазифалари. 
2-бўлим. Экологик муҳитлар ва уларга таъсир этувчи омиллар. 
 
Экологик муҳитлар тушунчаси.Экологик омиллар таснифи.Атроф-муҳитнинг 
абиотик омиллари.Атроф-муҳитнинг биотик омиллари. 
Атмосфера 
ҳавосини 
муҳофаза 
қилиш.Атмосферанинг 
тузилиши 
ва 
таркиби.Атмосферани 
ифлослантирувчи 
манбалар.Атмосферани 
ифлослантирувчи 

---

60 
моддалар.Ҳаво муҳитини ифлосланишининг социал-иктисодий оқибатлари.Ўзбекистон 
атмосфера ҳавосининг ифлосланиш даражаси ва унинг экологик
оқибатлари 
Гидросфера 
- сув муҳити ва уни муҳофазалаш.Ер сайёрасида сувларнинг 
тарқалиши.Сувнинг ҳосил бўлиши тўғрисида илмий хулосалар.Сувнинг тирик 
организмлар учун аҳамияти.Ер ости сувларининг аҳамияти.Ер усти ва ер ости сувларини 
ифлослантирувчи манбалар.Оқава сувлар ва уларни саноатда тозалаш.Сув ҳавзаларидаги 
сувлар сифатини меъёрлаш. 
 
3-бўлим. Литосфера ва биосферанинг экологик аҳамияти. 
 
Литосфера 
тушунчаси, 
тузилиши 
ва 
таркиби.Литосферанинг 
экологик 
аҳамияти.Биосфера тушунчаси, тузилиши ва таркиби.Биосферанинг экологик аҳамияти 
Ер ости қазилмалари муҳофаза қилиш.Ер ости қазилмаларини муҳофаза қилишнинг
экологик аҳамияти.Ер ости қазилмаларини қазиб олишда атроф-муҳитни ифлосланиши. 
Ўзбекистон Республикаси худудида тарқалган минерал хом ашё ресурслари ва улардан 
оқилона фойдаланиш чора-тадбирлари.