Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «Маркетинг»

Муаммоли масала 1
«Катерпиллер» фирмаси ишлаб чиқараётган қурилиш ускуналарига нарх белгилашда товар қиммати хақида истеъмолчилар ҳис қиладиган омиллардан фойдаланади. У масалан, рақобатчилар трактори атиги 20 минг доллар турганда, ўз тракторини 24 минг доллар баҳолаши мумкин. Бунда «Катерпиллер» фирмасида сотув ҳажми рақобатчидан кўра кўпроқ!
Нима учун истеъмолчилар трактор сифатида «Катерпиллер» танлашини тушунтирши учун ўз вариантингизни айтинг.


Ечим:
Потенциал харидорлар дилердан нима учун улар «Катерпиллер» трактори учун 4 минг доллар қимматроқ тўлаши кераклигини сўраганда улар қуйидагича жавоб олишган:
20 минг долл. – трактор нархи, рақобатчининг тракторига ўхшаш бир трактор нархи.
4 минг долл. – «Катерпиллер» тракторининг узоқ муддат хизмат қилиши учун мукофот устамаси.
2 минг долл. – ортиқча ишончлилик учун мукофот устамаси.
2 минг долл. – ортиқча сервис даражаси учун мукофот устамаси.
1 минг долл. – узел ва деталлар кафолатининг узоқ муддатлилиги учун мукофот устамаси.
28 минг долл.- барча қимматли кўрсаткичлар комплекти нархи, 4 минг долл. чегирма.
Хулоса
Ҳайрон қолган истеъмолчилар билиб олдики, улар тўлаши лозим бўлган 4 минг доллар мукофот устамасига қарамай, улар аслида 4 минг долл. чегирма олади! Иш «Катерпиллер» тракторини танлаш билан якунланади, чунки истеъмолчи бутун химат қилиш муддати давомида бу тракторнинг эксплуатация харажатлари оқибатда камроқ бўлиб чиқишига ишончи комил бўлади.


Муаммоли масала 2
1. Кичик бир мамлакат Х товарни импорт қилади. Унинг жаҳон нархи 10 бирликка тенг. Бу мамлакатда Х товар ички таклифи эгри чизиғи S=50 + 5 Р тенглама билан аниқланади, талаб эгри чизиғи эса қуйидаги кўринишга эга: D=400-10 Р. Фараз қилайлик, мамлакат Х товари ҳар бирлиги учун 5 бирликда махсус божхона божи жорий қилди.
Божхона божининг қуйидагиларга таъсирини ҳисоблаб чиқинг:
а) истеъмолчилар фаровонлиги;
б) бу мамлакатда Х товар ишлаб чиқарувчиларнинг даромадлари;
в) давлат бюджетининг даромад қисми;
г) бутун мамлакат фаровонлиги.
2-илова