Ўзбекистон республикаси ўрта ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги


 Жароҳатларини даволашда қон-томир бузилишларини жарроҳлик йўли билан


Download 1.01 Mb.
Pdf ko'rish
bet11/14
Sana04.04.2023
Hajmi1.01 Mb.
#1325319
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Bog'liq
болдир ошиқ бўғими нишонов

2.5. Жароҳатларини даволашда қон-томир бузилишларини жарроҳлик йўли билан 
турғунлаштириш ва тузатиш усулларининг афзалликлари . 
Шартли турғун жароҳатлари бўлган иккала гуруҳдаги беморлар консерватив 
даводан ўтказилди. Бундай жароҳатлар асосий гуруҳда 11 кишида ва қиёсий гуруҳда 12 
кишида аниқланган (6-жадвал). 
6-жадвал 
Назорат ва таққослаш гуруҳларининг миқдорий ва сифат таркиби. 
АОга кўра 
шикаст тури 
Асосий гурух 

±t 
Қиёсий 
гуруҳ 

±t 
А1 

19,1 
8,6 

20,1 
8,1 
А2 

26,1 
9,2 

25,1 
8,6 
В1 

34,8 
9,9 

33,3 
9,6 
В2 

19,1 
7,9 

21,5 
8,5 
Жами 
11 
100 
12 
100 
Иккала гуруҳнинг беморларига жисмоний машқлар терапияси, физиотерапия 
(УЮЧ, магнетотерапия), симптоматик терапия, шикастланган шишни камайтириш ва 
ротацион гипсни қўллашдан сўнг, шикастланган оёқларга дозаланган юк ўтказилди. 
Назорат гуруҳининг беморларида иммобилизация даври ўртача календар кунлар 
ва клиник ва радиологик маълумотлар асосида аниқланди; асосан, ушбу мезонларга 
қўшимча равишда, шикастланган сохада ва шикастланмаган оёқнинг носимметрик 
жойларида терининг термоасиметриясини кузатиш натижалари қўлланилди, ТГ 
градиентининг 0,2-0,3 даражага пасайиши репаратив жараённинг тугаганлигини 
кўрсатди . жараёнлар ва иммобилизацияни тугатиш учун асос бўлиб хизмат қилди . 
Иммобилизацияни тўхтатгандан сўнг, беморларга реабилитация чоралари 
комплекси (кинезиотерапия, физиотерапия, тўлиқ юкни босқичма-босқич бўшатиш 
билан машқлар терапияси) ўтказилди. Шу билан бирга, кинезиотерапиянинг 


интенсивлиги ва юк дозаси қиёслаш гуруҳининг бемори учун уларнинг минтақавий қон 
айланишига таъсирини ҳисобга олган ҳолда индивидуал равишда танланган. Бунинг 
учун РВГ ва ТГ иммобилизация тўхтатилгандан кейин ҳар уч кунда амалга оширилди ва 
агар реабилитация даволашнинг маълум бир даврида РВГ ва ТМ кўрсаткичларининг 
динамикаси салбий бўлса, интенсивлиги ва зичлиги пасаяди ва давом эттирилиб
регрессияни ва қон айланишининг бузилиши олдини олади. 
Шартли турғун ва нотурғун БОБ жароҳатларини даволашда (А3, В2, C1, C2, C3 
турлари) назорат гуруҳидаги 41 беморда дастлаб бир босқичли ёпиқ қўлда репозиция 
қўлланилган, сўнгра оёқнинг юқори 1/3 қисмига гипс билан қопланган. Репозициядан 
сўнг назорат рентгенограммаларини таҳлил қилишда латерал маллеолнинг узунлигини 
ва унинг болдир фибуляр тешигида жойлашишини аниқ тиклашга, шунингдек, 
тибиофибуляр рентген анатомик муносабатларни тиклашга алоҳида эътибор берилди. 
Назорат гуруҳидаги 19 беморда шишлар камайганидан ва терининг ҳолатини 
нормаллашгандан сўнг, бир-икки қўлда репозициянинг таъсири бўлмаса, 7-10 кунларда 
жарроҳлик аралашуви амалга оширилди. Суяк шикастланишининг табиати ва 
оғирлигини ҳисобга олган ҳолда ретроград, пинлар билан трансартикуляр фиксация, 
интра- ва/ёки экстрамедуллар остеосинтез усуллари қўлланилган (7-жадвал). 
Операциядан кейинги дастлабки даврда барча беморларга 7 кун давомида симптоматик 
терапия, физиотерапия , физиотерапия машқлари, шишларни камайтириш ва думалоқ 
гипсни қўллашдан сўнг , шикастланган оёқ-қўлларга дозаланган юк рухсат берилди. 
7-жадвал. 
Жароҳатланганларнинг жарроҳлик даволаш усулига қараб тақсимланиши. 
тури 
АО 
тизимидаги 
шикастланиш 
Беморлар сони 
Ўрнатиш усули 
ЛЕКИН 

А3 
битта 
5.4 
очиқ репозиция, ташқи маллеоляр винт билан медиал 
сегментнинг остеосинтези (трикотаж игналари); болдир-
ошиқлари - нақшли игналар + гипс билан тери орқали 
ретроград 
ИН 2 

13.5 
очиқ репозиция, маллеол видаси билан медиал 
маллеолнинг остеосинтези ( трикотаж игналари); латерал 
устун - вида билан (мурватли) + гипсли гипс 
ВЗ 
тўртта 
21.6 
очиқ редукция, медиал ва орқа остеосинтез - болдир 
қирраси - винтлар билан (трикотаж игналари); латерал 
устун - вида билан (мурватли) + гипсли гипс 
C1 

13.5 
очиқ 
репозиция, 
пластинка 
билан 
фибуланинг 
остеосинтези, винт (мурват) билан синдесмоз + гипсли 
гипс 


C2 
тўртта 
21.6 
очиқ репозиция, ички болдир-ошиқ винт, фибула 
остеосинтези: суяклар - винтлар (қийшиқ синишда), 
пластинка (кўндаланг ёки майдаланган синишда), 
синдесмоз - винт (болт-шпал) + гипсли бандаж. 
НW 

24.4 
очиқ редукция, медиал маллеолнинг остеосинтези ва 
болдир орқа четини винтлар билан, фибула - пластинка 
(кўндаланг синиш), винтлар билан (қийшиқ синиш); 
синдесмоз - винт 
Жами 
19 
100 
Назорат гуруҳидаги 19 беморда терапевтик тадбирларнинг табиатига қараб 
минтақавий қон айланишидаги ўзгаришларнинг табиатини аниқлаш учун минтақавий 
гемодинамиканинг функционал тадқиқоти ўтказилди: жароҳатдан кейинги биринчи 
кунида РВГ ва тери термометрияси, 8-кун. Муваффақиятсиз ёпиқ репозициядан кейин 
10, биринчи куни ва операциядан 8-9 кун ўтгач. 
Болдир-ошиқ суяк ва юмшоқ тўқималарнинг турли шикастланишлари ва 
уларнинг комбинацияси билан терапевтик тактика ва беморларни даволашга индивидуал 
ёндашувда қийинчиликлар пайдо бўлди . ҲЖ нинг анатомик ва биомеханик 
хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда, жароҳатлардан кейинги дастлабки босқичларда 
шикастланган элементларни мутлақо аниқ тиклашда ижобий даволаш натижалари 
мумкин эди. Бу, айниқса , ҲЖC нинг функционал турғунлигини таъминлайдиган 
капсуляр-боғлам аппаратга тегишли эди . Юкларнинг нотекис тақсимланиши 

талус ва 
болдир артикуляр юзаларида босимнинг ошиши, 200-300 кг / см гача бўлган БОБ 
шикастланиши - 24,7-80%. 
Айни пайтда, бизнинг тўпланган; Тажриба шуни кўрсатдики, ён суягининг 
узунлигини тиклаш, унинг болдирнинг толали чуқурчасида жойлашиши, коллатерал ва 
тибиофибуляр боғламларнинг яхлитлиги, болдир ва талуснинг бўғим юзаларининг бир-
бирига мос келиши ижобий натижани таъминлайдиган зарур шартлардир. даволашнинг 
якуний натижаси. Кўп йиллик тажриба шуни кўрсатдики, оғир жароҳатларда 
шикастланган БОБ элементларини эрта реконструкция қилиш ҳар доим ҳам консерватив 
усулда амалга оширилмайди. БОБ жароҳатларининг оғирлиги ва даволаш усулини 
танлаш ўртасидаги боғлиқликни таҳлил қилар эканмиз, биз синганларни консерватив 
даволаганда бўлакларни алмаштирмасдан, яхши эканлигини таъкидладик. натижалар 
96,6%, қониқарли 2,5%, қониқарсиз 0,9% бўлиши мумкин; силжиши билан синиш билан 

50,5%, 
39,6% 
ва 
9,9% 
да. 
Шу 
билан
бирга, шунга ўхшаш жароҳатларни жарроҳлик йўли билан даволаш натижалари 73,3 
фоизда яхши, 23,3 фоизда қониқарли, 3,8 фоизда қониқарсиз деб баҳоланди. 
Шикастланишнинг оғирлиги, бу ҳолатда қўлланиладиган даволаш усули ва унинг 
натижаси ўртасида боғлиқлик мавжуд. Ўз
кузатишларимиз
таҳлили 
ҳам 
яхшилар сони кўплигини кўрсатди БОБнинг оғир янги жароҳатларини жарроҳлик 
даволашдан кейинги функционал натижалар консерватив давога қараганда 1,5-2 баравар 
юқори. Даволанишдаги ҳаддан ташқари консерватизм, шу жумладан такрорий ёпиқ 
қисқартиришга уринишлар, жарроҳлик даволашни кечиктириш натижаларни 
ёмонлаштириши аниқ бўлади. 
Шу муносабат билан, янги, самаралироқ тактик эчимларни излаш ва янги БОБ 
жароҳатларини жарроҳлик даволаш учун кўрсатмалар ишлаб чиқиш мумкин ва ўз 
вақтида кўринади . Асосида ўз тажрибаси ва адабиёт маълумотларини таҳлил қилиш, 


22-25% силжиш билан синган ёпиқ репозиция муваффақиятсиз бўлади, 3,8% -6,3% 
ҳолларда, муваффақиятли қайта жойлаштиришдан сўнг, парчаларнинг иккиламчи 
силжиши содир бўлади. Бундай ҳолатларда бундай жароҳатлар билан беморларнинг 1/3 
қисми жарроҳлик даволаш усулларига ўтишлари керак, кўпинча оптимал вақтда эмас. 
Янги БОБ жароҳатларини жарроҳлик даволаш учун кўрсатмалар битта ёки иккита ёпиқ 
қўлда ёки аппарат репозициясининг таъсирининг йўқлиги, дистал тибиофибулар 
синдесмознинг тўлиқ ёрилиши билан оёқнинг сублуксациялари ёки дислокациялари 
мавжудлиги билан чекланади. 
Маълумки, суяк бўлакларининг типик силжиши мушакларнинг энг аниқ 
қисқариши даврида содир бўлади ва юмшоқ тўқималарнинг ҳолати ва бўлакларнинг 
мумкин бўлган силжиши ўртасида боғлиқлик мавжуд. Парчаларнинг турғунлигини 
таъминлайдиган қўшимча омил - бу синиш сиртининг йўналиши. Шундай қилиб, 
облиқуе ва спирал синиқлар, билан муҳим бирламчи силжиш қайта жойлашиш ва 
эксенел юкланишдан кейин иккиламчи силжишга дучор бўлади. Ушбу мезонлар АО 
мутахассислари гуруҳига суяк синишида беқарорликнинг 3 даражасини Ажратишга 
имкон берди: турғун, шартли турғун, беқарор. Шу билан бирга, коллатерал ва 
тибиофибулар боғламлар болдир-ошиқ бўғимининг турғунлаштирувчи элементлари 
гуруҳига тайинланган. Бизнинг ишимизда суяк жароҳатлари билан бир қаторда ушбу 
шаклланишларнинг яхлитлигини бузиш шикастланишнинг оғирлигини ва зарарнинг 
турғунлигини баҳолаш, шунингдек даволаш усулини танлаш учун асос бўлиб хизмат 
қилади. Назорат гуруҳида турғунлик даражасини нотўғри баҳолаш, ёпиқ қайта 
жойлаштиришга такрорий уринишлар кўпинча суяк бўлакларининг иккиламчи силжиши 
билан якунланади ва оёқ-қўлларнинг қўшимча шикастланиши минтақавий қон 
айланишининг 
бузилишини 
кучайтирди, 
тўқималарни 
тиклаш 
шартларини 
ёмонлаштирди. травмадан кейинги қон-томир ва трофик бузилишлар сони ортди. 
Шикастланиш кучларининг йўналиши ва уларнинг интенсивлигига асосланган 
БОБ жароҳатларининг замонавий таснифлари боғламли жароҳатларнинг оғирлигини 
таклиф қилиш имконини беради. Микротўлқинли печни ўз ичига олган ишимизда БОБ 
нинг юмшоқ тўқималар шаклланишини визуализация қилишнинг замонавий 
усулларидан фойдаланиш Ультратовуш текшируви ҳар бир анатомик тузилишнинг 
шикастланиш даражасини фарқлаш имконини берди . Фибуланинг бўлакларининг 
силжиши ва унинг дистал қисмининг рентгенограммаларда аниқланган болдир перонеал 
кесигига нисбатан дислокацияси интермаллеоляр бурчакнинг катталигини ва болдир-
ошиқларнинг учлари орасидаги масофани ҳисоблаш имконини берди. . Ушбу 
хусусиятлар тўплами БОБга зарарнинг турғунлик даражасини аниқлашда асосий 
аҳамиятга эга бўлди. 
Таққослаш гуруҳидаги 30 нафар беморда фрагментларнинг силжиши табиати ва 
БОБ боғламли аппарати шикастланишининг оғирлигини таҳлил қилиш синишнинг 
таснифлаш турига қараб 3 даража турғунликни Ажратиш ва уларнинг частотасини 
аниқлаш имконини берди. 
1-даражали - турғун зарар: А1, А2, АЗ, Б1 турлари жой алмаштирмасдан ёки 
силжиш билан (А бурчак ва С масофаси нормал диапазонда) - 19 киши. 
2 даража - шартли турғун зарар: А2, А3 силжиши билан (А ва С одатдагидан 
камроқ), оёқнинг ички сублуксацияси билан биргаликда), Б2, ВЗ жой алмашмасдан ёки 
силжиш билан (А ва С нормал чегараларда), изоляцияланган ёрилишлар учта ташқи 
гаров боғламларидан бирининг - 5 киши 
3 даража - беқарор шикастланишлар: оёқнинг дислокацияси билан А2, А3, жой 
алмашиш билан Б2, Б3 (А ва С одатдагидан камроқ), C1, C2, C3, шунингдек, икки ёки 
ундан ортиқ ташқи коллатерал боғламларнинг ёрилиши - 36 киши. 
зарар; 1 даража турғунлик консерватив давога дучор бўлди, 2 билан даража рухсат 
этилган ҳам жарроҳлик, ҳам консерватив даво, 3-даражали БОБ жароҳатлари билан, 
жарроҳлик реконструкция кўрсатилган. Ушбу ёндашув жарроҳлик даволаш учун 
кўрсатмаларни аниқлашга, ёпиқ редукция муваффақиятсиз бўлиши мумкин бўлган 


хатоларга йўл қўймаслик ва БОБнинг беқарор янги жароҳатларида бўлакларнинг 
иккиламчи силжиши эҳтимоли мавжудлигини аниқлашга имкон берди. 
Ишлаб чиқилган контсепция асосида шартли турғун БОБ жароҳати бўлган 2 
беморда ёпиқ қўлда репозиция муваффақиятли амалга оширилди; А3, Б2, C1, C2, C3 
турдаги беқарор жароҳатлари бўлган 18 беморда дастлабки 6-8 тасида жарроҳлик 
аралашуви амалга оширилди. жароҳатлардан бир неча соат ўтгач. 
Операциядан олдин барча беморлар шикастланган оёқ-қўлларнинг минтақавий 
гемодинамикасини ўрганишди , бу унинг бузилишларининг бошланғич даражасини 
аниқлаш 
ва 
даволашнинг 
жараёнларга 
таъсирини 
ўрганиш: 
макро 
ва 
микроциркуляцияни тиклаш ва терапевтик жараёнларни оптималлаштириш усулларини 
ишлаб чиқиш. ва реабилитация чоралари. Макрогемодинамикани
функционал 
ўрганиш учун реовазография
усулларидан фойдаланилган

автоматлаштирилган комплекс ЭФКР-4, микроциркуляция ҳолатини аниқлаш учун 
ТПЕМ-1 электротермометр ёрдамида тери термометрияси амалга оширилди. Таққослаш 
гуруҳидаги беморларни жарроҳлик даволаш экстрафокал ёрдамида амалга оширилди 
Илизаров аппарати билан трансоссеоз остеосинтез , 3 ва 3 турдаги жароҳатлари бўлган 
беморларда очиқ репозиция талаб қилинган, бунда дистал метаепифизнинг орқа -латерал 
қиррасининг синиши аниқланган. болдир ва ёпиқ репозицияни амалга ошириш мумкин 
эмас эди Фиксация усулини танлаш учун рентген нурлари маълумотлари ишлатилган. 
Кўпгина беморларда БОБ жароҳатлари бўғим ичидаги бўлиб чиққанлиги сабабли, 
уларни даволашда бундай жароҳатларни даволашнинг маълум тамойилларини тўлиқ 
даражада амалга ошириш имконини берадиган усуллардан фойдаланишга қарор 
қилинди. Замонавий контсепцияларга кўра , ташқи фиксация мосламалари билан 
экстрафокал остеосинтез БОБ синиқлари учун танланган усул бўлиб чиқди, бу 
бўлакларнинг бирлашмасида дозали сиқишни ва фиксациянинг бутун даври давомида 
суяк бўлаклари ўртасида доимий диастазни ушлаб туриш имконини беради - бу 
органотипик суяк тўқимасини тиклаш учун зарур шартдир , чунки 3-ҳафтадан бошлаб 
тирик суякнинг эластиклиги туфайли синиш зонасида босим кучи пасайиши аниқланган; 
ва сиқилиш пайтида метаболик ва биокимёвий шароитларнинг ўзгариши. Шунинг учун, 
биомеханик нуқтаи назардан, БОБ синиқлари учун сиқиш остеосинтезидан фойдаланиш 
энг оқланган. Қўлланиладиган усулларга қараб беморларни 2 гуруҳга тақсимлаш 
экстрафокал трансоссеоус остеосинтез 8-жадвалда келтирилган. 
Жадвал 8. Таққослаш гуруҳидаги таъсирланган беморларнинг қўлланиладиган 
остеосинтез усулларига қараб тақсимланиши (А-толларнинг мутлақ сони). 
АО тизимига кўра 
зарар тури 
Беморлар сони 
Ёпиқ қисқартириш 
Очиқ қисқартириш 
ЛЕК
ИН 

ЛЕК
ИН 

ЛЕК
ИН 

А3 


13.9 
битта 
2.8 
ИН 2 
битта 
5.6 
битта 
2.8 
битта 
2.8 
ВЗ 
тўртт
а 
22.2 

13.9 

13.9 
C1 

13.9 

13.9 


СГ 
тўртт
а 
22, Г 

16.8 
битта 
2.8 
Сз 

25 

13.9 

13.9 
Жами 
ўн 
саккиз 
100 
12 
69.4 

30.6 


Биз Б2, В3, C1, C 2, C3 БОБ типидаги жароҳатларда дистал тибиофибуляр 
синдесмознинг боғламлари тўлиқ ёки қисман шикастланганлигини аниқладик. 
Синдесмозни уч ва тўртта кортикал металл конструкциялар (АО винти, боғловчи мурват, 
сим, ташқи маҳкамлаш мосламалари) билан маҳкамлаш ушбу шаклланишнинг 
ҳаракатчанлигини йўқ қилади. Бундай фиксациянинг оқибати БОБ соҳасидаги доимий 
оғриқ, экстансор ҳаракатларининг чекланиши, тибиофибулярнинг шаклланиши. 
остеоартрит , ва баъзи ҳолларда, синостоз. Ички металл конструкциялардан фойдаланиш 
уларнинг перифокал суяк резорбцияси туфайли бўшашишини истисно этмайди , шунинг 
учун бундай асоратларни олдини олиш учун ташқи иммобилизация қўшимча равишда 
қўлланилади, бу контрактураларнинг шаклланишига ва БОБ функциясини тиклаш 
вақтини кўпайтиришга ёрдам беради. . Эндопротезлаш дистал тибиофибуляр синдесмоз 
бу камчиликлардан маҳрум, лекин махсус фиКБАторларни талаб қилади ва ҳар қандай 
очиқ аралашув каби йирингли асоратларни ривожланиши билан тўла. 
Тибиофибулар синдесмозни тиклаш интраартикуляр шикастланишларни даволаш 
тамойилларига мувофиқ амалга оширилди ( паст травма , турғун фиксация ва эрта 
функционал юк). Бунга эришиш учун Б2, Б3, CИ, C2, C3 типидаги БОБ синиши билан 
таққослаш гуруҳидаги беморларни даволашда трансоссеоус усули. Илизаровга кўра 
экстрафокал остеосинтез артикуляр жароҳатларни даволашда афзалликлари яхши 
маълум ва бизнинг ишимизнинг 3- БОБида тасвирланган. БОБ синиқлари учун 
ишлатиладиган Илизаров аппаратининг асосий конфигурациясидаги баъзи ўзгаришлар 
синдесмознинг турғун фиксациясини таъминлашга ва даволашнинг бутун даври 
давомида унда физиологик ҳаракатларни сақлашга имкон берди. Ушбу ўзгаришлар 
қуйидагилардан иборат: қурилманинг пастки таянч таянчида, синдесмоз зонасида 
қарама-қарши латерал сиқиш учун иккала суякдан ўтказилган суриш ёстиқчалари билан 
кесишган спикерлар ўрнига биз бир пинни суриш ёстиғи билан ўтказамиз. болдир 
ичкаридан ташқарига, фибуланинг проксимал ва дистал қисмларида - иккита 
парафрактура найзали спикерлар ташқарида қаттиқ платформалар. Бундай ҳолда, 
симларнинг текислиги фибуланинг синиш чизиғининг йўналишига боғлиқ. Иккала жуфт 
пин ҳам фибула синиши даражасига қараб, қурилманинг пастки ёки юқори таянч 
таянчига уланган консол устунларига алоҳида ўрнатилади. Ас БОБнинг бундай дизайни 
тибиофибуляр диастазни бартараф этишга , қўллаб-қувватловчи сиқилишни 
таъминлашга ва синдесмозда физиологик ҳаракатларни сақлашга имкон беради ва 
фибула бўлакларини алоҳида маҳкамлаш дистал қисмни "назорат қилиш", айланиш 
силжишини бартараф этиш, узунликни тиклаш имконини беради. ташқи маллеол ва 
унинг болдир перонеал чуқурчасида жойлашиши. Ушбу техникадан фойдаланганда 
беморларни операциядан кейинги даволаш анъанавийдан фарқ қилмайди. Жароҳатдан 
кейинги дастлабки соатлар ва кунларда оғриқ омили минтақавий қон айланишининг 
бузилишининг асосий омили эканлигини ҳисобга олсак, таққослаш гуруҳидаги беморлар 
операциядан кейинги эрта даврда. шикастланган аъзонинг минтақавий ўтказувчанлиги 
узоқ муддатли беҳушлик амалга оширилди. Ушбу усулни ишлаб чиқиш ва амалга 
ошириш оғриқ синдромини имкон қадар тезроқ бартараф этиш зарурати билан боғлиқ 
эди, чунки нейрорефлекс омилнинг травмадан кейинги ривожланаётган ангиоспазмга 
таъсири унинг оғирлигига ва минтақавий қон айланишининг тобора ёмонлашишига 
боғлиқ эди . шикастланган аъзо секинлашади тузатувчи жараёнлар .. Оғриқ 
импулсларини камайтириш , скелет мушакларининг гевşемеси ангиоспазмни бартараф 
этишга ёрдам берди. Минтақавий ўтказувчанлик беҳушлиги шикастланган ҳудуднинг 
узоқ муддатли анестезиясини таъминлади ва қон-томир реакциясининг иккинчи фазага 
ўтиши учун шароит яратди - реактив гиперемия, шикастланган тўқималарни репаратив 
қайта тиклаш учун энг қулай. Усулнинг моҳияти - болдирл ва умумий перонеалга 
бўлинишдан олдин циятик асабнинг перинеурал беҳушлиги; нервлар ва оёқнинг ички 
тери нервининг кўндаланг тери ости фастсиал беҳушлиги. 
Амалга ошириш техникаси. Бемор болдир-ошиқ бўғимининг олд юзаси остида 


ёстиқ билан ошқозонида ётади . Юқори бурчак палпация билан аниқланади соннинг 
биcепс ва ярим мембрана мушаклари тендонлари билан чегараланган поплитеал 
чуқурчалар. Инекция жойи поплитеал чуқурнинг юқори бурчагидан 10-15 мм 
баландликда жойлашган . Тери икки марта ёд ва спирт билан ишланади.0,8х40 ўлчамдаги 
игна (тери ости тўқимаси 0,8х60 мм ривожланган шахслар учун) тери юзасига 
перпендикуляр равишда 15-25 мм чуқурликда киритилади. Фася понксиёнидан сўнг, 
товон парестезияси ва оёқнинг плантар юзаси пайдо бўлади. Шундан сўнг, игна юқорига 
* 1-2 мм тортилади ва 10-15 мл 2% новокаин эритмасидан 1 томчи адреналин эритмаси 
билан 1:1000 консентрацияли перинеурал АОК қилинади. Игнани олдинга силжитиш 
вақтида истисно қилиш учун аспирация тести ўтказилади; қон-томир шикастланиши ва 
инъекция: қон-томир тўшагига анестетик. Пастки оёқнинг ички тери нервини беҳушлик 
қилиш учун болдирнинг ички қирраси ва таглик мушагининг олд - ички қирраси 
пайпасланади. Метадиафиз зонасининг проекциясида игна тери юзасига 20-30 даража 
бурчак остида пастки оёқнинг ўқига перпендикуляр жойлашган ва АОК қилинади ; 10-
15 мл анестезик пастки оёқ, болдир-ошиқ бўғими ва оёқнинг ички юзасида парестезия 
пайдо бўлгунча орқадан олд томонга қараб фан шаклида юборилади. Манипуляциядан 
10-15 минут ўтгач, беморлар оғриқнинг камайиши ёки тўлиқ йўқолишини қайд этдилар , 
кейин дистал қисмда, пастки оёқ ва оёқларда "иссиқлик шошилиши" ҳисси пайдо бўлди . 
Манипуляция ҳар куни артериоспазм фазаси тугагунга қадар амалга оширилди . 
Шикастланган оёқ-қўлларнинг томирларининг реакциясини объектив баҳолаш учун 
терининг термометрияси ва реовазографияси жарроҳлик даволашдан кейинги биринчи 
соатларда, ўтказувчан анестезиядан олдин, ундан 1-2 соат ўтгач, операциядан кейинги 5 
ва 10-кунларда, ва АИ тўлиқ демонтаж қилинганидан кейин. 
АИни демонтаж қилиш икки босқичда амалга оширилди. Дастлаб, БОБ 
фиксациядан озод қилинди. Делтоид боғламнинг (ДЛ) ёрилиши бўлмаса, остеосинтездан 
икки ҳафта ўтгач , зарарланганда - тавсия этилган усул бўйича термал ассиметриянинг 
йўқолиши билан аниқланган репаратив жараёнлар тугагандан сўнг . Бирламчи чок 
қўйилгандан сўнг ФЖ тикланиши ва АИда БОБ фиксацияси ўртача 22±1,24 кундан кейин 
содир бўлди, оёқдан АИ. олиб ташланди ва шу пайтдан бошлаб машқлар терапияси ва 
механотерапия дастурларига мувофиқ БОБ функциясини тиклаш бошланди . 
Машқларнинг интенсивлиги ва зичлиги, эксенел юкнинг дозаси РВГ ва ТМ нуқтаи 
назаридан реабилитациянинг ҳар уч кунида назорат қилинди. Юкларнинг етарлилиги 
мезони периферик қон айланишининг ижобий динамикаси эди. Қон айланишининг 
бузилишининг салбий динамикаси юкни 20-30% га камайтириш учун асос бўлиб хизмат 
қилди. 
Капсуляр-боғлам аппаратнинг янги жароҳатларини даволаш масаласи 
долзарблигича қолмоқда. Ушбу жароҳатларнинг аКБАрияти консерватив тарзда 
даволанади ва 45-50% да болдир-ошиқ бўғимининг сурункали боғламли беқарорлиги 
билан якунланади. Бу ҳолатни преартроз деб ҳисоблаш керак , бу статистик маълумотлар 
билан тасдиқланган: БОБнинг деформацияланган остеоартрити билан оғриган 
беморларнинг 1/3 қисмида анамнезда болдир-ошиқ синиқлар йўқ, лекин боғлам 
ёрилиши. Буни ҳисобга олган ҳолда, клиник ва радиологик маълумотларга, ультратовуш 
белгилари ва тери термометриясига асосланиб, тавсия этилган усул ёрдамида 
зарарланган боғламлар даражасини ва сонини аниқладик. Бир ёки бир нечта ташқи 
коллатерал боғламларнинг тўлиқ ёрилиши, изоляция қилинган ёки болдир-ошиқ синиши 
билан бирга, делтоид боғламнинг тўлиқ ёрилиши, биз оператив усулда даволандик.
Кўриниб турибдики, 11 нафар беморнинг ташқи таянч боғламлари ёрилиши, 12 
нафари эса делтоид боғламнинг ёрилиши билан касалланган. Операция давомида 
делтоид боғлам ёрилиши бўлган 8 кишида унинг ички болдир-ошиқ суяги билан болдир-
ошиқ суяги ўртасида, 3 нафар беморда иккита ташқи таъминот боғламлари (ПМТС ва 
ПМС) ёрилиши - уларнинг интерпозицияси: ташқи бўғим ўртасида аниқланган. болдир-
ошиқ ва талус, бу бефойда уринишларга сабаб бўлди консерватив даволаш . 
Интерпозицияланган боғламлар бўшатилган, уларнинг учлари мослаштирилган ва 


кесилган тикувлар билан тикилган. Ташқи коллатерал боғламлар ёрилиб кетган тақдирда, 
гипсли бандаж қўлланилади, Узоқ гипсли бандаж, 8-10-кунларда тикувларни олиб 
ташлаганидан сўнг, ТМ мониторингини ўтказиш учун у думалоқ фенестрланган бинтга 
ўтказилади . ДЖ ёрилиши, ҳамроҳлик қиладиган суяк синиши бўлса, Илизаров 
аппаратида БОБ фиксацияси амалга оширилди . Иммобилизацияни тугатиш муддати 
тавсия этилган усул бўйича шикастланган ва бузилмаган бўғинларнинг тери 
термометрияси асосида индивидуал равишда ҳал қилинди. Термоассиметриянинг 
йўқолиши ёки унинг 0,2-0,3 даражага пасайиши репаратив жараёнларнинг тугашини 
кўрсатди. Йиртилган боғламларнинг тўлиқ тикланиши клиник маълумотлар билан 
тасдиқланган, агар гипсни олиб ташлашдан кейин шиш пайдо бўлса; ва оёқнинг 
пронацияси ёки супинацияси пайтида оғриқ йўқ эди. 

Download 1.01 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling