Antifraza — ironiyaning bir ko'rinishi b o ‘lib,
biror shaxs yoki
narsaga xos bo‘lgan u yoki bu xususiyat kulgili intonatsiya bilan
inkor qilinadi: 1
.Ertasiga ellikboshi Qobil boboni boshlab qaynotasi
—
Egamberdi paxtafrrushning oldiga olib bordi.
Paxtajurush cholning
holiga k o lp achingan b o 'ld i
va yem i haydab olgani bitta emas, ikkita
ho ‘kiz berdi, lekin kichkinagina sharti bor. Bu shart kuzda ma ’lum
bo'ladi. 2. —Yashang! Xotiningiz ham kayfi oshsa, hiqichoq tutib,
xuddi o ‘zingizday juda
shirin bo ‘la r ekan!
(Abdulla Qahhor)
Sarkazni — yunoncha so‘z bo'lib, qiynash, ozor berish degan
m a'n o n i bildiradi. Bunda tasvirlanayotgan
narsa yoki murojaat
qilinayotgan kishidan muallifning ustunlik xususiyatiga asoslanib,
achchiq
zaharxanda, istehzoli ta 'n a , piching bilan gapiriladi.
Sarkazm satirik asarlarda qoilanib,
shaxsning, voqea-hodisaning
salbiy tomonlari fosh qilinadi. Uyg‘un va Izzat Sultonning «Alisher
Navoiy» dramasida Navoiy shunday deydi:
«Rahnamo iblis bo ‘Igach,
yanglishish tabiiydir. Tushgan yo ‘lingiz g ‘oyat mudhish yo 7.
Bu yo ‘Idan
horuvchining qonlami kechib, kallalami depsib o'tmay iloji yo'q.»
Eshak minganning oyog 7
tinmaydi, qo ‘shxotinlining qulogi tinmaydi.
Ko'chada yotgan suyakni qaysi it g'ajimaydi. (maqollar)
Hozirgi Xudoyorxonlar shlapa ham kiyar ekan, papka ko ‘tarib
ham yurar ekan; qonunlarga chap berish, jamoatni chalg'itish uchun
minhaiga chiqib, mast tuyadek og'zidan ko'piklar ham sochar ekan.
(Abdulla Qahhor)
Perifraz. Bu grekcha so‘z
b o iib , aylana, atrof, boshqacha
gapiraman degan ma'nolami bildiradi. Narsa va hodisaning nomlarini
ulaming muhim belgi yoki xususiyatini tasvirlab ko‘rsatuvchi
vosita
yordamida bayon qilish perifraz deyiladi. Masalan:
Do'stlaringiz bilan baham: