Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «Маркетинг»

Ўзини-ўзи текшириш учун савол ва топшириқлар

1. Жадвални тўлдиринг («+» ёки «-»):
		Реклама		Шахсий сотув		Паблисити		Сотувни рағбатлантир бўйича чора-тадбирлар
	Истеъмолчи билан шахсий мулоқот
	Хабарни тўлаган буюртмачи маълум
	Товарни барқарор афзал кўриш шаклланади

2. Товар – ультратовушга асосланган, кир ювиш учун мўлжалланган изчам қурилма. Мақсадли таъсир гуруҳини ажратиб кўрсатинг, реклама тарқатиш воситаларини, асосий реклама далилларини танланг.
3. Қуйидаги маълумотлар бўйича реклама самарадорлигини аниқланг. Компания фойдасининг ўсиши 825 минг ш.б. Реклама харажатлари қуйидагича шаклланган. Матбуотда реклама хабари: газета саҳифаси 1 см² тарифи - 250 ш.б.; эълонлар умумий майдони -140 см². Телевизидение орқали реклама: TV орқали намойишнинг 1 дақикаси учун тариф - 8 минг ш.б.; 5 кун 5 дақиқадан намойиш этиш учун шартнома тузилган. Тўғридан-тўғри почта орқали реклама: 100 мингта реклама варақлари жўнатилган; тайёрлаш (соп этиш) 1 варақ 0,1 ш.б.; жўнатиш донаси 5 ш.б.
4. Реклама материалларини почта орқали жўнатиш самарадорлигини баҳолаш учун эксперимент ўтказилди: бир туман аҳолисига реклама варақлари уларнинг почта қутиларига солиб кетилган; бошқа, назорат тумани аҳолиси бу варақларни олмаган. Реклама харажатлари 70 минг сўмни ташкил қилади. Мос равишда иккита бозор гуруҳи – синов ва назорат гуруҳи ажратилган. Реклама қилинаётган товар сотуви хақида қуйидаги маълумотлар олинган:
Товар сотуви

Бозор тури	Сотув ҳажми, минг сўм
	Экспериментгача	Экспериментдан кейин
Синов бозори	2000	2300
Назорат бозори	1000	1020

Рекламанинг иқтисодий самарадорлигини аниқланг.
5. Фирма оладиган фойда барқарор характерга эга: ойига ўртача 300 минг сўм. 150 минг сўмга тушган реклама кампанияси ўтказилгач, фойда икки баравар ўсди. Реклама кампанияси самарадорлигини аниқланг.

8-мавзу. Маркетингда бошқариш ва режалаштириш
8.1. Маъруза машғулотининг таълим технологияси
Машғулот вақти – 2 соат	Талабалар сони: 50 гача
Машғулот шакли	Тематик маъруза
Маъруза режаси:	Маркетинг бошқаруви жараёнлари. Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари. Маркетингни режалаштириш.
Ўқув машғулотининг мақсади: Талабаларга маркетингда стратегик бошқариш ва режалаштириш бўйича маълумотлар бериш.
Педагогик вазифалар: Маркетинг бошқаруви жараёнларини тушунтириб бериш; Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари моҳиятини тушунтириб бериш; Маркетингни режалаштиришни тушунтириб беради.		Ўқув фаолияти натижалари: Маркетинг бошқаруви жараёнларини тушунтириб оладилар; Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари моҳиятини ўрганадилар; Маркетингни режалаштириш кўникмасини ҳосил қиладилар.
Ўқитиш услуби	Конференция – маъруза, дискуссия, иллюстрация услублари
Ўқитиш шакли	Гуруҳларда ишлаш, фронтал ва жамоа, жуфтликларда ишлаш.
Ўқитиш воситалари	Маърузалар тизими, ўқув дафтарлари, намоён материаллар (маърузачи томонидан презентация-слайд), лазер проектори, компьютер технологиялари, график органайзерлар (схемалар, расмлар, жадваллар),
Ўқитиш шартлари	Техник воситалар билан таъминланган гуруҳлар билан ишлаш учун мўлжалланган аудитория.
Мониторинг ва баҳолаш	Мустақил ўрганиш учун саволлар берилади, уй вазифаси учун слайдлар тайёрлайди.

8-мавзу. Маркетингда бошқариш ва режалаштириш
8.1. Маъруза машғулотининг таълим технологияси
Машғулот вақти – 2 соат	Талабалар сони: 50 гача
Машғулот шакли	Тематик маъруза
Маъруза режаси:	Маркетинг бошқаруви жараёнлари. Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари. Маркетингни режалаштириш.
Ўқув машғулотининг мақсади: Талабаларга маркетингда стратегик бошқариш ва режалаштириш бўйича маълумотлар бериш.
Педагогик вазифалар: Маркетинг бошқаруви жараёнларини тушунтириб бериш; Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари моҳиятини тушунтириб бериш; Маркетингни режалаштиришни тушунтириб беради.		Ўқув фаолияти натижалари: Маркетинг бошқаруви жараёнларини тушунтириб оладилар; Маркетинг бошқаруви жараёнлари босқичлари моҳиятини ўрганадилар; Маркетингни режалаштириш кўникмасини ҳосил қиладилар.
Ўқитиш услуби	Конференция – маъруза, дискуссия, иллюстрация услублари
Ўқитиш шакли	Гуруҳларда ишлаш, фронтал ва жамоа, жуфтликларда ишлаш.
Ўқитиш воситалари	Маърузалар тизими, ўқув дафтарлари, намоён материаллар (маърузачи томонидан презентация-слайд), лазер проектори, компьютер технологиялари, график органайзерлар (схемалар, расмлар, жадваллар),
Ўқитиш шартлари	Техник воситалар билан таъминланган гуруҳлар билан ишлаш учун мўлжалланган аудитория.
Мониторинг ва баҳолаш	Мустақил ўрганиш учун саволлар берилади, уй вазифаси учун слайдлар тайёрлайди.

8.2. Маъруза машғулотининг технологик харитаси

Фаолият босқичлари	Фаолияти мазмуни
	ўқитувчи	талаба
1-босқич Кириш (10 минут)	1.1.Мавзунинг номи айтилади ва маърузанинг режаси ўқилади (Экранда намоён бўлади). Олиб борувчини таништиради. 1.2. Конференция – маъруза машғулотини дискуссия шаклида ўтилишини эълон қилади. Маърузалар мавзуларини эслатади (1-илова), дискуссия ўтказишнинг тартибини айтиб ўтади. Экранга «Кўрсаткичлар ва баҳолаш мезонлари»ни чиқаради (2-илова). Конференция қатнашчиларини баҳолаш учун эксперт гуруҳларини ташкил қилади.	Тинглайдилар ва ёзиб оладилар
2-босқич Асосий (60 минут)	2.1. Маърузалар тайёрлаган талабаларнинг чиқишларини ташкил қилади. Материалнинг мантиқий кетма-кетлигини олиб бориш жараёнини диққат билан кузатади. Баъзи тушунмовчилик кетса, маърузачини тўхтатиб, муҳокамага лозим топса ўтади. 2.2. Маърузаларнинг мазмунини жамоа билан муҳокамасини ташкил қилади. Олиб борувчи билан биргаликда жамоа муҳокамасини назорат қилади ва бошқаради: - саволлар беради (3-илова) - маърузанинг энг долзарб жойларини ёритиб беради; - сўзга чиққанларга қизиқувчанлигини билдиради. Ҳар бир маърузанинг муҳокамасини қисқа якуний натижалар билан хулоса қилади.	Маърузачи маърузасини бошлайди. Тақризчи маърузанинг ижобий томонларини кўрсатади ва кучсиз томонларини очиб беради. Оппонентлар ўз фикрларини билдирадилар ва саволлар берадилар. 2.2.Маърузанинг мазмунини талабалар жамоа билан муҳокама қиладилар. Экспертлар маърузачиларни, тақризчиларни ва оппонентларни баҳолайдилар.
3-босқич Якуний (10 минут)	3.1.Ўқув Машғулотининг натижаларини изоҳайди, хулосалар келтиради ва фаол талабаларни рағбатлантиради. 3.2. Мустақил таълим учун вазифа беради: 1) Режалаштириш босқичлари кетма-кетлигини жадвал тариқасида ифода этинг; 2) Гуруҳларга бўлинадилар ва 4-иловадаги масалаларни ечиб келадилар.	3.1. Тинглайдилар, вазифани ёзиб оладилар.

1-илова