Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

36-савол: 
Шахснинг республика бўйлаб 
эркин ҳаракатланиш ҳуқуқига эгалиги 
белгиланиши инсонларнинг ҳаётида қандай 
ижобий ўзгаришларга сабаб бўлади?
Жавоб: Эркин ҳаракатланиш
ҳуқуқи шахснинг
мамлакат ҳудудида бир жойдан 
иккинчи жойга бориш, турар ва 
яшаш жойини эркин ўзгартириш, 
мамлакатдан чиқиш ва қайтиш 
ҳуқуқини қамраб олади. 
Мазкур ҳуқуқ инсоннинг 
эркин ривожланишига хизмат 
қилади ва у Инсон ҳуқуқлари 
умумжаҳон декларацияси, Фуқаровий ва сиёсий ҳуқуқлар 
тўғрисида халқаро пакт ва бошқа инсон ҳуқуқлари соҳасидаги 
халқаро шартномаларда алоҳида эътироф этилган. 

---

64
Ўзбекистон 
Республикаси 
Президенти 
Ш. Мирзиёев
2022 йил 20 июнь куни Конституциявий комиссия аъзолари 
билан бўлиб ўтган учрашувда “фуқароларнинг мамлакат 
бўйлаб эркин ҳаракатланиш, турар ёки яшаш жойини 
эркин танлаш ҳуқуқи мамлакатдан тўсиқларсиз чиқиш 
ва қайтиш ҳуқуқи кафолатланиши лозим”
лигини 
Конституция даражасида мустаҳкамлашни таъкидлаган эди. 
Янги 
таҳрирдаги 
Конституциямиз 
лойиҳасининг
32-моддасида “Қонуний асосларда Ўзбекистон Рес -
публикаси ҳудудида бўлиб турган ҳар ким мамлакат 
бўйлаб эркин ҳаракатланиш, турар ва яшаш жойи-
ни танлаш ҳуқуқига эга, бундан қонунда белгиланган 
 чекловлар мустасно”
, деган норма белгиланмоқда. 
Сир эмаски, мамлакатимизнинг яқин ўтмишида эркин 
ҳаракатланиш ҳуқуқини асоссиз чекловчи қонун ости 
ҳужжатлари мавжуд эди. Масалан, баъзида фуқароларимиз 
Тошкентга келиш учун йўллардаги назорат постларидан 
паспортсиз ўта олмас эди, уларнинг билим олиши, 
даволаниши, ишлаши ёки қариндошларини кўриши