‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi


shi, mashi, qaydam, qaytayin


Download 3.4 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/79
Sana10.11.2023
Hajmi3.4 Mb.
#1764587
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   79
Bog'liq
‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi sao

shi, mashi, qaydam, qaytayin, shulaymi, ja a , bo'pti kabilar oddiy 
so‘zlashuv stihga xos.
12
www.ziyouz.com kutubxonasi


H ar bir stil tu ri fonetik, leksik-frazeologik va gram m atik 
xususiyatlariga ega.
So‘zlashuv stilining 
fonetik xususiyatlari
Bu stilda ham adabiy tilga, ham og‘zaki nutqqa xos talaffuz 
xususiyatlarini ko‘rish mumkin. Bu stilga xos talaffuz m e’yorlarini 
2 turga b o ‘lib o ‘rganamiz:
Birinchisi aktyorlar, o'qituvchilar, suxandonlar, notiqlar 
nutqiga xos bo‘lib, bunda har bir so‘z dona-dona talaffuz qilinishi
nutqning fonetik b o ‘laklari: fraza, takt to ‘g‘ri ajratilislii lozim.
Ikkinchisi — oddiy so'zlashuv nutqiga xos b o ‘lib, adabiy 
talaffuzdan farqlanuvchi va unga qarama-qarshi bo ‘lgan xususiyatlar 
ifodalanishi muntkin.
U lar quyidagilar:
1. So‘z boshidagi tovushi juda qisqa talaffuz qilinishi mumkin: 
(i)p, (i)lon, (i)t, (i)sh kabi.
2. So‘z oxiridagi q tovushi v tarzida aytiladi: qoshiq-qoshuv, 
soiroq-soirov, oshiq-oshuv kahi.
3. Kishi ismlari qisqartirib aytiladi: Muazzam-Muaz, Nozima- 
Nozi, Salima-Sali, Bahodir-Boho, Baxtiyor-Baxti kabi.
4. So‘z tarkibidagi tovushlaming tushib qolishi: Borisa-bo'sa, 
tashlamoq-tashamoq, qulflamoq-quflamoq kabi.
5. So‘z tarkibidagi tovushlaming o ‘rin almashishi: La’nat-na’lat, 
sharpa-shapra, Sarvi-Savri, Saltanat-Santalat kabi.
6. So‘zlarda tovushlaming orttirilishi: Ayvon-hayvon, yechmoq- 
chechmoq, yangidan-yangitdan, qamchi-qamchin kabi.
7. So‘zlarda bir tovush o‘miga boshqasining qo‘llanishi: nusxa- 

Download 3.4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling