Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт

Асосий таянч тушунчалар:
Аграр муносабатлар – ерга эгалик қилиш, тасарруф 
этиш, ундан фойдаланиш ва ишлаб чиқариш натижаларини 
ўзлаштириш жараёнида вужудга келадиган муносабатлардир.
Рента муносабатлари – ердан фойдаланиш натижасида 
вужудга келадиган соф даромадни тақсимлаш ва ўзлаштириш 
жараёнида вужудга келадиган муносабатлар.
Дифференциал 
рента 
– 
ер 
участкаларининг 
унумдорлигидаги ва жойлашган жойидаги фарқлар натижасида 
вужудга келадиган қўшимча соф даромад.
Дифференциал рента I – ерларнинг табиий унумдорлиги 
фарқлар натижасида вужудга келадиган қўшимча соф даромад.
Дифференциал рента II – ерларнинг иқтисодий 
унумдорлигини ошириш натижасида вужудга келадиган 
қўшимча соф даромад.
Абсолют рента – қишлоқ хўжалигида ерга бўлган 
мулкчилик монополияси натижасида вужудга келиб, барча 
турдаги – яхши, ўртача ва ёмон ерлардан олинадиган рента.
Монопол рента – алоҳида табиий шароитга эга бўлган, 
ноёб қишлоқ хўжалик маҳсулотлари етиштириладиган 
ерлардан олинадиган рента.

---

449
Ундирма саноатда рента – фойдали қазилма конларининг 
юза ёки чуқур жойлашиши ва уларнинг бойлиги жиҳатдан 
фарқлар натижасида вужудга келади.
Агросаноат мажмуаси – қишлоқ хўжалик маҳсулотларини 
етиштириш, уни сақлаш, қайта ишлаш ва истеъмолчиларга 
етказиб бериш билан боғлиқ хўжалик тармоқларининг 
бирлиги.
Қишлоқ хўжалиги ишлаб чиқариш инфратузилмаси 
– бевосита қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришига хизмат 
кўрсатувчи соҳалар.
Ижтимоий инфратузилма – одамлар яшаш ва турмуш 
фаолиятининг умумий шароитларини таъминлайдиган 
соҳалар.
Агросаноат интеграцияси – қишлоқ хўжалиги билан унга 
хизмат қилувчи ва маҳсулотни истеъмолчига етказиб берувчи 
туташ тармоқлар ўртасида ишлаб чиқариш алоқаларининг 
ривожланиши ҳамда уларнинг узвий бирикиш жараёни.