Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти

 
 
 

---

225 
18.3. Туризм хизмат бозорига таъсир қилувчи асосий омиллар 
Туризм хизмат бозорига ва туризм талабига бир қанча омиллар таъсир 
қилади. Туризм талабига бошқа товар ва хизматлар каби аҳолининг олдиган 
даромади ва уларнинг саёҳат учун ишлатилиши таъсир қилади. 
Туризм иқтисодиётнинг бир тармоғи сифатида икки ҳолатда барқарор 
бўлади, яъни фуқароларнинг бўш вақтлари ва етарли даромадларининг борлиги 
билан белгиланади. Шу сабабли туризмда юқори даражада туризмга бўлган 
талабни шакллантириш учун, аҳолининг бўш вақтини ва даромадини ошириш 
йўлларини амалга ошириш керак. Туризмга бўлган талабни оширувчи асосий 
объектив омил бўлиб, аҳолининг бўш вақти тендецияси ҳисобланади. 
Аҳолининг баъзи эҳтиёжлари қондирилмагунча, туризм оммавий аҳамият 
касб этмайди. Туризм хизмат бозорини таҳлил қилишда туризм хизмат 
бозорига таъсир қилувчи асосий омиллар, яъни сўнгги йилларда Ўзбекистонда 
ўз ўринга эга бўлган истеъмолчиларнинг ижтимоий –демографик ва психологик 
хатти-ҳаракатларини кўриб чиқамиз. 
Бу ерда асосий омил бўлиб, аҳолининг жойлашиш структураси, аҳолининг 
даромадлар даражаси, таълим, машғулотлар тури, аниқ бир ирқга мансублиги,
жинси, вақти, ҳаёт тарзи ва ҳ.к. хисобланади. 
Аҳолининг структураси – Ўзбекистон кўп миллатли республика бўлиб, бу 
ерда юздан ортиқ миллат ва элат вакиллари яшайди. Аҳолининг асосий қисми 
ўзбеклардан иборат бўлиб, уларнинг салмоғи муттасил ортиб бормоқда. 
Европалик аҳолининг салмоғи камаймоқда, бунинг сабаби туб аҳоли билан 
европалик аҳолининг туғилиш даражасидаги катта тафоввутдир. Республика 
аҳолисининг юқори суръатлар билан ўсиши истиқболда ҳам кутилади. 2015 
йилларга аҳоли 36333 минг кишини ташкил қилиши ҳисоблаб чиқилган.
Ҳозирда туризм ривожланишининг келажагини аҳоли структурасининг 
ўзгариши белгилайди. Шу туфайли Ўзбекистонда туризмни ривожлантиришга 
барча асослар мавжудлиги кўриниб турибди. 
Ёш. Аҳоли структурасида ёшининг ўзгариши бизнеснинг барча 
соҳаларига таъсир қилади. Туризм ривожланишини башорат қилишда, 
мамлакат аҳолисининг ёш бўйича таркибини ўрганиш ва туризм хизмат 
бозорига таъсирини аниқлаш мухим аҳамият касб этади. 
Ғарб кузатувчилари туризм хизмат бозорига таъсир қилувчи қуйидаги ёш 
бўйича сегментларни ажратадилар.