Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус вазирлиги мирзо улуғбек номидаги ўзбекистон миллий университетининг жиззах филиали

3.7-жадвал

Таълим муассасалари	Гурухлар	ТДПУ	ТТЕСИ	БухМТИ	Жами
Ўртача қиймат	Тажриба гуруҳи	3,26	3,39	3,35	3,31
	Назорат гуруҳи	3,25	3,38	3,33	3,31
Самарадорлик коэффиценти		1,00	1,00	1,00	1,00
Танланма Дисперсия	Тажриба гуруҳи	0,30	0,38	0,31	0,33
	Назорат гуруҳи	0,27	0,37	0,39	0,33
Стандарт хатолик	Тажриба гуруҳи	0,55	0,62	0,56	0,57
	Назорат гуруҳи	0,52	0,61	0,62	0,58
Ишончлилик оралиғи	Тажриба гуруҳи	3,11	3,16	3,12	3,20
		3,41	3,62	3,58	3,42
	Назорат гуруҳи	3,10	3,16	3,08	3,19
		3,40	3,60	3,58	3,42
Стьюдент Статистикаси		0,09	0,08	0,08	0,09
Статистиканинг озодлик даражаси		100	55	45	204
Критик қиймат		1,98	2,00	2,02	1,97
Аниқланиш кўрсаткичи	Тажриба гуруҳи	2,30	3,44	3,49	1,69
	Назорат гуруҳи	2,31	3,36	3,82	1,73
Критерий хулосаси		Н0	Н0	Н0	Н0

Ушбу ҳисоблаш натижалари бўйича қиёсий диаграмма кўриниши:

3.7-расм. Ҳисоблаш натижалари бўйича қиёсий диаграмма кўриниши
Натижалар ва диаграмма маълумотларига кўра барча кўрсаткичлар бўйича тажриба ва назорат гуруҳларидаги билим даражаси бир хил бўлиб, улар фарқи мавжуд эмас ва танлаб олинган гуруҳлар тасодифий эмаслиги аниқланди.
2020-2021 ўқув йилидаги шакллантирувчи босқичдаги натижалар билан танишиб чиқамиз. Ушбу ҳисоблашларни ФарПИ талабаларининг олган натижалари бўйича ҳисоблаш ишларини олиб борамиз.
m= 28, n=29 – тажриба ва назорат гуруҳидаги талабалар сони.
ш – тажрибадаги шакллантирувчи босқич
Тажриба гуруҳининг ўртача қиймати:

Назорат гуруҳининг ўртача қиймати:

Самарадорлик коэффициенти:
Тажриба гуруҳи танланма дисперцияси:

Тажриба гуруҳи стандарт хатолиги:
Назорат гуруҳи танланма дисперцияси:

Назорат гуруҳи стандарт хатолиги:
Тажриба ва назорат гуруҳларидаги ўртача қийматлар аниқланиш кўрсаткичлари:
Тажриба ва назорат гуруҳларидаги номаълум ўрта қийматлари учун ишонч оралиқлари:

Стьюдентнинг Т-статистик қиймати:
Стьюдент озодлик даражаси К=28+29-2=55 бўлиб, Т_0.05(К)=2,00 га тенг.
Т_кр= 2,00  T_m=1,50 га тенг.
Демак, Н₀ фараз қабул қилинади. Шакллантирувчи босқичдаги ТТЕСИ талабалари билан ўтказилган тажриба- синов ишларида тажриба ва назорат гуруҳларидаги билим даражаси турли хил бўлсада, улар фарқи мавжуд бўлиб ишонч оралиги ва стьюдент статистикаси қийматларига кўра тажриба-синов ишларини такомиллаштиришни тақоза этади.
Юқоридаги ҳисоблаш ишларининг натижаларини барча таълим муассасалари ва умумий кўрсаткичларини ифодаловчи қўйидаги ҳисоб жадвалини келтирамиз. 3.8-жадвал

Таълим муассасалари	Гурухлар	ТДПУ	ТТЕСИ	БухМТИ	Жами
Ўртача киймат	Тажриба гуруҳи	3,56	3,79	3,78	3,67
	Назорат гуруҳи	3,29	3,52	3,46	3,40
Самарадорлик коэффиценти		1,08	1,08	1,09	1,08
Танланма Дисперсия	Тажриба гуруҳи	0,43	0,45	0,43	0,45
	Назорат гуруҳи	0,33	0,46	0,50	0,42
Стандарт хатолик	Тажриба гуруҳи	0,66	0,67	0,66	=0,67
	Назорат гуруҳи	0,58	0,68	0,71	0,65
Ишончлилик оралиғи	Тажриба гуруҳи	3,38	3,54	3,51	3,54
		3,73	4,04	4,05	3,80
	Назорат гуруҳи	3,13	3,27	3,18	3,27
		3,45	3,76	3,74	3,52
Стьюдент Статистикаси		2,16	1,50	1,63	2,95
Статистиканинг озодлик даражаси		100	55	45	204
Критик қиймат		1,98	2,00	2,02	1,97
Аниқланиш кўрсаткичи	Тажриба гуруҳи	2,52	3,36	3,62	1,79
	Назорат гуруҳи	2,53	3,57	4,17	1,89
Критерий хулосаси		Н1	Н0	Н0	Н1

Ушбу ҳисоблаш натижалари бўйича қиёсий диаграмма кўриниши:

3.8-расм. Ҳисоблаш натижалари бўйича қиёсий диаграмма кўриниши
Натижалар ва диаграмма маълумотларига кўра барча кўрсаткичлар бўйича шакллантирувчи босқичдаги тажриба-синов ишларида тажриба ва назорат гуруҳларидаги билим даражаси турли хил бўлсада, улар фарқи мавжуд бўлиб ишонч оралиги ва стьюдент статистикаси қийматларига кўра тажриба-синов ишларини такомиллаштиришни тақоза этади.
2021-2022 ўқув йилидаги якунловчи босқичдаги натижалар билан танишиб чиқамиз. Ушбу ҳисоблашларни ҚМИИ талабаларининг олган натижалари бўйича ҳисоблаш ишларини олиб борамиз.
m= 23, n=24 – тажриба ва назорат гуруҳидаги талабалар сони.
я- тажрибадаги якунловчи босқич
Тажриба гуруҳининг ўртача қиймати:

Назорат гуруҳининг ўртача қиймати:

Самарадорлик коэффициенти:
Тажриба гуруҳи танланма дисперцияси:

Тажриба гуруҳи стандарт хатолиги:
Назорат гуруҳи танланма дисперцияси:

Назорат гуруҳи стандарт хатолиги:
Тажриба ва назорат гуруҳларидаги ўртача қийматлар аниқланиш кўрсаткичлари:
Тажриба ва назорат гуруҳларидаги номаълум ўрта қийматлари учун ишонч оралиқлари:

Стьюдентнинг Т-статистик қиймати:
Стьюдент озодлик даражаси К=23+24-2=45 бўлиб, Т_0.05(К)=2,02 га тенг.
Т_кр= 2,02 < T_m=2,44 га тенг.
Демак, Н₀ фараз рад этилиб, Н₁ фараз қабул қилинади. Якунловчи босқичдаги БухМТИ талабалари билан ўтказилган тажриба-синов ишларида тажриба ва назорат гуруҳларидаги билим даражаси турли хил, улар фарқи мавжуд ҳамда ишонч оралиғи ва стьюдент статистикаси қийматларига кўра тажриба гуруҳларида самарадорлик мавжуд ва у 1,14 га тенг бўлиб, назоарт гуруҳларига нисбатан 14% га юқори эканлигини билдиради.
Юқоридаги ҳисоблаш ишларининг натижаларини барча таълим муассасалари ва умумий кўрсаткичларини ифодаловчи қўйидаги ҳисоб жадвалини келтирамиз.
3.9-жадвал

Таълим муассасалари	Гурухлар	ТДПУ	ТТЕСИ	БухМИ	Жами
Ўртача қиймат	Тажриба гуруҳи	3,87	4,04	3,96	3,93
	Назорат гуруҳи	3,35	3,52	3,46	3,43
Самарадорлик коэффиценти		1,15	1,15	1,14	1,15
Танланма Дисперсия	Тажриба гуруҳи	0,45	0,46	0,56	0,48
	Назорат гуруҳи	0,40	0,39	0,41	0,40
Стандарт хатолик	Тажриба гуруҳи	0,67	0,68	0,75	0,69
	Назорат гуруҳи	0,63	0,62	0,64	0,63
Ишончлилик оралиғи	Тажриба гуруҳи	3,69	3,78	3,65	3,80
		4,05	4,29	4,26	4,07
	Назорат гуруҳи	3,18	3,29	3,20	3,30
		3,53	3,74	3,64	3,55
Стьюдент статистикаси		4,02	3,00	2,44	5,48
Статистиканинг озодлик даражаси		99,66	54,16	43,36	203,50
Критик қиймат		1,98	2,00	2,02	1,97
Аниқланиш кўрсаткичи	Тажриба гуруҳи	2,34	2,18	3,95	1,72
	Назорат гуруҳи	2,71	3,28	3,99	1,84
Критерий хулосаси		Н1	Н1	Н1	Н1

Ушбу ҳисоблаш натижалари бўйича қиёсий диаграмма кўриниши: