Ўзбекистон республикаси ўрта ва ўрта махсус таълим вазирлиги бухоро давлат университети

Арпа навлари 
Ҳозирги вақтда Ўзбекистонда арпанинг Айқор, Болғали, Мавлоно, 
Афросиѐб, Гулноз, Темур, Зафар лалмикор ерларда экиш учун Унумли 
арпа Байшешек, Нутанс-799, Каршинский, Лалмикор навлари 
районлаштирилган 
Ўзбекистонда арпа экиладиган айрим навларининг тавсифи. 
Кузги арпа 
Айқор 1992 йилдан Республиканинг суғориладиган ерларида кузги 
экиш муддатида, Давлат реестирига киритилган.Биологик кузги. 
Паллидум турхилига мансуб. Бошоғи олти қаторли, тўғри бурчакли, 
ўртача узунликда ва зичликда. Бошоқ қипиғи тор, кучсиз ривожланган.. 
Гул қипиғи аста секин қилтиқга айланади. Қилгиғи ўртача. узунликда, 
бошоқга жипслашган, ўртача катталикда. 
Дони ўртача катталикда, чўзинчоқ-ромбасимон, бинафша рангли, 
туки қисқа тўлқинли. 
Ўртаэртапишар, амал даври 190-220 кун. Ётиб қолиш ва тўкилишга 
бардошли, ўртача 3.7-4.7 балл. Ўртача ҳосилдорлиги 42-50 ц/га га тенг. 
Болғали. 1996 йилдан Республиканинг суғорилахиган ерларида 
кузги экиш муддатида Давлат реестрига киритилган.Биологик кузги. 
Нутанс турхилига мансуб. Бошоғи икки қаторли, оч-сариқ, ўртача 
узунликда, бошоқ қипиғи тор ва кучсиз ривожланган.Қилтиғи сариқ, 
ўртача узунликда ва дағалликда. Дони ўртача катгаликда, дўмалоқ 
эллиптик шаклда. оч сариқ, 1000 та донининг вазни 40 -42.8 г. 
Ўртапишар, амал даври 190-194 кун. Ўртачг ҳосилдорлик 
шахобчаларида 36.0-46.3 ц/га ҳосил олинан. 
Зафар. 
1984 
йилдан 
Қашқадарѐ, 
Сурхондарѐ, 
Тошкент 
вилоятларининг суғориладиган ерларида кузги эк 4ш муд-датида 
Давлат реестрига киритилган.Биологик кузги. Рикотензе турхилига 
47 

---

мансуб.Бошоғи олти қаторли, призмасимон, 6.5-7.0 см узунликда зич 
эмас, сариқ рангда. Гул қипиғи секин-аста қилтиқга айланади. Гул 
қипиғи кучсиз томи зланган, тишчаси сийрак. 
Қилтиғи ўртача узунликда, бошоғига нисбатаг 1-2 баробар узун 
дони йирик, эллипсимон, бошоғининг асосида дони сийрак. 1000 та 
донининг вазни 42.6 г. 
Ўртача ҳосилдорлик (1996-2000) синов йилларида Самарқанд 
Давлат нав синаш станциясида 42.6 ц/ а ҳосил олинган. 
Унумли арпа 1956 йилдан Республиканинг лалмикор ерларида 
Хоразм вилоятидан ташқари, кузги ва баҳорги экиш муддатларида 
Давлат реестрига киритилган Дуварак (биологик баҳорги). Нутанс 
турхилига мансуб. Бопоғи икки қаторли, тўқ сариқ ранғли, қилтиғи 
тишсимон, дони қобиқти, йирик. 
1000 та донининг вазни 48.6-60.0 г. Ўртача дон ҳосилдорлиги 19.2-
20.4 ц/га.